Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Is het 'en' of ',en'?

Ik heb op school altijd geleerd dat je voor voor het woord 'en' nooit geen komma mag zetten, maar toch zie ik het soms wel (bijvoorbeeld in de krant). Hoe weet je nu of je 'en' of ',en' moet gebruiken?

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
in: Taal
4.4K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Beide kunnen, afhankelijk van de betekenis van de zin. Meestal moet je het zonder komma schrijven, maar soms krijgt de zin een andere betekenis als je die komma weglaat. Als je bijvoorbeeld iets zegt als 'ik hou van klassieke muziek met viool en rap' betekent dat wat anders dan als je zegt 'ik hou van klassieke muziek met viool, en rap'. In het laatste geval hou je van klassieke muziek met viool en hou je van rap; in het eerste geval hou je van klassieke muziek waar viool en rap in zit.

Toegevoegd na 46 seconden:
Onzetaal heeft er een leuk stuk over, met leukere voorbeelden:

Is het waar dat er nooit een komma voor en mag staan?

[?] Nee. Zo geformuleerd is deze regel veel te algemeen en daardoor onjuist. Als en de laatste twee elementen van een opsomming koppelt, zoals in 'A, B, C en D', gaat de regel meestal wel op. Maar en komt niet uitsluitend in opsommingen voor.

Een komma geeft een (kleine) rust aan, maar kan ook de interpretatie van een zin bepalen. In sommige zinnen is een komma voor en daarom noodzakelijk. Het ontbreken ervan kan tot twee soorten misverstanden leiden: een niet-bedoelde betekenis of een zinsstructuur die de lezer even op het verkeerde been zet. Van beide soorten misverstanden geven we enkele voorbeelden.
Niet-bedoelde betekenis:

Hij leerde er jongens kennen die dol waren op een biertje en meisjes met blonde haren. (Zonder komma leerde hij er zelf geen meisjes kennen.)
Hij schreef over de geschiedenis van handschriften en schoolboeken over de kunst van het schrijven. (Zonder komma schreef hij zelf geen schoolboeken.)
Onder de gasten zagen we mevrouw Bruinsma, de moeder van de jubilaris en de burgemeester. (Zonder komma waren er drie gasten óf is mevrouw Bruinsma ook de moeder van de burgemeester; mét komma is mevrouw Bruinsma de moeder van de jubilaris.)

Leesproblemen:

De raad geeft een opsomming van leerstoelen Nederlands en Neerlandistiek is hierbij niet als afzonderlijke studie geteld.
In dat rijtje is de eerste groter dan de tweede en de derde groter dan de vierde.

Veel lezers zullen na en even in verwarring gebracht zijn. Het leek er even op dat na en het tweede deel van een opsomming zou volgen. Maar en blijkt een nieuwe mededeling in te leiden. Een komma voor en had die verwarring kunnen voorkomen. Overigens verdient in dergelijke zinnen de puntkomma vaak de voorkeur boven het voegwoord en.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden

Andere antwoorden (3)

Een komma voorafgaand aan het woord en mag. De regel dat dit niet mag is achterhaald. Interpunctie dient de begrijpelijkheid van de tekst te dienen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Officieel mag je voor het woord 'en' geen komma gebruiken. Vaak wordt dit wel gedaan om een pauze in een zin te geven of omdat de schrijver van het stuk het simpelweg niet weet.

Als je een hele lange zin hebt waarin je een lang stuk aan het vertellen ben, en je doet het op deze manier, geeft de schrijver je 'tijd' om even op adem te komen, zoals mijn lerares vroeger altijd zei (dit is een voorbeeld dus :P).
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dat het officieel niet mag, klopt niet. Het mag wel degelijk, en is soms zelfs nodig voor de juiste interpretatie van je zin.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik had het anders moeten verwoorden, ik heb vroeger geleerd dat je het beter niet kan doen. Het werd verteld als dat het officieel niet mag, met de uitzondering die ik ook heb verteld en je in de andere antwoorden kunt lezen.
Dit heb ik voor je gevonden:

"In nevengeschikte zinnen is een komma voor het voegwoord "en" meestal overbodig, maar niet altijd. Gebruik van de komma is aan te raden in lange zinnen, of als er kans op een verkeerde lezing bestaat.
Een oude schoolregel luidt dat je nooit een komma voor en mag zetten. Die regel is te verklaren: een komma wordt gebruikt wanneer je een pauze hoort, en bij het voegwoord en is meestal geen sprake van zo'n pauze. En brengt een 'geruisloze' verbinding tot stand tussen zinnen of delen van een zin.
Een komma voor "en" altijd nodig als het eerste deel van een nevenschikking met en eindigt op een bijzin:
De vakbond heeft steun toegezegd aan de havenarbeiders die al in staking waren, en aan de kraanmachinisten die zich bij de acties aansloten.

Bijzonderheid

Er komt in het algemeen geen komma voor "en" in een opsomming die bestaat uit korte onderdelen. Voorbeelden: Hier verkoopt men sigaretten, sigaren en shag. De afdelingssecretaris leidt vergaderingen, verzorgt het fondsbeheer en houdt de administratie bij. Ook hier geldt echter: zet wel een komma als deze misverstanden voorkomt of het leesgemak vergroot, zoals in Op het festival worden documentaires vertoond uit Oost-Europa, speelfilms van minder bekende regisseurs en cineasten, en korte animatiefilms."

http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/467/
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding