Overleven in de hitte: de gevaarlijke zomer voor daklozen

Bron: © Canva. Daklozen voelen zich vaak onwelkom op openbare plekken, wat hen dwingt om onbeschermd in de volle zon te blijven. 

---

Voor dak- en thuislozen is de zomer niet zonnig en zorgeloos, maar een gevaarlijke strijd om te overleven. Langdurige blootstelling aan de zon en hitte, vooral in de stad, leidt tot serieuze gezondheidsproblemen zoals uitdroging, hittestress en zonnesteken. Een fijne schaduwplek is belangrijker dan ooit. Dit is de situatie.

Afkoeling belangrijk voor daklozen

De hele dag in de volle zon is voor niemand goed. Omdat daklozen 24/7 op straat leven worden ze hier dagelijks aan blootgesteld. Alan Tijseling van de Haagse Soepbus beschrijft een schrijnend beeld: “Vooral in de rij voor eten zie ik elk jaar weer veel mensen die zich niet kunnen beschermen tegen de zon. Ze zijn blij met een beker water, maar kunnen nauwelijks afkoelen.”

Langdurige blootstelling aan de zon en hitte leidt tot serieuze gezondheidsproblemen zoals uitdroging, hittestress en zonnesteken. Bovendien voelt het in versteende stadswijken door beton en weinig groen soms wel 10 graden warmer aan. Als je buiten slaapt en geen schaduw hebt, is het vrijwel onmogelijk om af te koelen.

Onvoldoende en onhandig verspreide koelteplekken

Hoewel de gemeente Den Haag probeert koelteplekken aan te bieden, schieten de maatregelen tekort. De plekken zijn vaak te schaars, te ver uit elkaar en onhandig verspreid. Zo bieden de Wagenstraat in China Town en plekken zoals de Zinkwerf wel verkoeling, maar ze zijn niet altijd dichtbij of makkelijk toegankelijk.

Daarbij komt dat dak- en thuislozen zich niet overal welkom voelen. “Ik zie dat mensen liever wegblijven bij plekken waar veel voorbijgangers zijn. Ze worden vaak bekeken of zelfs weggestuurd,” aldus een betrokken vrijwilliger. Deze sociale uitsluiting dwingt hen om te kiezen voor gevaarlijke, onbeschutte plekken in de volle zon. Ook zonnebrandcrème en waterpunten zijn schaars en vaak geplaatst op locaties waar daklozen zich ongemakkelijk voelen.

Zomer-Hitte-Regeling

In Amsterdam is er een speciale Zomer-Hitte-Regeling (ZHR) die van kracht wordt wanneer er sprake is van een hittegolf. Tijdens de ZHR worden de openingstijden van inloophuizen van De Regenboog Groep verruimd en is er extra aandacht voor verkoeling en bescherming. Daarnaast is er een tijdelijke zitplek voor dak- en thuislozen op een ponton in de Leidsevaart in Haarlem. Zo kunnen ze even afkoelen en bijkomen.

Wist jij dat er steeds meer daklozen zijn in Nederland?

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Tijd voor structurele oplossingen voor daklozen

De politiek ziet de dreiging van de zomerhitte, maar echte actie blijft uit. D66-raadslid Caroline Verduin pleit samen met andere partijen voor structurele oplossingen, zoals een aparte zomeropvang die vergelijkbaar is met de winteropvang. Tot nu toe is een pilot met extra koelteplekken beperkt van de grond gekomen, mede door zorgen van de gemeente over overlast en een mogelijke “aantrekkingskracht” op daklozen.

Wat is er nodig om de situatie te verbeteren?

• Extra (mobiele) koelteplekken: in stadsparken, bij nachtopvang en plekken waar daklozen zich vaak bevinden.
• Praktische hulp: het op grotere schaal uitdelen van water, zonnebrandcrème en het aanbieden van buitendouches.
• Samenwerking: de belangenorganisaties van dak- en thuislozen betrekken bij de besluitvorming over waar en welke voorzieningen het beste kunnen komen.
• Een structurele aanpak: het opzetten van een ‘zomeropvang’ als permanente oplossing.

Iedere inwoner van de stad verdient bescherming tegen de hitte, of je nu een huis hebt of niet. Door samen te werken en oog te hebben voor elkaar, kunnen we de stad een stukje veiliger maken. Zie je iemand op straat die signalen van oververhitting vertoont? Een flesje water of een simpel gesprek, om te kijken hoe het met iemand gaat, kan al een groot verschil maken.

Bronnen

Omroep West, Straatconsulaat, Den Haag FM, Raadsinformatie Den Haag