Bescherming vleermuizen. Foto: Canva
In Amsterdam zijn stadsecologen druk bezig met het in kaart brengen van vleermuizen populaties. Het isoleren van huizen kan namelijk een bedreiging vormen voor vleermuizen, die vaak verblijven in spouwmuren, onder dakpannen of in schoorstenen. Dankzij de inspanningen van ecologen wordt voorkomen dat deze dieren hun leefgebied kwijtraken.
Dit onderzoek is belangrijk om deze beschermde diersoorten te helpen, vooral nu steeds meer huiseigenaren hun woningen verduurzamen.
Ecologisch onderzoek voor verduurzaming
Voordat bewoners hun huizen energiezuiniger kunnen maken, is een ecologisch onderzoek verplicht. Dit onderzoek bepaalt of vleermuizen zich in spouwmuren of andere delen van de woning bevinden. Het is belangrijk om deze onderzoeken uit te voeren, omdat vleermuizen wettelijk beschermd zijn. Stadsecologen helpen Amsterdammers door deze onderzoeken op zich te nemen, wat niet alleen de vleermuizen beschermt, maar ook onnodige kosten voor bewoners voorkomt.
“Als we weten waar vleermuizen zich bevinden, kunnen we vooraf maatregelen nemen, zoals het plaatsen van alternatieve verblijfplaatsen,” legt stadsecoloog Koen Wonders uit. “Zo kunnen bewoners hun huizen isoleren zonder schade aan te richten aan de lokale natuur.”
De tekst gaat onder de video verder >>
@jasmijnfelix Vleermuis🌽!#vleermuizen #vleermuisjes #jasmijnisraar #paartijd ♬ origineel geluid – Jasmijn F
Interactieve kaarten voor bewoners
Om bewoners te ondersteunen, heeft de gemeente Amsterdam interactieve kaarten ontwikkeld. Met deze kaarten kunnen bewoners eenvoudig zien waar vleermuizen in hun buurt aanwezig zijn.
Dit maakt het gemakkelijker om diervriendelijke isolatiemaatregelen te nemen. De kaarten zijn onderdeel van een breder plan om de biodiversiteit in de stad te beschermen en bewoners bewuster te maken van de aanwezigheid van beschermde diersoorten.
Geavanceerde technieken voor vleermuizenonderzoek
Bij het onderzoek naar vleermuizen maken stadsecologen gebruik van verschillende technologieën. Batdetectors worden ingezet om ultrasone geluiden van vleermuizen op te vangen en zichtbaar te maken.
Daarnaast gebruiken onderzoekers warmtecamera’s, verrekijkers en zaklampen om gevels en andere mogelijke verblijfplaatsen te inspecteren. Deze technieken zorgen ervoor dat vleermuizen nauwkeurig gelokaliseerd kunnen worden, zonder ze te verstoren.
Zeldzame vleermuissoorten in Amsterdam-Noord
Tijdens het onderzoek in Amsterdam-Noord werd een bijzondere ontdekking gedaan: de aanwezigheid van de zeldzame meervleermuis. Volgens Wonders is de bescherming van deze soort van groot belang. “Er zijn wereldwijd minder meervleermuizen dan olifanten. Het is een unieke soort die we als stad moeten koesteren.”
Naast Amsterdam-Noord wordt ook in Zuidoost en West onderzoek gedaan naar vleermuizen en andere beschermde diersoorten, zoals huismussen en gierzwaluwen. Het onderzoek loopt tot het einde van de zomer en levert waardevolle inzichten op voor de bescherming van de lokale fauna.
Hoe herken je vleermuizen in Amsterdam?
- Vliegpatroon: Verschillende soorten hebben unieke vliegstijlen. Watervleermuizen vliegen laag boven water, terwijl rosse vleermuizen hoog in de lucht jagen.
- Geluiden: Veel vleermuizen maken ultrasone geluiden die met een bat detector hoorbaar zijn. Sommige soorten, zoals de rosse vleermuis, maken ook hoorbare geluiden.
- Leefgebied: De plek waar je een vleermuis ziet, kan helpen bij het identificeren. Bijvoorbeeld, dwergvleermuizen zie je vaak in woonwijken, terwijl watervleermuizen bij grachten jagen.
De tekst gaat onder de video verder >>
Vleermuizen: een onmisbare schakel in de stad
Vleermuizen spelen een belangrijke rol in het ecosysteem van Amsterdam. Ze helpen bij het bestrijden van insectenplagen en dragen bij aan een gezonde balans in de natuur. Wonders benadrukt dat vleermuizen vaak onterecht een slechte reputatie hebben: “Ze zijn schoon, verspreiden geen ziektes en zijn ontzettend slim. Het is fascinerend hoe ze met echolocatie hun weg vinden in de stad.”
Dankzij het werk van stadsecologen en de ondersteuning van de gemeente blijft Amsterdam een stad waar mens en natuur in harmonie samenleven. Het onderzoek naar vleermuizen laat zien hoe verduurzaming en natuurbescherming hand in hand kunnen gaan.
Waarom zijn er zoveel vleermuizen in Amsterdam?
Amsterdam biedt een ideale leefomgeving voor vleermuizen vanwege de combinatie van historische gebouwen, groene gebieden en water. Deze factoren zorgen voor een perfecte balans tussen beschutting, voedsel en jachtgebieden, waardoor de stad een aantrekkelijke plek is voor verschillende vleermuissoorten.
1. Historische gebouwen en schuilplaatsen
De oude, vaak monumentale gebouwen in Amsterdam bieden talloze schuilplaatsen voor vleermuizen. Spouwmuren, kieren, zolders en onder dakpannen zijn favoriete plekken waar vleermuizen zich overdag kunnen verstoppen. Vooral in oudere wijken zoals de Jordaan en de grachtengordel zijn deze plekken volop aanwezig.
2. Groene gebieden en parken
Amsterdam beschikt over veel parken en groene zones, zoals het Vondelpark, het Amsterdamse Bos en het Rembrandtpark. Deze gebieden zitten vol met bomen, struiken en bloemen die insecten aantrekken. Dit is het belangrijkste voedsel voor vleermuizen. In de schemering en ’s nachts vliegen vleermuizen door deze parken om muggen, motten en andere insecten te vangen.
3. Water als voedselbron
De vele grachten, vijvers en waterwegen in Amsterdam trekken ook insecten aan, met name in de warmere maanden. Dit maakt het water een belangrijke jachtplek voor vleermuizen. Soorten zoals de watervleermuis jagen vaak laag boven het wateroppervlak, waar insecten in overvloed te vinden zijn.
4. Relatief weinig verstoring
Hoewel Amsterdam een drukke stad is, biedt het relatief rustige plekken waar vleermuizen ongestoord kunnen leven. Denk aan stille binnentuinen, afgesloten zolders en verlaten ruimtes in gebouwen.
Bovendien zijn vleermuizen vooral actief in de nacht, wanneer de meeste mensen slapen en de stad rustiger is.
5. Bescherming en bewustzijn
Dankzij wetgeving en initiatieven van de gemeente en stadsecologen genieten vleermuizen in Amsterdam extra bescherming. Door ecologische onderzoeken en voorlichting wordt ervoor gezorgd dat hun leefgebieden behouden blijven, zelfs in een stedelijke omgeving.
Vleermuizen en de stad: een win-win
De aanwezigheid van vleermuizen is niet alleen goed voor het ecosysteem, maar ook voor de bewoners van Amsterdam. Vleermuizen eten namelijk grote hoeveelheden insecten, wat helpt om muggenplagen te verminderen. Met de juiste bescherming en bewustwording blijft Amsterdam een geschikte thuisbasis voor deze bijzondere dieren.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Dit verzwakt kleintje 🦇 werd bij ons afgeleverd, was gevonden op de grond.
— René Perdok 🐾Perdoggy🐇 BFA Groningen 🐔 (@perdokrene) February 22, 2025
Wij mogen deze niet opvangen, dus overgebracht naar een vriendin, die de Vleermuizenopvang Adorp runt. pic.twitter.com/uz3c1YGSiQ
Verbouwen en vleermuizen in je woning?
Goed nieuws voor de vleermuizen, maar wat als jij op het punt van verbouwen staat? Lees hieronder tips wat je dan het beste kunt doen:
Vleermuizen in je woning
- Laat met rust: Niet storen of vangen; laat ramen/deuren open en het licht uit.
- Kraamkolonie? Bij meerdere vleermuizen tussen april-juli: schakel professionele hulp in.
Verbouwen met vleermuizen in de buurt
- Ecologisch onderzoek: Verplicht onderzoek voor aanwezigheid van vleermuizen.
- Ontheffing aanvragen: Nodig bij aanwezigheid van vleermuizen voor verbouwing.
- Alternatieve verblijfplaats: Plaats vleermuiskasten bij verstoring van verblijf.
- Samenwerken met experts: Raadpleeg ecologen of gespecialiseerde bedrijven.
Belangrijke aandachtspunten
- Timing: Vermijd werkzaamheden tussen april en juli.
- Wetgeving: Houd rekening met de Wet natuurbescherming.
- Professionele hulp: Schakel een specialist in voor advies en vergunningen.
Bronnen:
Stadecologie Amsterdam, nhnieuws