Is spelt ECHT beter of anders dan Tarwe?
Ik zag dit: http://www.npo.nl/keuringsdienst-van-waarde/12-03-2015/KN_1667466
Keuringsdienst van Waarde over de zin en onzin van Spelt. Alleen geven ze niet echt antwoord op de vraag of Spelt een vervanger is voor mensen met Tarwe allergie. Of is dit gewoon een placebo effect? Iemand die hier meer van weet? Of heeft het (nagenoeg) dezelfde energetische eigenschappen / bestanddelen?
-
Vraag volgen
- Delen
-
-
Weet jij het antwoord?
Het beste antwoord
Het is zeker anders, maar of het beter is...? Spelt is gewoon een andere, oude soort tarwe ("oud" in de zin dat het nu minder wordt gebruikt dan ooit het geval was), in tegenstelling tot wat veel andere beweren, zodat spelt een geheel andere soort graan zou zijn. Een graan spelt is qua samenstelling niet veel anders dan een graan gangbare tarwe, zeker als je volkoren speltbloem en volkoren tarwebloem vergelijkt, want in beide gevallen wordt de hele graan meegemalen, dus inclusief de zemelen. Belangrijke verschillen zijn dat spelt iets minder koolhydraten bevat, ietsjes meer mineralen, vezels en vitamines (meer hierover later), en ook een belangrijk verschil in de samenstellingen van de eiwitten: zowel spelt als tarwe bevatten ongeveer even veel eiwit, maar spelt bevat minder glutenvormende eiwitten. In strikte zin "gluten" vormt zich pas in het deeg als je dit lang genoeg kneedt en daarvoor moet de graan twee eiwitten bevatten: gliadine en glutenine. Dat spelt iets minder gliadine en glutenine bevat dan ‘gewone’ tarwe betekent dat deeg gemaakt met spelt minder elastisch wordt en minder goed in staat is om de luchtbelletjes die ontstaan tijdens het rijzen vast te houden als het deeg gebakken wordt. Dat verklaart waarom speltbrood doorgaans ietsjes zwaarder is, simpelweg omdat het minder lucht bevat. Overigens, de hype rondom gluten zodat het erg gevaarlijk zou zijn, klopt niet. Gluten is inderdaad zeer slecht voor mensen met coeliakie of glutenintolerantie, maar voor de rest van de bevolking is het geen enkel probleem om gluten te eten. Sterker nog: het is erg gezond en een prima eiwitbron, en het zit in spelt, dus dat is géén alternatief voor mensen met coeliakie. In totaal bevat volkoren speltbrood wellicht iets meer mineralen, vezels, en vitamines dan volkoren tarwebrood, maar de verschillen zijn echt niet zo groot. Zo bevat b.v. tarwe meer calcium, magnesium en vitamine B2 dan spelt. Spelt is dan rijker aan ijzer en vitamine E. Door de samenstelling van de koolhydraten van spelt zou dit iets lichter verteerbaar zijn, maar ik heb geen concluderende studies hierover gezien. Het is dus écht niet zo dat spelt een "superfood" is, ik vind dit woordje maar een slimme marketing truc. Volkoren speltbrood is gezonder dan wit tarwebrood, maar zeker niet veel anders dan volkoren tarwebrood. En als je zoekt naar de meeste voedingswaarde in granen, dan kan je liever haver kiezen. Helaas kan je geen brood hiermee maken omdat haver geen gluten bevat.
Wie even op spelt gaat googelen, krijgt de indruk dat wij dit wonderproduct allemaal onmiddellijk in grote hoeveelheden moeten gaan consumeren. De jubelverhalen buitelen over elkaar heen. Spelt zou allerlei ziekten genezen, een superfood zijn dat barstensvol zit met vitaminen en andere waardevolle voedingsbestanddelen en dat alles volgens een enkeling ook nog eens bij veel minder calorieën dan tarwe. Allemaal weinig tot niets van waar, vooral van dat laatste niet. Langzame koolhydraten Iets meer genuanceerde verhalen vertellen dat spelt beter is voor de lijn dan tarwe omdat het meer langzame koolhydraten zou bevatten. Het is bijzonder jammer, maar ook dat strookt niet met de waarheid. Spelt bevat weliswaar vrijwel uitsluitend langzame koolhydraten (koolhydraten dus die geleidelijk door ons lichaam worden opgenomen, dit in tegenstelling tot suikers zoals sacharose, glucose en fructose die vrijwel rechtstreeks naar de bloedbaan gaan), maar precies hetzelfde geldt voor tarwe. Daar zit dus ook al geen voordeel. Werkelijke voordelen Blijft er dan helemaal niets overeind van het verhaal dat je beter speltbrood kunt eten dan tarwebrood? En hoe zit het met volkoren tarwebrood? Is dat niet sowieso gezonder dan speltbrood? Of is de jubel over speltbrood eigenlijk niets anders dan het zoveelste staaltje van doorgeslagen complotdenken op internet? Nee, dat nu ook weer niet. Spelt heeft wel degelijk een aantal duidelijke voordelen boven tarwe, hoewel je over die feitelijke pluspunten op internet vreemd genoeg vrijwel niets leest. Om maar even allereerst de bewering te ontkrachten dat volkoren tarwebrood beter zou zijn dan speltbrood: dat is zeker niet per definitie waar. Speltbrood kan net zoals tarwebrood worden gebakken van bloem of van volkorenmeel. In het eerste geval zijn er bij beide graansoorten waardevolle voedingsstoffen uit het meel gezuiverd om een egaal en blank gekleurd kruim te verkrijgen. Je kunt dus vanuit voedingskundig oogpunt van beide broodsoorten het best de volkoren variant eten.
Ja, spelt is anders. Het bevat minder fructanen dan tarwe (rogge bevat trouwens nog meer fructanen dan tarwe). Fructanen zijn een soort complexe koolhydraten/vezels, die door sommige/veel mensen slecht verteerd worden en daarom aanleiding geven tot darmklachten. De verhalen over minder gluten etc in spelt kloppen niet.
Spelt bevat, net als gewone tarwe, gluten dus wanneer je een glutenallergie hebt kan je dus beide soorten beter vermijden. Het grote verschil tussen spelt en tarwe is dat de voedingsstoffen in tarwe vnml in de vliesjes zit en spelt is de enige graansoort waar de voedingsstoffen in de korrel zitten. Bij gewoon tarwebrood word 70 % van de vliesjes eruit gezeefd dus zit er totaal niets aan voeding in. Of je nu tarwe, rogge, gerst of spelt neemt maakt niet echt veel uit. Het is niet echt gezond want het levert je grotendeels loze koolhydraten op waar je niets aan hebt dan dat het je alleen maar je maag vult en bovendien je insulinespiegel verhoogt. Het is juist belangrijk om die laag te houden. Koolhydraten heb je nodig dus is het beter om die uit groente en complexe koolhydraten te halen zoals, haver, bruine rijst, zoete aardappel, etc.
Ik heb zelf een tarwe intolerantie en kan dus gelukkig wel speltbrood eten zonder darm problemen. Ook producten met bijvoorbeeld haver, gerst en rogge geven geen problemen. Veel mensen halen ook allergie en intolerantie door elkaar en dat spelt geen gluten zou hebben wat niet waar is. Mijn schoonzus bijvoorbeeld moet glutenvrij eten i.v.m. glutenallergie, zodat ze veel beperkter is dan mij met mijn tarwe intolerantie. Ik merk het na zo'n 1,5 uur als ik tarwe heb gehad, flinke buikkrampen en een enorm opgeblazen gevoel... dus ik ben blij met alle speltproducten, alhoewel je goed moet opletten, want het komt voor dat ze er tarwe bij stoppen en dan heb ik er nog niks aan. Toegevoegd na 1 minuut: Dus ja spelt is echt anders dan tarwe.
Spelt is niet glutenvrij, maar bevat mogelijk wel minder fructanen. Daarom is in het FODMAP dieet (nog vrij nieuw dieet bij prikkelbare darmsyndroom) spelt voorlopig wel toegestaan. Dat heeft ip niets te maken met de rest van de voedingswaarde, die is (volkorentarwe vs volkorenspelt) niet enorm verschillend. Helaas zijn veel speltproducten helemaal niet volkoren. Ik schreef uitgebreider over het verschil tussen speltmeel en volkoren tarwemeel op mijn blog als je meer wil lezen (zie bron)
Stel zelf een vraag
Ben je op zoek naar het antwoord op die ene vraag die je misschien al tijden achtervolgt?
