Bron: © Canva.
Met digitale monitoring brengt het Erasmus MC het dagelijks leven van mensen met dementie in kaart. Niet alleen ziekenhuisbezoeken en geheugentests, maar ook de kleine, alledaagse momenten tellen mee, een WhatsApp-bericht, een serie kijken, of familie bellen. Met die insteek start het nieuwe Digitaal Dementie Lab van het Alzheimercentrum van Erasmus MC.
Het lab wil thuissituaties gebruiken om de zorg voor dementerenden persoonlijker en betrouwbaarder te maken. Lees hieronder over de werkwijze:
Beeld van dagelijks functioneren
Het Digitaal Dementie Lab gebruikt apps, draagbare apparatuur en sensoren. Zo kunnen deelnemers vanuit hun vertrouwde omgeving meedoen aan onderzoek. Volgens de onderzoekers is thuis testen minder belastend. “Hier is het natuurlijk het makkelijkste”, zegt een deelnemer met Alzheimer.
Onderzoekers bekijken bijvoorbeeld hoe soepel iemand een WhatsApp-bericht typt of verstuurt. Die zogenaamde “digital trails” geven een beeld van het functioneren in het dagelijks leven. Ook kan meekijken naar iemands vriendelijkste gezichtsuitdrukking of oogbewegingen tijdens het kijken van een video informatie geven.
Betrouwbare informatie
Opvallende afwijkingen kunnen wijzen op dementie of de ontwikkeling daarvan. Dat maakt de bewaking van de gezondheid realistischer dan een rits tests op één dag in een ziekenhuis.
Neuropsycholoog Jackie Poos van Erasmus MC vertelt dat dit onderzoek helpt “echt een kijkje te krijgen in hoe mensen functioneren in het dagelijks leven”.
De werkwijze biedt duidelijke voordelen:
- Betere aansluiting bij het dagelijkse leven: geen stressvolle afspraken, geen reisdagen, testen kan wanneer het de deelnemer uitkomt.
- Betrouwbaardere informatie: meerdere metingen door de tijd heen in normale omstandigheden geven een completer en realistischer beeld dan éénmalige tests die beïnvloed kunnen zijn door slaaptekort of spanning.
- Persoonlijke zorg: zorgverleners en mantelzorgers krijgen beter zicht op hoe iemand écht functioneert. Daardoor kan de ondersteuning veel gerichter en sneller worden afgestemd op wat nodig is.
Het doel is niet per se nieuwe medicijnen te vinden, benadrukt Poos. Het gaat er vooral om de kwaliteit van leven te verbeteren, afgestemd op de persoonlijke situatie van iemand met dementie.
Lees verder onder de video >>
Digitale zorg wint terrein
De ontwikkeling om dementiezorg naar huis te brengen is niet uniek voor Nederland. In Duitsland is recent onderzoek gestart met een smartphone-app voor geheugen- en tests die thuis gedaan kunnen worden. Daarmee probeert het DZNE, een vooraanstaand Duits onderzoeksinstituut dat zich richt op ziekten als Alzheimer, Parkinson en andere neurodegeneratieve aandoeningen, te bepalen of digitale thuis-testen helpen bij vroege opsporing van milde stoornissen, die vooraf kunnen gaan aan dementie.
Een internationale studie uit 2025 toont dat smartphones en draagbare apparaten wereldwijd kunnen worden ingezet. In de VS werden meer dan 23.000 volwassenen onderzocht over 2 jaar, waarbij data over gebruik van telefoon en horloge werd gecombineerd met tests
Ook wordt aangegeven dat technologie helpt om mensen met dementie langer zelfstandig en veilig thuis te laten wonen. Volgens Alzheimer Nederland kunnen slimme toepassingen het leven thuis ondersteunen, maar er wordt nog te weinig gebruik van gemaakt.
‘Hoopvol initiatief voor jonge mensen’
Op sociale media klinkt voorzichtig enthousiasme. Op de Facebook-pagina van Erasmus MC noemt een volger het “een hoopvol initiatief voor jonge mensen met Alzheimer én hun mantelzorgers”.
Anderen vinden het spannend: “Zorgt dit niet voor te veel monitoring in huis?” Een enkele mantelzorger schrijft dat thuismonitoring “kan helpen om onzichtbare achteruitgang op te merken vóór het écht misgaat”.
Lees verder onder het bericht >>
Zorg wordt menselijker
In vakkringen wordt benadrukt dat digitalisering van dementiezorg meer is dan techniek: het is een maatschappelijke transitie. Onderzoek zoals van DZNE en Erasmus MC laat zien dat het mogelijk is om diagnostiek en zorg dichterbij wonen en leven te brengen, zodat zorg niet iets klinisch wordt, maar menselijker.
De eerste resultaten zijn veelbelovend. Thuismonitoring kan leiden tot snellere, betrouwbaardere én warmere zorg. Het maakt het mogelijk om kleine signalen op te pikken, van appen tot aan het koffie zetten, die bij een regulier ziekenhuisbezoek worden gemist.
Het doel
Voor nu is het doel kwaliteit van leven te verbeteren en zorg beter af te stemmen. Op de lange termijn kan deze aanpak het zorgsysteem veranderen. Diagnostiek en ondersteuning kunnen veel flexibeler, persoonlijker en preventiever worden ingericht.
Voor mensen met dementie én hun naasten biedt dit hoop. Niet omdat er meteen een geneesmiddel is, maar omdat zorg opnieuw betekenis krijgt in het dagelijks leven.
* LET OP: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Bronnen:
Erasmus MC/Alzheimercentrum, DZNE, Alzheimer Nederland