Bron: © Canva. Heb jij iemand in je omgeving met dementie?
Het omgaan met dementie kan een uitdaging zijn, zowel voor de persoon met dementie als voor hun naasten. Dementie brengt vaak veranderingen in gedrag en communicatie met zich mee.
Hoe kun je iemand met dementie het beste benaderen? En hoe kun je de situatie voor iedereen aangenamer maken? Met deze 7 praktische tips leer je hoe je het beste omgaat met dementie.
1. Zoek informatie over dementie: kennis is kracht
Dementie kent meer dan 50 vormen, zoals Alzheimer en vasculaire dementie, met elk hun eigen kenmerken en verloop. Verdiep je in de specifieke vorm waarmee je te maken hebt. Hoe meer je weet, hoe beter je kunt inspelen op de behoeften van de persoon met dementie.
Bezoek daarom ook de Alzheimer informatiepagina van Startpagina.nl voor meer informatie.
2. Focus op wat nog wél kan, waardeer kleine successen
Dementie tast vaardigheden aan en toch blijven veel mensen hun langetermijngeheugen behouden. Leg de nadruk op wat nog lukt en waardeer de kleine successen. Dit vergroot het zelfvertrouwen van de persoon met dementie en versterkt de band tussen jullie.
3. Pas het tempo aan bij mensen met dementie
Mensen met dementie verwerken informatie trager. Spreek duidelijk, rustig en in korte zinnen. Vermijd een prikkelrijke omgeving om overprikkeling en stress te voorkomen. Neem de tijd en laat de ander reageren voordat je verder praat.
4. Stel eenvoudige vragen
Complexe of feitelijke vragen zijn voor mensen met dementie vaak te confronterend. Stel liever gesloten vragen of geef een beperkte keuze. Bijvoorbeeld: “Wil je koffie of thee?” Vermijd open vragen die een beroep doen op herinneringen, zeker in latere stadia van dementie.
5. Wees geduldig en begripvol
Boos of geïrriteerd raken helpt niet. Herhaal antwoorden geduldig en neem de tijd om te begrijpen wat de ander probeert te zeggen. Plan rustmomenten gedurende de dag, zodat de persoon met dementie tijd heeft om prikkels te verwerken.
6. Lichaamstaal: een krachtig hulpmiddel
Naarmate verbale communicatie moeilijker wordt, is lichaamstaal belangrijker. Een warme glimlach, geruststellend aanraken of rustige gebaren helpen de persoon met dementie zich begrepen en op hun gemak te voelen.
7. Beelden en muziek: krachtige triggers
Beelden en muziek uit het verleden roepen vaak herinneringen op bij mensen met dementie. Blader samen door oude fotoboeken of luister naar muziek van vroeger. Dit kan herkenning en vreugde brengen, zelfs in latere stadia van dementie.
Het is belangrijk om te weten hoe je moet omgaan met dementie, want 1 op de 5 mensen krijgt het vroeg of laat. We krijgen er dus allemaal mee te maken.
Bekijk tot slot ook nog onderstaande video >>
Eerder schreven we al over hoe je dementie herkent >>
Hoe kan je dementie herkennen? De 10 symptomen
Dementie is een verzamelnaam voor ruim 50 ziektes, waaronder Alzheimer en Parkinson. Patiënten die aan dementie leiden hebben moeite met praten, onthouden, en begrijpen. Wat houdt dementie precies in en waaraan kun je dementie herkennen?
‘Ik lijk wel dement’, is vaak de eerste gedachte die in je opkomt als je weer eens iets vergeet. Hoe weet je nu wanneer er echt iets aan de hand is? Misschien horen geheugenproblemen wel bij het ouder worden of bij de overgang? Men spreekt van dementie als de hersenen zijn aangetast en je signalen daardoor niet goed kunt verwerken. Dit kan zowel geestelijke als lichamelijke klachten met zich meebrengen.
De eerste signalen van dementie
De eerste signalen van dementie – gebrek aan focus, slapeloosheid en vergeetachtigheid – kunnen al in een vroeg stadium opgemerkt worden. Al wordt het gemakkelijk, en soms niet onterecht, aangezien voor de symptomen van een burn-out, hormoonstoornis, vitaminetekort of depressie.
Zeker wanneer je nog niet op leeftijd bent, aangezien 8 procent van de mensen boven de 65 jaar, 25 procent boven de 80 jaar en 40 procent boven de 90 jaar dementie heeft.
Herkennen van dementie op jonge leeftijd
Dementie op jonge leeftijd komt voor bij ongeveer 15.000 mensen in Nederland onder de 65 jaar. In plaats van geheugenproblemen, vallen vaak gedragsveranderingen en moeite met plannen op. Mensen kunnen geïrriteerd raken, zich terugtrekken uit sociale contacten en moeite hebben met communicatie.
De oorzaken variëren van genetische factoren tot hersenbeschadiging of neurodegeneratieve aandoeningen. Vroege herkenning van symptomen helpt bij het stellen van een diagnose en het organiseren van zorg. Lees ook: Dementie groeit.
Symptomen van dementie
De verschijnselen van dementie kunnen per persoon én per ziekte verschillen. Welke symptomen er precies optreden, wordt bepaald door de aard, plaats en ernst van de afwijkingen in de hersenen. Het helpt ook niet mee dat we mogelijke signalen het liefst bagatelliseren of wegwuiven: ‘Iedereen vergeet wel eens wat, toch?’ of ‘Ik ben gewoon een beetje te druk’.
Meest voorkomende symptomen van Alzheimer:
- In toenemende mate dingen vergeten
- Herinneringen verliezen
- Niet meer op namen en woorden kunnen komen
- Vaak dezelfde vragen stellen
- Dingen onafgemaakt laten
- Geen besef meer hebben van tijd en plaats
- Spullen eerder kwijtraken en op onlogische plekken leggen
- Minder deelnemen aan sociale activiteiten
- Veranderen in gedrag en karakter
- Slaapproblemen en onrust ervaren
De meest voorkomende vorm van dementie
Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Maar liefst 65 procent van de dementiepatiënten lijdt aan Alzheimer. Het is een feit dat de kans op dementie, en vooral op de ziekte van Alzheimer, sterk toeneemt als je ouder wordt. Hoewel er nog geen medicijn is om dementie te genezen, zijn er wel middelen die het proces kunnen vertragen. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter, want dan kan de ziekte nog gestabiliseerd of verzacht worden. Bovendien heb je tijd om ermee om te leren gaan, wat van onschatbare kan zijn.
De tekst gaat onder deze video verder>>
Een test om dementie te herkennen
Herken je de symptomen van dementie bij jezelf of een ander? Je kunt – ook bij twijfel – altijd langsgaan bij de huisarts en een MMSE test doen. De MMSE (mini-mental state examination) test het geheugen, taalvermogen en concentratievermogen van iemand met geheugenproblemen.
Mocht de uitslag tegenvallen, ben je er misschien nog vroeg bij. En mocht het meevallen, hoef je je daar in ieder geval niet meer druk om te maken. Je kunt ook een online test doen via de website van Alzheimer Nederland, om binnen een paar minuten te kijken hoe je geheugen ervoor staat.
Bronnen:
Alzheimer Nederland, CZ
Startpagina biedt geen medisch advies. Raadpleeg bij vragen over gezondheid altijd een arts of specialist.