Bron: © Canva. Amsterdam UMC legt luchtkwaliteitsdata in medische dossiers vast.
Vanaf oktober 2025 koppelt Amsterdam UMC luchtvervuiling aan patiëntendossiers. Wat betekent dat voor jouw gezondheid, vooral als je longproblemen hebt of ouder bent? Dit is vooral interessant om te lezen, voor mensen die dichtbij Schiphol wonen, Tata Steel of een snelweg. En check hoe ongezond jouw lucht thuis is.
Waarom registreert het ziekenhuis nu luchtvervuiling?
Amsterdam UMC is het eerste ziekenhuis in Nederland dat jouw postcode koppelt aan luchtkwaliteitsdata in jouw medisch dossier. Ze gebruiken hiervoor informatie van het RIVM en andere meetnetwerken. Artsen zien op deze manier beter hoeveel vervuilde lucht jij gemiddeld inademt.
Zo sluiten ze beter aan op klachten en krijg jij adviezen die passen bij jouw leefomgeving en je gezondheid.
Waarom is dit vooral belangrijk voor bepaalde groepen?
- Kinderen: Hun longen zijn nog in ontwikkeling. Vervuilde lucht vergroot de kans op astma en kan klachten erger maken. Uit onderzoek blijkt dat in Nederland 22% van de kinderen met astma waarschijnlijk ziek werd door stikstofdioxide uit bijvoorbeeld uitlaatgassen.
- Ouderen en mensen met luchtwegproblemen: Zij zijn gevoeliger voor schade door luchtvervuiling. Klachten als hoesten en benauwdheid nemen toe bij slechte luchtkwaliteit, net als risico’s op hart- en vaatziekten en longziekten.
Lees ook: Steeds meer niet roker krijgen longkanker door luchtvervuiling.
Wat merk jij van deze nieuwe aanpak?
Artsen kijken niet alleen naar je klachten, maar ook naar de luchtkwaliteit rond jouw huis. Blijven klachten ondanks medicijnen bestaan? Dan kan vervuilde lucht de oorzaak zijn. Door deze koppeling kunnen artsen:
- Beter inschatten waarom klachten ontstaan of erger worden
- Gerichter adviseren op basis van jouw woonomgeving
- Bewustzijn vergroten bij patiënten en hun familie
Welke praktische adviezen kun je verwachten?
- Kies rustigere routes als je naar buiten gaat, zoals fietspaden door het park in plaats van langs drukke wegen
- Vermijd sporten of wandelen tijdens de spitsuren, wanneer er veel verkeer is
- Ventileer je huis niet aan de straatzijde tijdens druk verkeer: open liever ramen aan de achterkant
- Let op weersomstandigheden zoals warmte, mist of windstilte; dan is de luchtkwaliteit vaak slechter
- Slaap met het raam aan de rustige kant van je woning open als dat kan
Krijg je straks persoonlijk gezondheidsadvies?
Krijg je straks persoonlijk gezondheidsadvies? Steeds vaker wel. Doordat je huisarts of specialist de luchtvervuiling rond jouw huis kent, kan die het gesprek over leefomgeving makkelijker aangaan.
Soms ligt het niet aan je medicijnen, maar ademt jouw buurt simpelweg te veel schadelijke stoffen uit verkeer, houtstook of industrie. Deze bewustwording helpt om samen te kijken naar alternatieve oplossingen of leefregels.
Lees ook: De luchtkwaliteit in huis: hoe meet je die en waarom is het belangrijk?
Wat kun je zelf doen voor schonere lucht?
- Check luchtkwaliteitskaarten zoals bij Longfonds ‘Gezonde Lucht’ voordat je sport of wandelt.
- Houd je aan de tips van je arts voor binnen- en buitenlucht
- Stimuleer je omgeving om mee te denken over woon- en leefomgeving
- Volg Schiphol Watch
Dat Amsterdam UMC luchtvervuiling zichtbaar maakt in het medisch dossier, is een belangrijke stap. Het levert niet alleen betere zorg op, maar helpt jou en je arts om samen keuzes te maken voor gezondere lucht in jouw leven. Bespreek het gerust met je dokter, zeker als je longklachten hebt!
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Lees ook: Meer gezondheidsproblemen door klimaatverandering in achterstandswijken.
Bronnen:
NU, Parool, RTL Nieuws, Longfonds.
We schreven eerder over luchtvervuiling >>
Luchtvervuiling door vliegtuigen: wat betekent het voor jouw gezondheid?
8 september 2025 – Woon je in de buurt van een vliegveld of vliegroute? Dan heb je misschien al gehoord over de zorgen rondom luchtvervuiling door vliegtuigen. Vooral fijnstof en stikstofoxiden spelen hierbij een rol. Hoe zit dat precies, en wat kun je zelf doen?
door Yvette Juch
Wat komt er uit de vliegtuigmotoren?
Vliegtuigen stoten verschillende stoffen uit die schadelijk zijn. Denk aan:
- Fijnstof (ook wel PM2.5 genoemd): kleine deeltjes die diep in je longen terechtkomen
- Stikstofoxiden (NOx): irriteren je luchtwegen en bijdragen bij aan smog
Door meer vliegbewegingen en grotere vliegtuigen is deze uitstoot de afgelopen decennia alleen maar toegenomen. Vooral rondom grote luchthavens, zoals Schiphol, ervaren omwonenden meer overlast.
Gezondheidseffecten: wat is erover bekend?
Nieuw onderzoek vanuit binnen- en buitenland laat zien dat luchtvervuiling door vliegtuigen kan bijdragen aan klachten zoals:
- Hoesten, kortademigheid en luchtweginfecties
- Verergering van astma en COPD
- Meer kans op hart- en vaatziekten bij langdurige blootstelling
Daarnaast speelt geluidsoverlast een grote rol. Veel mensen in de buurt van vliegvelden merken dat het lawaai hun nachtrust en concentratie beïnvloedt, wat weer zorgt voor meer stress en andere klachten.
Welke gebieden in Nederland zijn het meest getroffen?
In Nederland geldt dat vooral bewoners rondom luchthavens zoals Schiphol, Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport met deze uitstoot te maken krijgen. Ook verderop in de vliegroutes kun je nog steeds last hebben van fijnstof en geluid. Volgens organisaties als het Longfonds en Natuur & Milieu zijn honderdduizenden Nederlanders hierdoor geraakt.
Zo vertelt Jan (72) dat hij sinds de toename van nachtvluchten nauwelijks nog goed slaapt.
Het gedender van overvliegende vliegtuigen houdt mij vaak wakker. Ook overdag merk ik dat het lawaai aanhoudt. Ik voel me vermoeider, ervaar meer spanning en kan me minder goed concentreren tijdens dagelijkse bezigheden. Wat voor anderen misschien een kort geluid is, stapelt zich voor mij op tot een voortdurende bron van hinder. En met name als ik even lekker in mij tuin werk. Ik woon in de randstad, nabij Schiphol en daar razen de vliegtuigen in paren tegelijk over ons dak.
Wat kun je zelf doen om je gezondheid te beschermen?
- Blijf zo veel mogelijk binnen op dagen met veel vluchten of slechte luchtkwaliteit, vooral als je een gevoelige gezondheid hebt
- Zorg voor voldoende ventilatie. Sluit ramen tijdens piekuren van vliegverkeer
- Plaats luchtzuiveraars in huis
- Slaap met oordoppen voor meer diepere slaap
- Laat je informeren over lokale meetresultaten van de luchtkwaliteit; sommige gemeenten geven actuele informatie
Lees ook: Goede nachtrust? 10 wetenschappelijk onderbouwde tips om beter te slapen
Daarnaast kun je je stem laten horen door deel te nemen aan lokale bijeenkomsten, petities te ondertekenen of je aan te sluiten bij belangenorganisaties. Hoe duidelijker het signaal, hoe meer aandacht er komt voor nieuw beleid en onderzoek.
Waarom is er nu zoveel aandacht voor dit onderwerp?
Steeds meer burgers en organisaties eisen een nieuw onafhankelijk advies over de gezondheidseffecten van luchtvaart. Ze wijzen erop dat het huidige beleid te weinig rekening houdt met de gezondheid van omwonenden.
De laatste onafhankelijke studie is al 26 jaar oud, terwijl het aantal vluchten sindsdien explosief is gestegen. Het manifest met de eis voor onderzoek is aangeboden aan politici en ministers. Organisaties als het Longfonds, Natuur & Milieu en Urgenda ondersteunen deze oproep.
Kleine stappen, groot verschil
Luchtvervuiling door vliegtuigen is een groeiend onderwerp in Nederland, en dat is niet voor niets. Door op de hoogte te blijven en mee te denken over oplossingen, kun jij zelf invloed uitoefenen. Kleine aanpassingen in het dagelijks leven, én samen met anderen opkomen voor een gezondere leefomgeving en klimaat, maken het verschil.
Is dit een stap in de goede richting?: Staanplaatsen in vliegtuigen: realiteit of toekomstmuziek
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Bronnen:
RD, NH Dagblad, Upday.