Bron: © Canva
Kalium is een mineraal waar we zelden over praten, maar dat intussen steeds belangrijker wordt, zowel voor jouw lichaam als voor de wereldwijde landbouw. In 2025 is er wereldwijd een groeiend tekort aan kalium in de bodem, terwijl ook bij mensen een tekort of juist een overschot ernstige gevolgen kan hebben.
In dit artikel lees je waarom kalium telt, waar het in zit en waar je op moet letten.
Waarom kalium zo belangrijk is
Kalium helpt bij:
- Het regelen van de vochtbalans in het lichaam
- Een normale bloeddruk
- Het ritme van het hart
- Een goede werking van spieren en zenuwen
Voor ouderen is kalium extra belangrijk, omdat spierkracht, hartritme en bloeddruk kwetsbaarder worden met de jaren.
Kaliumtekort (hypokaliëmie): wat merk je?
Een tekort aan kalium komt relatief vaak voor, vooral bij ouderen die medicijnen gebruiken (zoals plaspillen) of weinig eten. De klachten zijn vaak vaag, maar kunnen ernstig worden:
- Spierzwakte
- Vermoeidheid
- Obstipatie
- Abnormale hartslag of hartritmestoornissen
- In ernstige gevallen: verlamming
Kaliumrijk voedsel kan helpen om een tekort aan te vullen. Denk aan:
- Bananen
- Aardappelen (met schil)
- Bonen en linzen
- Spinazie en boerenkool
Belangrijk: Gebruik nooit kaliumsupplementen zonder overleg met je arts, vooral niet bij nierproblemen of hartmedicatie.
Te veel kalium (hyperkaliëmie): oppassen geblazen
Een te hoog kaliumgehalte komt minder vaak voor, maar kan levensgevaarlijk zijn. Dit wordt hyperkaliëmie genoemd. Mogelijke symptomen:
- Vermoeidheid
- Spierzwakte of spierkrampen
- Tintelingen
- Onregelmatige hartslag
- In ernstige gevallen: hartstilstand
Hyperkaliëmie komt vaak voor bij mensen met nierproblemen, diabetes, of bij gebruik van bepaalde bloeddrukverlagende medicijnen.
Waarschuwing: Heb je last van spierzwakte in armen of benen, of voelt jouw hartslag onregelmatig? Neem dan direct contact op met jouw arts.
Een dagmenu met extra kalium (± 3.500 mg)
| Moment | Voorbeeldmenu | Kalium (geschat) |
|---|---|---|
| Ontbijt | Havermout met banaan en yoghurt | ± 650 mg |
| Tussendoor | Sinaasappel en handje amandelen | ± 450 mg |
| Lunch | Volkorenbrood met hummus, rauwkost, tomatensap | ± 700 mg |
| Tussendoor | Schaaltje yoghurt of een gekookt eitje | ± 250 mg |
| Avondeten | Gekookte aardappelen, spinazie, zalm | ± 1.100 mg |
| Avondsnack | Gedroogde abrikozen of een stukje avocado | ± 400 mg |
Totaal: ruim 3.500 mg kalium
Praktische tips
- Kook aardappelen met schil, of kies voor stomen of roerbakken van groente: zo behoud je meer kalium.
- Spoel bonen uit blik af om het zoutgehalte te verlagen.
- Eet gevarieerd, verspreid over de dag.
- Vermijd bewerkte voeding (zoals kant-en-klaarmaaltijden): vaak arm aan kalium, rijk aan zout.
- Drink voldoende water, vooral bij warm weer of gebruik van plaspillen.
Wanneer extra opletten?
- Heb je nierproblemen, diabetes, of gebruikt u medicatie tegen hoge bloeddruk?
- Voel je je regelmatig moe, slap of duizelig zonder duidelijke oorzaak?
- Heb je last van hartkloppingen of spierkrampen?
Laat dan jouw kaliumgehalte eens controleren via de huisarts. Zowel een tekort als een overschot vraagt om medische aandacht.
Kalium is een onmisbare bouwsteen van onze gezondheid. Met bewuste keuzes in voeding, en goede afstemming met uw arts bij medicatie of aandoeningen, houd je jouw kaliumspiegel in balans. Zo blijf je fit, energiek en voorkom je klachten.
Kalium in de landbouw: onmisbaar voor gezonde gewassen
Kalium speelt niet alleen een cruciale rol in het menselijk lichaam, maar is ook onmisbaar voor de landbouw. Het mineraal helpt planten bij het reguleren van hun vochtbalans, stimuleert de groei en versterkt de weerstand tegen ziektes en droogte. Zonder voldoende kalium in de bodem blijven gewassen kwetsbaar en neemt de opbrengst af.
Uitputting door intensieve productie
In 2025 klinkt wereldwijd de waarschuwing: landbouwgronden raken steeds vaker uitgeput door intensieve productie, klimaatverandering en beperkte toegang tot kaliumrijke grondstoffen. Grote producenten zoals Canada en Rusland kunnen de wereldvraag nauwelijks bijbenen, wat leidt tot schaarste en hogere prijzen. Een kaliumtekort in de landbouw heeft directe gevolgen voor onze voedselkwaliteit én de beschikbaarheid van kaliumrijke voeding op ons bord. Zo laat kalium zien hoe sterk onze gezondheid verbonden is met de bodem waarop ons voedsel groeit.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.