De discussie over de gezondheidseffecten van melk en zuivelproducten is nog niet ten einde. De bekende slogan ‘Melk, de witte motor’ wordt regelmatig afgebekt met ‘Melk, de witte sloper’. In dit artikel kom je erachter of melk al dan niet gezond is en welke soort melk de beste keuze is voor jou.
Wat zit er in melk?
Melk bevat diverse voedingsstoffen die essentieel zijn voor een goede gezondheid. Per 100 gram (of 100 ml) bevat volle melk ongeveer 62 calorieën. Deze calorieën bestaan uit 3,5 gram vet, 3 gram eiwit en 5 gram koolhydraten. Melk staat ook bekend om zijn hoge calciumgehalte. Een groot glas melk bevat al meer dan 1/4 van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) calcium.
Welke vitaminen en mineralen zitten in melk? Melk bevat in vet oplosbare vitamines zoals vitamine A, vitamine B1, vitamine B6, vitamine B12 en vitamine D. Ook bevat het mineralen zoals magnesium, selenium en zink. Deze voedingsstoffen spelen een cruciale rol in het lichaam en dragen bij aan zowel de macro- als micronutriëntenbehoefte.
Waar is melk goed voor?
In plaats van te focussen op afzonderlijke voedingsstoffen is het van belang om te begrijpen wat het totale effect van melkconsumptie op het lichaam is. Verschillende onderzoeken tonen positieve effecten aan op:
- Bloedsuikerspiegel: Melk bevat vetten en eiwitten die een verzadigend effect hebben en de impact van suiker op de bloedsuikerspiegel verminderen. Dit leidt tot een betere insulinegevoeligheid en een stabielere bloedsuikerspiegel, wat belangrijk is voor het energieniveau en de preventie van diabetes type 2.
- Lichaamsgewicht: Melk draagt bij aan gewichtsbeheersing doordat het verzadigt en daarmee de neiging tot overmatig snacken vermindert. Dit is belangrijker dan de hoeveelheid calorieën in melk.
- Hart- en vaatziekten: Verschillende onderzoeken suggereren dat melkdrinkers minder vaak kampen met hart- en vaatziekten. De exacte mechanismen hierachter zijn nog niet helder.
Is melk gezond?
Hoewel de bovengenoemde gezondheidseffecten velen overtuigen van de gezondheid van melk, zijn niet alle effecten even duidelijk. Er zijn ook zorgen over bepaalde aspecten van melkconsumptie:
- Kanker: Sommige studies suggereren een beschermend effect van melk tegen darmkanker, maar andere onderzoeken brengen melk in verband met een verhoogd risico op prostaatkanker.
- Darmgezondheid: Melk lijkt beschermend te zijn tegen darmkanker, maar het kan ook auto-immuunziekten veroorzaken, die vaak beginnen in de darmen. Een hoge melkconsumptie wordt geassocieerd met auto-immuunziekten zoals diabetes type 1, coeliakie, multiple sclerose en schizofrenie. Bovendien ervaren veel mensen maagproblemen na het drinken van melk vanwege moeilijke spijsvertering.
- Sterke botten: Melk bevat calcium, essentieel voor sterke botten, maar er zijn ook andere factoren zoals magnesium en kalium nodig. Sommige onderzoeken suggereren dat melk het risico op heupfracturen juist verhoogt, wat bekend staat als de ‘calcium paradox’.
Welke melk is het gezondst?
Melk is niet eenduidig gezond of ongezond. De keuze voor de juiste melk hangt af van je persoonlijke voorkeuren en behoeften. Wat is gezonder: melk of karnemelk?:
- Volle rauwe melk: Als je een natuurlijke, onbewerkte keuze verkiest, is volle rauwe melk de beste optie. Deze melk is niet intens verhit en bevat nog alle natuurlijke enzymen, vitamines, antilichamen en bacteriën. Houd er echter rekening mee dat rauwe melk ook een groter risico op besmetting met schadelijke bacteriën met zich meebrengt.
- Karnemelk: Karnemelk is gefermenteerd, bevat minder vet en minder lactose. Het is een goede keuze als je moeite hebt met het verteren van lactose.
- Volle melk, halfvolle melk en magere melk: Deze zijn de meest voorkomende varianten. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5% vet en bevordert een stabiele bloedsuikerspiegel. Halfvolle melk biedt een compromis tussen stabilisatie van bloedsuiker en vetinname. Magere melk is een optie als je de voorkeur geeft aan minder verzadigd vet.
- Plantaardige melk: Wat is een goede melkvervanger? Als je liever geen koemelk drinkt, zijn plantaardige alternatieven zoals amandelmelk en havermelk beschikbaar. Ze zijn geschikt voor mensen met lactose-intolerantie of die de voorkeur geven aan een plantaardige optie.
Het is belangrijk om de inname van melk af te stemmen op je eigen behoeften en tolerantie. Luister naar je lichaam en maak keuzes die het beste passen bij jouw gezondheid en levensstijl. Het is essentieel om bewust te kiezen of en welke soort melk het beste bij jou past.
De tekst gaat verder onder de afbeelding >>
Drink geen sloopmelk: kies voor diervriendelijke melk
De campagne van Wakker Dier streeft naar een diervriendelijker zuivelschap. Melkkoeien worden vaak al op hun zesde levensjaar naar het slachthuis gestuurd: ziek en uitgeput. Deze melk staat bekend als sloopmelk. Sloopmelk betreft melk zonder een degelijk dierenwelzijnskeurmerk, waarbij koeien onder zware omstandigheden overmatige melkproductie moeten leveren.
Nederlandse melkkoeien hebben een gemiddelde levensduur van 6 jaar in plaats van 20 jaar. De campagne roept op om sloopmelk uit supermarkten te bannen en vraagt supermarkten en A-merken om melk te verkopen die voldoet aan minstens 1 Beter Leven-ster van de Dierenbescherming of afkomstig is van Nederlandse biologische boerderijen.
Dit leidt tot verbeterde leefomstandigheden en meer bewegingsruimte en tijd in de wei voor de koe. Consumenten bijdragen bij door te kiezen voor melk met geschikte keurmerken. Het doel is een zuivelschap zonder sloopmelk en betere omstandigheden voor melkkoeien.
Bronnen: Wakker Dier, Fit Chef.