Je bent van plan om lekker een dagje te schilderen. Je wilt een groot schilderij maken waar veel kleuren voor nodig zijn. Gelukkig hoef je hiervoor niet alle kleuren verf in huis te halen. Met een paar basiskleuren maak je alle kleuren van de regenboog. In dit artikel lees je welke kleuren dat zijn en hoe je deze kleuren moet mengen.
Welke kleuren krijg je als je verf mengt en bestaat er een kleurenlijstje?
De kleurencirkel is de sleutel tot succes
Kunstenaars hebben eeuwenlang geprobeerd om de variaties van kleuren te begrijpen. Ze hebben geëxperimenteerd met het mengen van pigmenten, op zoek naar een basisrecept voor kleur. Zo ontstond de kleurencirkel, een cirkel met daarin 12 basiskleuren. Je bent helemaal vrij in het combineren van deze kleuren. Er zijn wel een paar handige richtlijnen waar je gebruik van kunt maken. Kijk bij het combineren van kleuren naar de kleurencirkel. Kies kleuren die dicht bij elkaar liggen of juist (schuin) tegenover elkaar.
Primaire, secundaire en tertiaire kleuren
In de kleurencirkel worden de kleuren rood, blauw en geel als primaire kleuren aangehouden. De definitie van een primaire kleur is dat je hem niet kan mengen uit 2 andere kleuren. Met deze primaire kleuren maak je vervolgens weer secundaire kleuren. Deze kleuren komen tot stand door het mengen van twee primaire kleuren. Als je blauw met rood mixt, ontstaat er paars. Geel en rood wordt oranje, blauw en geel wordt groen.
Zoals je ziet staan deze kleuren schuin tegenover elkaar. Mix je alle primaire kleuren door elkaar? Dan krijg je zwart. Met deze primaire kleuren kan je vervolgens weer tertiaire kleuren maken als turquoise, lila en olijfgroen.
Verschillende soorten verf in primaire kleuren
Heldere tinten maak je met de moderne primaire kleuren
De traditionele kleurencirkel bestaat al ruim 100 jaar. Tegenwoordig is er wel wat kritiek op. Vanaf jongs af aan leer je waarschijnlijk dat je met blauw, geel en rood alle kleuren van de regenboog maakt, maar dat is niet helemaal waar. Het hangt namelijk helemaal af van wat voor rood, geel en blauw je gebruikt. Als je bijvoorbeeld naar een bouwmarkt gaat, heb je wel tien soorten geel. De ene kleur geel heeft wat meer rood in zich, terwijl de ander meer naar groen neigt. Met de kleur blauw is het hetzelfde verhaal.
Omdat je zoveel verschillende kleuren van één kleur hebt, gaat het mengen al snel mis. Als je met verkeerde kleuren mengt, krijg je modderige kleuren. Daarom worden tegenwoordig geel, magenta en cyaan als basiskleuren gezien. Probeer het maar eens. Je ziet dat de mengsels van de moderne primaire kleuren, veel helderder zijn dan de traditionele primaire kleuren. Hou daarom deze kleuren aan!
TIP: het is aan te raden om naast de primaire kleuren ook wit en zwart te kopen, omdat je deze kleuren tijdens het schilderen steeds weer nodig hebt.
Kleuren grauwer of donkerder maken
Wil je kleuren donkerder maken? De makkelijkste manier is om er zwart bij te voegen. Dit wordt echter afgeraden, omdat de kleuren snel grauw, mat en vies worden. Als je een kleur toch donkerder wil maken, kijk je op de kleurencirkel. Kijk dan naar de kleur die tegenover de kleur staat die je donkerder wilt maken. Bij geel is dat paars en bij oranje is dat blauw. Let wel op, als je een lichte kleur wat donkerder wil maken, heb je maar een kleine hoeveelheid donkere kleur nodig. Wil je een kleur grauwer maken? Kies dan wel voor de kleur zwart.
Kleuren verhelderen
Wil je kleuren lichter maken? Hiervoor gebruik je een grote hoeveelheid wit. Let goed op je dosering. Als je kleuren mengt met wit, verliezen ze ook wat intensiteit en worden ze grijzer. Wil je liever heldere kleuren? Meng dan met andere kleuren. Op deze manier wordt de intensiteit in stand gehouden, hoewel er wel wat aan de kleur verandert. Wat je ook doet, probeer altijd het mengen van de 2 kleuren eerst met een kleine hoeveelheid uit. Zo weet je zeker dat het goed gaat. Oefening baart kunst!
Kleuren maken, een handig overzicht
- Blauw = niet mengbaar
- Rood = niet mengbaar
- Geel = niet mengbaar
- Wit = niet mengbaar
- Groen = blauw + geel
- Donkergroen = groen + klein beetje zwart
- Oranje = rood + geel
- Turquoise = blauw + groen + geel
- Lichtgroen = groen + geel
- Lichtblauw = blauw + wit
- Donkerblauw + blauw + paars
- Grijs = zwart + wit
- Petrol Blauw = blauw + klein beetje grijs + klein beetje groen
- Lichtroze = klein beetje rood + wit
- Paars = rood + blauw
- Lila = klein beetje rood + klein beetje blauw + wit
- Bruin = rood + geel + blauw
- Lichtbruin = wit + bruin
- Donkerbruin = bruin + donkerblauw
- Zand = bruin + wit
- Zwart = blauw + rood + geel
Lees ook:
– 7x knutselen met materialen uit de natuur
– Voor deze hobby’s hoef je de deur niet uit
Auteur: Ilse Bloemendal