Bron: © Canva. Heb jij al gehoord van de superflu?
Het winterseizoen is in volle gang en dat merken we duidelijk aan het aantal luchtweginfecties in Nederland. Vooral het H3N2-virus, ook wel ‘Superflu’ genoemd, trekt dit jaar de aandacht. Dit influenzavirus is besmettelijker dan veel andere griepvarianten en kan bij ouderen en kwetsbaren voor ernstige klachten zorgen.
Tegelijkertijd circuleren ook andere virussen zoals RSV, SARS-CoV-2 en humaan metapneumovirus. Dit heerst er op dit moment in Nederland:
H3N2: de ‘Superflu’ van 2025
H3N2 is een subtype van het influenzavirus A. Het virus heeft unieke eigenschappen waardoor het zich sneller verspreidt en ernstigere symptomen kan veroorzaken, zoals hoge koorts, hoesten, keelpijn en vermoeidheid. Voor mensen boven de 65 en anderen met een verzwakt immuunsysteem kan H3N2 leiden tot complicaties zoals longontsteking of verergering van bestaande hart- en longproblemen.
De jaarlijkse griepprik biedt de beste bescherming tegen dit virus. Voor deze seizoensvariant is de effectiviteit van het vaccin circa 70-75% in het voorkomen van ziekenhuisopnames. Het wordt dan ook sterk aanbevolen voor ouderen, chronisch zieken en zwangere vrouwen.
Bekijk hier meer over de superflu en lees daarna verder >>
Wat zien de huisartsen?
Volgens de meest recente cijfers van Nivel komt het aantal mensen met acute luchtweginfecties langzaam omhoog, passend bij het seizoen. Vooral bij kinderen van 0 tot 4 jaar is een stijging zichtbaar. In week 49 (1–7 december 2025) registreerden huisartsen 23 patiënten met griepachtige klachten per 100.000 inwoners, wat overeenkomt met het basisniveau voor deze tijd van het jaar.
Uit 38 onderzochte monsters van patiënten met luchtweginfecties werden verschillende virussen vastgesteld:
- Rhinovirus: 16%
- Influenzavirus: 5%
- SARS-CoV-2: 8%
- RSV: 3%
- Humaan metapneumovirus: 3%
- Parainfluenzavirussen: 3%
- Seizoenscoronavirussen: 3%
Deze cijfers laten zien dat H3N2 momenteel een minderheid vormt van de infecties, maar de ernst en het besmettelijke karakter maken het toch een belangrijke zorg.
Hoe kun je jezelf beschermen?
- Laat je vaccineren: Vooral ouderen en kwetsbaren hebben baat bij de griepprik.
- Blijf thuis bij klachten: Voorkom verspreiding door bij ziekte thuis te blijven.
- Hand- en hoesthygiëne: Regelmatig handen wassen en in de elleboog hoesten of niezen.
- Vermijd drukke plekken: Zeker als jezelf of mensen in je omgeving kwetsbaar zijn.
- Let op de kwetsbaren: Bezoek ouderen of zieken alleen als je klachtenvrij bent.
Kortom: alert blijven zonder paniek
Hoewel H3N2 en andere luchtwegvirussen deze winter extra aandacht vragen, is er geen reden tot paniek. De combinatie van griep, COVID-19 en RSV maakt het winterseizoen wel drukker voor de zorg.
Door vaccinaties, hygiënemaatregelen en verantwoord gedrag kan je jezelf en je omgeving goed beschermen. Blijf alert, bescherm de kwetsbaren en volg het advies van de gezondheidsprofessionals.
Bronnen:
Nivel, RIVM
Ook het Humaan metapneumovirus (hMPV) heerst momenteel. Heb je hier al van gehoord? >>
Wat heerst er nu in Nederland? Acute luchtweginfecties, hMPV en andere virussen
17 oktober 2025 – Nu de winterperiode echt is begonnen, zien huisartsen in Nederland een lichte stijging van acute luchtweginfecties. Vooral jonge kinderen (0-4 jaar) en senioren worden vaker gezien met hoest, verkoudheid en griepachtige klachten.
Gelukkig is er nog geen sprake van een grote uitbraak van ernstige virussen, maar het is goed om alert te blijven, zeker in deze tijd van het jaar waarin mensen meer binnen zijn en feestdagen naderen.
Humaan metapneumovirus (hMPV)
Het hMPV is een virus dat lijkt op het RSV-virus en vooral jonge kinderen, senioren en mensen met een verminderde weerstand kan treffen. In Nederland zien we momenteel geen uitbraak van hMPV, maar zoals elk jaar is er in de winter een lichte piek. Het virus veroorzaakt meestal milde verkoudheidsklachten zoals hoest, koorts en een verstopte neus, maar kan soms leiden tot ontstekingen van de luchtwegen.
In de afgelopen weken meldden huisartsen sporadisch hMPV, waarbij in monsters getest door Nivel Peilstations 4 keer humaan metapneumovirus werd aangetroffen. Dit benadrukt dat het virus aanwezig is, maar nog niet wijdverspreid.
Ook vorig jaar was er een uitbraak van het Humaan metapneumovirus (hMPV) >>
Andere respiratoire virussen
Naast hMPV circuleren er ook andere virussen die luchtweginfecties veroorzaken:
- Rhinovirus: het meest gevonden virus in recente tests (33%). Vaak mild, maar besmettelijk.
- Seizoenscoronavirussen: 9% van de positieve monsters.
- Parainfluenzavirussen: 6% van de monsters.
- Influenza en SARS-CoV-2: beide sporadisch aanwezig (3%).
Het aantal mensen dat met een influenza-achtig ziektebeeld bij de huisarts komt, ligt momenteel op het basisniveau voor deze tijd van het jaar, met 23 patiënten per 100.000 inwoners.
Wat kan je zelf doen?
- Hygiëne: Was regelmatig je handen en vermijd direct contact met mensen die hoesten of niezen.
- Ventilatie: Zorg voor frisse lucht in huis, ook in de winter.
- Alert zijn op klachten: Bij koorts, hoest of benauwdheid, vooral bij jonge kinderen of ouderen, neem contact op met de huisarts.
- Vaccinaties: Voor influenza en COVID-19 kan je je laten vaccineren om jezelf en kwetsbaren te beschermen.
Conclusie
Hoewel Nederland geen grote uitbraak van hMPV of andere ernstige luchtwegvirussen kent, circuleren diverse milde respiratoire virussen. De lichte stijging van luchtweginfecties onder jonge kinderen en senioren vraagt om extra alertheid, zeker tijdens de drukke wintermaanden en feestdagen. Goed handen wassen, ventileren en letten op klachten blijven de beste manieren om verspreiding te voorkomen.
Bronnen:
RIVM, Nederlandse Werkgroep voor Klinische Virologie (NWKV), Nivel Peilstations en Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, Nivel Surveillance Bulletins
Eerder schreven wij >>
Nieuwste coronavariant Stratus geeft vooral keelklachten en heesheid
17 oktober 2025 – Nederland ziet opnieuw een coronagolf, dit keer veroorzaakt door de nieuwe variant Stratus (XFG). Het RIVM meldt dat inmiddels 80 tot 90 procent van de onderzochte monsters deze variant bevat. Wat zijn de symptomen, hoe besmettelijk is Stratus en wat kun je doen om jezelf te beschermen?
Wat is de Stratus-variant?
Het coronavirus muteert voortdurend om te overleven. Sinds de uitbraak in 2020 hebben we al te maken gehad met meerdere varianten, waarvan Omikron de bekendste is. De nieuwste subvariant Stratus (XFG) is sinds de zomer van 2025 dominant in Nederland en enkele andere Europese landen. Het RIVM schat dat 8 à 9 van de 10 coronabesmettingen momenteel door Stratus worden veroorzaakt.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Stratus een lichte extra immuun-ontwijking ten opzichte van eerdere varianten, maar dit verschil is klein. Voor de meeste mensen vormt Stratus geen groter gevaar dan eerdere varianten.
Lees hier meer over de coronavariant Stratus en lees daarna verder >>
Symptomen van Stratus
De klachten van Stratus lijken sterk op die van een verkoudheid of griep. Uit RIVM-onderzoek onder patiënten tussen juli en september 2025 blijkt dat:
- 73% last had van keelpijn (vorig jaar was dit 71%)
- Minder mensen smaakverlies rapporteerden dan in 2024
- De ernst en duur van de klachten vrijwel gelijk zijn gebleven
De meest gemelde symptomen zijn:
- Keelpijn en een schorre stem
- Hoesten en niezen
- Neusverkoudheid
- Vermoeidheid
Het risico op langdurige klachten, zoals long covid, is bij Stratus aanzienlijk lager dan tijdens de beginjaren van de pandemie.
Hoe besmettelijk is Stratus?
Volgens het RIVM is het virus zeer besmettelijk, vooral voor mensen die niet gevaccineerd zijn of nog niet eerder besmet zijn geraakt.
Het aantal positieve testen steeg de afgelopen week met 21 procent ten opzichte van de week ervoor. Ook het rioolwateronderzoek laat meer virusdeeltjes zien, en de verkoop van zelftesten loopt op.
Toch is er geen sprake van een grote uitbraak: bij huisartsen werd bij ongeveer 1 op de 8 patiënten met luchtwegklachten een coronabesmetting vastgesteld.
Bescherming en voorzorgsmaatregelen
Stratus verspreidt zich via druppeltjes en fysiek contact. Deze maatregelen helpen om besmetting te voorkomen:
- Vermijd drukke en slecht geventileerde ruimtes
- Houd afstand en schud minder snel handen
- Was regelmatig je handen en raak je gezicht niet aan
- Ventileer ruimtes goed
- Gebruik een mondkapje in volle binnenruimtes
Vaccinatie: nog steeds effectief tegen Stratus
De huidige coronavaccins zijn gebaseerd op Omikron en beschermen nog steeds goed tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname. Volgens hoogleraar infectieziekten Chantal Rovers (Radboudumc) is er geen directe noodzaak voor een aparte vaccinatie tegen Stratus. Mocht het virus in de toekomst verder veranderen, dan kunnen vaccins worden aangepast.
Wat te doen bij klachten?
Heb je griepachtige klachten of keelpijn?
- Blijf thuis en vermijd contact met kwetsbaren
- Gebruik een zelftest voor zekerheid
- Raadpleeg een huisarts bij ernstige symptomen zoals benauwdheid
- Houd er rekening mee dat je meestal 5 dagen besmettelijk bent na het begin van de klachten
Kortom: alert blijven, geen paniek
Hoewel Stratus in korte tijd de dominante variant is geworden, zijn de klachten vergelijkbaar met eerdere varianten. Voor de meeste mensen vormt Stratus geen groot gevaar.
Het RIVM benadrukt: blijf alert, maar paniek is niet nodig. Vooral ouderen en mensen met een zwakke gezondheid doen er verstandig aan voorzichtig te zijn.
Bronnen:
CBS, RIVM, NOS
Herken je jezelf niet in de bovenstaande klachten? Dan is het waarschijnlijk een griepje of een verkoudheid. Wat je daarbij moet doen, lees je in de onderstaande blog >>
Welke virussen heersen nu? Zo bescherm je jezelf tegen corona, griep en verkoudheid
9 oktober 2025 – Het najaar en de winter zijn de seizoenen waarin verkoudheid, griep en corona veel voorkomen. Je snottert, voelt je vermoeid en heb last van hoofdpijn. Hoe weet je welk virus je te pakken heeft en hoe bescherm je jezelf het best?
Hieronder leggen we het uit.
Verschillende virussen, verschillende symptomen
Hoewel corona, griep en verkoudheid op elkaar lijken, zijn er duidelijke verschillen. Vooral voor 60-plussers of mensen in risicogroepen is het handig om de signalen te herkennen:
- Verkoudheid: Meestal mild, met een loopneus, niezen, keelpijn en soms hoofdpijn. Koorts komt nauwelijks voor.
- Griep (influenza): Begint vaak plotseling met hoge koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid. Hoesten kan ook voorkomen. Griep voelt vaak ineens heftig aan en kan 1 tot 3 weken duren.
- Coronavirus (COVID-19): Symptomen lijken op griep, maar verlies van smaak of reuk en benauwdheid komen vaker voor. Koorts en spierpijn zijn ook veelvoorkomend.
Zeker weten welk virus het is? Laat je testen, zeker als je regelmatig kwetsbare mensen ontmoet.
Steeds meer mensen melden zich ziek. Kan jij je herkennen in de onderstaande grappige video? >>
Vaccinaties: de beste bescherming
Elk najaar kun je via de huisarts terecht voor een griepprik om te voorkomen dat je de griep krijgt. Je kunt bij de huisarts terecht voor de:
- Griepprik: Vermindert de kans op ziekte en ziekenhuisopname aanzienlijk.
- Coronaprik: Aanbevolen voor risicogroepen; kan tegelijk met de griepprik.
- RSV-vaccin: Nieuw voor ouderen; beschermt tegen ernstige luchtweginfecties in het najaar en de winter.
Ook gezonde volwassenen kunnen vaccinaties overwegen om kwetsbare familieleden te beschermen. Lees je van te voren goed in wat de voor- en nadelen zijn van vaccinaties om te ontdekken wat bij jou past.
Hygiëne helpt enorm
Naast vaccinaties kun je zelf veel doen om virussen buiten de deur te houden:
- Was regelmatig je handen met water en zeep.
- Hoest en nies in je elleboog.
- Zet dagelijks ramen open voor frisse lucht.
- Vermijd drukke ruimtes als je je niet fit voelt.
- Blijf thuis bij klachten zoals koorts, hoesten of keelpijn.
Goede hygiëne verkleint de kans dat jij of anderen ziek worden.
Extra alert in het najaar
Kou en nattigheid zorgen ervoor dat luchtwegvirussen sneller rondgaan. Vooral slecht geventileerde ruimtes en drukte bevorderen verspreiding. Houd je klachten goed in de gaten en neem ze serieus, zodat je gezond blijft en anderen niet besmet.
Wat is griepepidemie eigenlijk en waar komt het vandaan? Ontdek het in onderstaande video en lees daarna verder >>
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Bronnen:
RIVM, Thuisarts
Benieuwd wat er in september vooral heerste? Lees dan snel verder >>
Wat heerst er nu in Nederland? Toename luchtweginfecties
12 september 2025 – Iedere week rapporteert het Nivel welke ziekten en klachten op dit moment veel voorkomen in Nederland. De cijfers zijn gebaseerd op huisartsenpraktijken en geven zo een goed beeld van wat er ‘heerst’. Deze week laat zien dat de luchtweginfecties toenemen en hoe staat het met de griep?
Toename van luchtweginfecties
Steeds meer mensen melden zich bij de huisarts met een acute luchtweginfectie. Dat past bij deze periode van het jaar, waarin verkoudheden vaker de kop opsteken. De meest voorkomende diagnoses zijn:
- Een plotselinge infectie van de bovenste luchtwegen
- Ontstekingen van de bijholten (sinusitis)
Het gaat vooral om klachten zoals keelpijn, een verstopte neus, hoesten en soms hoofdpijn of druk rond de ogen.
Sinds kort krijgen we wekelijks gegevens over het aantal mensen dat vanwege een luchtweginfectie op de IC wordt opgenomen. Dit is een belangrijke uitbreiding van de surveillance van luchtweginfecties in Nederland.
— RIVM (@rivm) September 3, 2025
➡️ https://t.co/XvQX4DH8y0#surveillance #luchtweginfecties pic.twitter.com/I9ULaBDSnH
Toename van luchtweginfecties in het najaar
Met de overgang naar de herfst zien we traditioneel een stijging van luchtweginfecties zoals verkoudheid, griep en bronchitis. Lagere temperaturen en meer tijd binnenshuis zorgen ervoor dat virussen zich sneller verspreiden.
Bovendien speelt de verminderde luchtvochtigheid in verwarmde ruimtes een rol: de slijmvliezen drogen uit en worden gevoeliger voor infecties. Vooral ouderen en mensen met een verminderde weerstand merken in deze periode vaker klachten zoals hoesten, benauwdheid en keelpijn.
Waarom het risico juist nu groter is
Naast de seizoensinvloeden draagt ook ons sociale gedrag bij aan de stijging van infecties. Schoolgaande kinderen brengen virussen mee naar huis, terwijl drukbezochte evenementen en feestdagen extra besmettingskansen creëren.
Het is daarom belangrijk om extra aandacht te besteden aan hygiëne, voldoende ventilatie en gezonde leefgewoonten. Vaccinaties, zoals de griepprik, kunnen daarnaast kwetsbare groepen beter beschermen tegen ernstige complicaties.
Lees ook: Luchtvervuiling door vliegtuigen: wat betekent het voor jouw gezondheid?
Griepachtige klachten op laag niveau
Hoewel de eerste verkoudheden rondgaan, is er van griep nog nauwelijks sprake. Huisartsen registreerden in week 36 slechts 11 patiënten met een griepachtig ziektebeeld per 100.000 inwoners. Daarmee blijft het aantal griepgevallen op een basisniveau.
Virologische testen: geen grote virussen gevonden
Huisartsen namen in deze week 3 monsters af bij patiënten met luchtwegklachten. Daarbij werden geen influenzavirussen, RSV of andere luchtwegvirussen gevonden. Dat betekent dat er momenteel geen grote uitbraak gaande is.
Wat betekent dit voor jou?
- Verkoudheden nemen toe, een doos tissues en extra thee zijn geen overbodige luxe.
- Griep speelt nu nog nauwelijks een rol, al kan dat richting de herfst veranderen.
- Geen zorgwekkende virussen aangetroffen, wat geruststellend is voor kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen.
We schreven al eerder over de zomergriep >>
Zomergriep uitgelegd: symptomen, oorzaken en behandeling voor een gezonde zomer
Zomergriep wat is dit? We associëren griep meestal met koude en winter, maar ook tijdens de zomer kan griepachtige malaise toeslaan. Zomergriep vindt zichzelf vaak gevangen in mythen en misverstanden. Zo wordt vaak gedacht dat het identiek is aan de griep, wat niet zo is. Wat doe je ertegen en hoe voorkom je de zomergriep?
Wat is zomergriep?
Zomergriep, vaak aangeduid als ‘summer flu’, is een term die een reeks griepachtige symptomen beschrijft die tijdens de warmere maanden optreden. Het is eigenlijk geen griep, want het wordt meestal niet veroorzaakt door het influenzavirus. Vaak ligt een virale infectie zoals het norovirus of enterovirus ten grondslag, die de maag en darmen eerder dan de luchtwegen treft.
Symptomen van zomergriep
Denk je dat je zomergriep hebt? Typische symptomen zijn onder andere koorts, hoofdpijn en een algemeen gevoel van malaise. Sommige mensen ervaren ook maagklachten zoals diarree en overgeven, wat soms verward wordt met gastro-enteritis of buikgriep. Het is belangrijk om deze symptomen te onderscheiden van de echte griep, die doorgaans ernstige lichaamspijnen en ademhalingsproblemen veroorzaakt.
Oorzaken van zomergriep
Hoewel we vaak denken dat zomergriep simpelweg pech is die voorkomt in de warmere maanden, zijn er specifieke factoren die bijdragen aan de verspreiding ervan. Hier zijn enkele andere veelvoorkomende oorzaken van zomergriep:
- Virale infecties: Virussen zoals het norovirus en enterovirussen zijn vaak verantwoordelijk voor zomergriep. Deze virussen verspreiden zich gemakkelijk in drukke omgevingen en via besmet voedsel en water.
- Verontreinigde zwemwateren: Zwemmen in slecht onderhouden of overvolle zwembaden en natuurwateren kan blootstelling aan ziekteverwekkers vergroten. Het adenovirus kan zich bijvoorbeeld in zwembaden verspreiden.
- Voedselvergiftiging: Voedsel kan in de zomer makkelijker bederven door hogere temperaturen, wat leidt tot besmettingen. Onjuiste voedselbereiding of opslag kan het risico op infecties vergroten. Denk aan onvoldoende gekoeld of slecht bereid voedsel, vooral tijdens warme dagen.
- Veranderde eetgewoontes: Meer buiten eten, zoals barbecueën of picknicken, verhoogt het risico op blootstelling aan bacteriën en virussen als hygiëne niet in acht wordt genomen.
- Verminderde immuniteit: Door factoren zoals stress, vermoeidheid door reizen, of onvoldoende rust kan de immuniteit tijdens de zomermaanden verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor infecties.
- Internationale reizen: Reizen naar gebieden met andere ziekten of besmettingen kan ook leiden tot het oplopen van zomergriep, vooral als hygiënestandaarden lager zijn.
- Drukke evenementen en festivals: Grote groepen mensen in een beperkte ruimte verhogen de kans op virusoverdracht, vooral als hygiëne slecht is.
- Kampeer terreinen en natuurlijke waterbronnen: Koken met onbehandeld water tijdens het kamperen kan leiden tot infecties.
- Vervoersmiddelen: Lange reizen in vliegtuigen, bussen of treinen, waar veel mensen dicht op elkaar zitten, kunnen de verspreiding van virussen bevorderen.
- Airconditioning systemen: In slecht onderhouden airconditioningsystemen kunnen virussen zich ophopen en verspreiden in binnenruimtes.
De tekst gaat onder de foto’s verder >>
Impact van zomergriep
Zomergriep is meestal niet levensbedreigend, maar kan aanzienlijk verstorend werken voor je dagelijks leven. Van gemiste werkdagen tot afgezegde zomerfeestjes; het is een behoorlijke domper. Bovendien loop je risico op uitdroging en andere complicaties als je de symptomen niet goed aanpakt.
Wintergriep versus zomergriep
Hoe verschilt zomergriep van de gewone (winter) griep? Simpel gezegd: het ligt aan de veroorzakers. Wintergriep wordt meestal veroorzaakt door het influenzavirus, wat zorgt voor bekende symptomen zoals hoesten, keelpijn en extreme vermoeidheid. Zomergriep daarentegen heeft vaak meer te maken met maag- en darmproblemen en komt vaker voor door veranderde gewoontes, zoals meer reizen en samenzijn tijdens de zomermaanden.
Behandelingsopties
Het behandelen van zomergriep vraagt vooral om geduld en zelfzorg. Blijf gehydrateerd, rust voldoende uit, en overweeg vrij verkrijgbare medicijnen om pijn en koorts te beheersen. Eet lichte, gemakkelijk te verteren voeding om je maag te ontzien. Als je symptomen hardnekkig zijn of verergeren, is het verstandig een arts te raadplegen om andere oorzaken uit te sluiten.
Preventiestrategieën
Hoe geniet je van die zomerse avonden zonder dat zomergriep roet in het eten gooit? Hygiënische praktijken zijn je beste verdediging. Regelmatig handen wassen, correcte voedselbereiding, en het vermijden van nauw contact met zieke personen beperken de verspreiding van de virussen die zomergriep veroorzaken. Up-to-date blijven met vaccinaties kan ook nuttig zijn, niet specifiek tegen zomergriep, maar om complicaties door andere infecties te voorkomen.
Kun je een griepprik krijgen voor zomergriep?
De griepprik die je jaarlijks kunt krijgen, is specifiek ontworpen om het influenzavirus te bestrijden. Omdat zomergriep meestal veroorzaakt wordt door andere virussen, zoals norovirus of enterovirussen, biedt de traditionele griepprik geen bescherming tegen zomergriep. Het is dus belangrijk om naast vaccinatie ook andere voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals goede hygiëne en gezond eten, om je risico op zomergerelateerde virale infecties te verminderen.
Hoe lang duurt zomergriep doorgaans?
De duur van zomergriep varieert, maar over het algemeen duurt het vaak een paar dagen tot een week. Dit hangt af van de ernst van de symptomen en hoe effectief je in staat bent om ze te behandelen. Voldoende rust, hydratatie en eventueel gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen kunnen helpen om sneller te herstellen. Als de symptomen langer aanhouden of verergeren, is het verstandig om medisch advies in te winnen bij je huisarts.
Zomergriep mag dan niet zo berucht zijn als zijn winterse neef, het kan een mooie zomerdag flink verpesten. Begrip van de symptomen, oorzaken en behandelingsopties zorgt ervoor dat je deze vervelende aandoening effectief kunt voorkomen en beheren. Blijf waakzaam, was je handen, en laat zomergriep je warme plannen niet verstoren.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Foto’s Canva