Bron: © Canva. Ben of ken jij iemand met alzheimer?
In Nederland krijgen jaarlijks bijna 20.000 mensen de diagnose Alzheimer. De verwachting is dat dit aantal in de komende jaren zal verdubbelen. De ziekte treft mensen uit alle lagen van de bevolking, ongeacht leeftijd, beroep of bekendheid.
Ook onder beroemdheden wordt Alzheimer steeds vaker openbaar gemaakt, juist om het onderwerp bespreekbaar te maken.
Wat is Alzheimer?
De ziekte van Alzheimer is een vorm van dementie waarbij de hersenen informatie steeds minder goed kunnen verwerken. Het begint vaak met vergeetachtigheid, maar leidt uiteindelijk tot ernstige geheugenproblemen, desoriëntatie, gedragsveranderingen en verlies van zelfstandigheid. Hoewel Alzheimer vooral voorkomt bij ouderen, kunnen ook jongere mensen getroffen worden.
1. Annie M.G. Schmidt
Annie M.G. Schmidt, de geliefde Nederlandse schrijfster van klassiekers als Jip en Janneke en Pluk van de Petteflet, leed in haar laatste jaren aan Alzheimer. Ondanks haar afnemende gezondheid bleef ze geliefd bij jong en oud. Ze overleed op 21 mei 1995 op 84-jarige leeftijd. Haar werk leeft voort, maar de ziekte maakte het haar op het eind steeds moeilijker om woorden te vinden – terwijl juist taal haar leven lang haar kracht was.
2. Louis van Dijk: Nederlandse jazzlegende
Pianist Louis van Dijk (1941–2020) was jarenlang een van Nederlands bekendste jazzmuzikanten. In 2019 vertelde hij openlijk over zijn diagnose in het programma Pauw. “Ik was verbijsterd. Mijn omgeving merkte het eerder dan ikzelf.”
Van Dijk gaf zijn laatste optreden in aanloop naar Wereld Alzheimer Dag, als eerbetoon aan de kracht van muziek bij dementie.
Bekijk hier het optreden en lees daarna verder >>
3. Ronald Reagan: voormalig president VS
De Amerikaanse oud-president Ronald Reagan (1911–2004) maakte in 1994 publiekelijk bekend dat hij Alzheimer had. Dat was bijzonder in die tijd, want veel beroemdheden hielden het nog verborgen. Zijn openhartige brief aan het Amerikaanse volk maakte diepe indruk. Hij trok zich daarna volledig terug uit het openbare leven.
4. Rita Hayworth: Hollywoodicoon met een missie
De actrice en danseres Rita Hayworth (1918–1987) was een van de eerste bekende vrouwen bij wie Alzheimer werd vastgesteld. Haar dochter, prinses Yasmin Aga Khan, werd een belangrijke pleitbezorger voor Alzheimer-onderzoek. Ze richtte meerdere fondsen op en werkte samen met de Alzheimer’s Association.
5. Estelle Getty: bekend van The Golden Girls
Estelle Getty, die Sophia speelde in de populaire sitcom The Golden Girls, werd in 2000 gediagnosticeerd met dementie. Ze verdween uit de publiciteit en miste een reünie-aflevering in 2003. Ze overleed in 2008, 3 dagen voor haar 85ste verjaardag.
Kan jij deze enige serie nog herinneren? Haal hier wat herinneringen op en lees daarna verder >>
6. Etta James: zangeres met krachtige stem
Etta James (1938–2012) stond bekend om haar rauwe stem en grote muzikale impact op blues en soul. In 2008 kreeg ze de diagnose Alzheimer. Ondanks haar ziekte bleef ze optreden tot vlak voor haar dood in 2012, veroorzaakt door leukemie. Ze was toen 73.
7. Piet Römer
Piet Römer, bekend van zijn rollen in Stiefbeen en Zoon, Baantjer en talloze andere Nederlandse tv-series en films, leed in zijn laatste jaren aan Alzheimer. De acteur, die bij het grote publiek vooral geliefd werd als rechercheur De Cock, trok zich steeds verder terug uit de schijnwerpers. Römer overleed op 17 januari 2012 op 83-jarige leeftijd. Zijn familie gaf later aan dat Alzheimer een grote impact had op zijn laatste levensfase. Ondanks zijn ziekte blijft hij in de herinnering voortleven als een icoon van de Nederlandse televisie.
8. Glen Campbell: muziek als medicijn
De Amerikaanse countryzanger Glen Campbell (1936–2017) kreeg de diagnose in 2011. In plaats van zich terug te trekken, ging hij op tournee: 151 concerten lang. Zijn reis werd vastgelegd in de aangrijpende documentaire I’ll Be Me. Hij overleed in 2017, maar zijn muzikale nalatenschap leeft voort.
Bekijk hier beelden van zijn ‘final tour’ en lees daarna verder >>
9. Martine Bijl: Nederlandse actrice en schrijfster
Ook in Nederland sprak actrice en zangeres Martine Bijl (1948–2019) openlijk over haar hersenaandoening. Na een hersenbloeding in 2015 werd bij haar vasculaire dementie vastgesteld, een verwante vorm aan Alzheimer. Ze beschreef haar ervaringen in het boek Rinkeldekink en maakte het onderwerp bespreekbaar voor een groot publiek. Martine was ook bekend van de HAK reclames.
10. Joop Braakhekke: topchef en presentator
Topkok Joop Braakhekke (1941–2016) kreeg in de laatste jaren van zijn leven te maken met beginnende dementie. Hoewel zijn ziekte nooit officieel als Alzheimer is benoemd, sprak hij zelf over geheugenproblemen die zijn leven beïnvloedden. Hij overleed aan de gevolgen van alvleesklierkanker, maar zijn openheid over ouderdomsklachten maakte veel indruk.
Lees ook: Joke Bruijs kampt met geheugen problemen.