Ga naar de inhoud

Supermarkten waarschuwen hun personeel voor zorgwekkende trend: creepshots

Creepshots Bron: © Canva. Creepshots, het stiekem fotograferen van winkelmedewerkers komt steeds vaker voor. 

In steeds meer Nederlandse supermarkten worden heimelijk seksueel getinte foto’s en video’s gemaakt van nietsvermoedende medewerkers, maar ook klanten. Het gaat om zogenoemde creepshots: beelden die stiekem worden gemaakt, vaak met de focus op borsten of billen, en vervolgens gedeeld worden in besloten chatgroepen.

Uit onderzoek van KRO-NCRV’s Pointer blijkt dat het probleem omvangrijker is dan gedacht.

De tekst gaat onder de video verder >>

Honderden beelden in omloop

Het journalistieke onderzoek bracht honderden creepshots aan het licht die in Nederlandse winkels zijn gemaakt. Op de beelden zijn zowel klanten als medewerkers te zien, waaronder minderjarige vakkenvullers. In sommige gevallen worden slachtoffers langere tijd gevolgd, gefotografeerd en gedeeld in online groepen waarin gebruikers elkaar tips geven om ongemerkt te filmen.

De daders plaatsen vaak vernederende of seksueel getinte commentaren bij de beelden. Dat maakt de impact op de slachtoffers des te groter. Voor veel vrouwen is het niet alleen een inbreuk op hun privacy, maar een aantasting van hun gevoel van veiligheid.

Supermarkten slaan alarm

Supermarktketens reageren geschrokken op de bevindingen. Jumbo informeert al zijn filiaalmanagers over het fenomeen en onderzoekt de mogelijkheid van een algemeen fotografie- en videoverbod in winkels. Albert Heijn heeft het onderwerp toegevoegd aan trainingen voor personeel, zodat medewerkers verdachte situaties sneller kunnen signaleren.

Ook andere ketens, zoals PLUS, Lidl, Kruidvat, Etos en Action, nemen maatregelen en wijzen personeel op hoe zij moeten handelen bij vermoedelijke creepshots. De bewustwording groeit, maar de uitvoering blijkt ingewikkeld: niet elke klant die een telefoon in de hand houdt, is een dader.

Juridisch grijs gebied

Hoewel creepshots een duidelijke inbreuk vormen op de persoonlijke levenssfeer, blijkt vervolging in de praktijk lastig. Vaak worden de beelden gemaakt op plekken waar geen expliciet verbod geldt en is het moeilijk te bewijzen wie de beelden nam.

Toch kan het maken en verspreiden van creepshots onder verschillende strafbare feiten vallen, zoals heimelijke opnames, stalking of seksuele intimidatie. Sinds de invoering van de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven in 2024 worden dit soort gedragingen ook zwaarder bestraft.

Emotionele schade bij slachtoffers

Volgens Fonds Slachtofferhulp is de impact op slachtoffers groot. Creepshots zijn meer dan een schending van privacy: ze raken aan de lichamelijke en seksuele integriteit van de gefotografeerde persoon. Veel slachtoffers kampen met gevoelens van angst, walging en schaamte.

“Het wordt steeds normaler gevonden dat beelden zonder toestemming gemaakt en verspreid worden”, waarschuwt beleidsadviseur Nathalie Gaal-Franse. “Voor slachtoffers kan dat ongelooflijk beangstigend zijn: ze weten niet wie de beelden ziet of wat ermee gebeurt.”

Hulp en bewustwording

Slachtoffers kunnen terecht bij organisaties zoals OffLimits of het Centrum Seksueel Geweld voor hulp bij het verwijderen van beelden en psychologische ondersteuning. Daarnaast wordt binnen de detailhandel gepleit voor meer voorlichting en preventieve maatregelen.

Creepshots zijn een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag dat zich razendsnel verspreidt via digitale kanalen. De combinatie van anonimiteit en technologie maakt het een moeilijk te bestrijden probleem. Toch hopen supermarkten, politie en hulporganisaties dat de huidige aandacht leidt tot meer bewustzijn en uiteindelijk tot actie.

Bronnen:

Pointer (KRO-NCRV), AD, Hart van Nederland, Fonds Slachtofferhulp

Lees hieronder wat we eerder schreven over bespieden >>

Camerabrillen van Meta en Ray-Ban onder vuur: ‘Iedereen kan elkaar bespieden’

Huidige afbeelding: Meta Ray Ban nieuwste slimme camerabril door Mark Zuckerberg

19 september 2025 – De camerabrillen van Meta en Ray-Ban liggen vanaf nu in de Nederlandse winkels. Voor €419 kunnen gebruikers ‘discreet’ haarscherpe video’s opnemen. Handig, maar volgens privacyclubs levensgevaarlijk: “Je creëert een surveillancesamenleving waarin iedereen elkaar kan bespieden”.

door Brenda Timmers

Camerabril nu ook in Nederland verkrijgbaar

Na België zijn de camerabrillen van Meta en Ray-Ban nu ook in Nederland te koop. De slimme brillen schieten video’s, laten muziek afspelen en zijn met een druk op de knop te bedienen. De kosten? €419!

Nederlandse opticiens nemen de brillen deze maand in hun assortiment op. De komst van de slimme camerabril heeft zowel aanhangers als tegenstanders.

Meta Ray Ban nieuwste slimme camerabrillen

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Festivalverbod na incident Rotterdam

De komst van de bril is niet zonder controverse. Vorige maand gebruikte een man een camerabril om vrouwen te filmen op een toilet (zie bericht hieronder) tijdens een festival in Rotterdam. De verontwaardiging was groot: diverse poppodia en festivals besloten daarop de brillen te verbieden.

Privacyclubs slaan alarm

Privacyorganisaties Privacy First en Bits of Freedom waarschuwen dat de camerabrillen een ernstige bedreiging vormen voor de privacy.

  • “Je moet dit niet willen in een vrije democratische samenleving”, aldus Privacy First-directeur Vincent Böhre.
  • Bits of Freedom spreekt van “slecht nieuws voor onze privacy” en wijst op het risico dat beelden ongecontroleerd online belanden of door Meta worden gebruikt.

Risico’s voor misbruik

Volgens critici zijn de brillen een droom voor kwaadwillenden:

  1. Pedoseksuelen kunnen kinderen filmen zonder dat omstanders dit doorhebben.
  2. Ongewenst intieme delen van mannen of vrouwen worden ermee gefilmd.
  3. Inbrekers zouden met de bril rondlopen om woningen te verkennen en beelden op te slaan.

Het ingebouwde waarschuwingslampje acht Privacy First “oppervlakkig”, omdat veel mensen dit niet eens zullen opmerken. Dit lampje kan overigens niet uitgezet worden.

Niet de eerste flop

Camerabrillen zijn niet nieuw. 10 jaar geleden probeerde Google het al met Google Glass. Ook die bril veroorzaakte grote ophef: dragers werden bespuugd, uit cafés gezet en zelfs aangevallen. Het project flopte snel.

De tekst gaat onder de video verder >>

Reactie toezichthouder en Meta

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft nog geen officiële klachten ontvangen, maar noemt de brillen “zorgelijk”. Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat een gesprek op straat niet stiekem wordt gefilmd. En er is niemand die van te voren waarschuwt dat er gefilmd wordt, al zou dat wel moeten.

Meta zelf was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees ook: AI in WhatsApp roept vragen en zorgen op over privacy, wat kun je doen.

Laconieke houding

Volgens Privacy First raken Nederlanders steeds meer gewend aan inbreuk op hun privacy. Waar men vroeger de barricaden opging, overheerst nu vaak laconiek schouderophalen, stelt directeur Böhre.

Is de bril enger dan stiekem filmen met een telefoon?

Bekijk deze video hieronder en oordeel zelf >>

@jordiwarners

Deze bril is niet eng, de persoon die ‘m misbruikt is eng. #rayban #meta

♬ origineel geluid – Jordi Warners

Bronnen

Meta, Ray Ban, CNBC, Times News, AD.

Onlangs brachten wij nog dit artikel >>

Creepshots met verborgen brillencamera’s: groeiend probleem in openbare ruimtes

Huidige afbeelding: Creepshots met verborgen brillencamera’s: groeiend probleem

3 september 2025 – Verborgen brillencamera’s doken recent op in Nederlandse damestoiletten en zorgen voor grote onrust. Met deze nauwelijks zichtbare gadgets worden zogenoemde creepshots gemaakt: stiekeme, vaak intieme beelden zonder toestemming van het slachtoffer. Experts signaleren dat de technologie steeds goedkoper en toegankelijker wordt. Juristen en hulporganisaties waarschuwen: dit is geen onschuldig spelletje, maar een strafbaar feit dat diep ingrijpt in iemands leven.

In dit artikel: oprukkende tech-criminaliteit, cijfers, juridische kaders én wat je kunt doen als slachtoffer.

1. Steeds vaker stiekeme opname: wat zegt de data?

Uit onderzoek van Het Misdaadbureau blijkt dat in 2024 ongeveer 15 personen werden veroordeeld voor het maken van beelden zonder medeweten van slachtoffers, oftewel gemiddeld één stiekeme gluurder per maand. Eerder lag dat aantal hoger: gemiddeld 2 veroordelingen per maand.

De scherpe daling kan duiden op minder incidenten, maar het kan ook zijn dat er minder meldingen van gemaakt worden of betere detentie of alertheid.

De tekst gaat onder de video verder >>

@itsgoneviral

Gym creeps will never give it a rest! 😠 @francety on instagram and @francetyofficial on facebook #creep #scary #gymcrush #gym #gymlover #awkward #creepymen

♬ original sound – It’s Gone Viral – It’s Gone Viral

2. Waarom gebeurt het?

Daders worden vooral gemotiveerd door voyeuristische drang of ongebruikelijke verlangens. Psycholoog Wineke Smid wijst op parafilieën en soms depressieve gevoelens die mensen aanzetten tot verborgen gluren.

De ‘lol’ van verborgen beelden én technologische drift

Technisch gezien zijn zulke apparaten goedkoop en eenvoudig te verkrijgen. Denk aan micro-camera’s verstopt in rookmelders, stopcontacten of zelfs brillen, vaak al vanaf een paar tientjes. Zeer kleine formaten en alledaagse verschijningen van slimme accessoires maken detectie extra moeilijk.

3. Wordt het vaker geconstateerd door verhoogde alertheid?

In maatschappelijke discussies rond femicide, seksueel grensoverschrijdend gedrag en digitale veiligheid is de focus op privacy en ongewenste beelden sterk toegenomen. Er bestaan geen onschuldige redenen meer voor dit soort beelden.

Media en slachtofferorganisaties stimuleren meldingen en herkenning, wat kan leiden tot meer signalen en aangiftes, ook als het werkelijke aantal incidenten gelijk blijft of daalt.

Lees ook: Videodeurbellen gewild, maar weinig mensen kennen de risico’s én de regels.

4. Juridisch kader: wat mag wettelijk, wat niet?

4.1. Strenge regels voor camera’s in privacygevoelige plekken

Cameratoezicht in toiletten, kleedkamers of pashokjes is volgens de Autoriteit Persoonsgegevens in principe niet toegestaan: het is een te grote inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Heimelijke camera’s zijn verboden, tenzij er buitengewone omstandigheden zijn (bijvoorbeeld ernstige concrete verdenking van diefstal en geen alternatief).

4.2. Randvoorwaarden van proportie en subsidiariteit

Iedere vorm van cameragebruik moet noodzakelijk en proportioneel zijn, en als het doel ook bereikt kan worden met minder ingrijpende middelen, moet dat alternatief worden gekozen. Betrokkenen moeten vooraf geïnformeerd worden: aanwezigheid van camera’s (zowel zichtbare als verborgen) hoort duidelijk gemeld te worden met borden of stickers.

4.3. Sancties en rechtsbescherming

Het heimelijk filmen kan zowel civielrechtelijke gevolgen hebben (onrechtmatige daad, schadevergoeding) als strafrechtelijke vervolging.

In de Kamer van Koophandel-meldpunten zoals Pointer (KRO-NCRV) vind je juridische stappen die slachtoffers kunnen ondernemen.

5. Wat zijn ‘creepshots’ en waarom zijn ze strafbaar?

  • Creepshots zijn foto’s of video’s, vaak intiem van aard, genomen zonder toestemming, veelal gericht op zeer intieme lichaamsdelen.
  • Ze zijn schadelijk omdat slachtoffers zich vernederd, kwetsbaar en onveilig voelen, ook op plekken waar veiligheid vanzelfsprekend moet zijn.
  • Strafbaarheid komt voort uit de schending van privacyrechten, onrechtmatige beeldvorming, en soms misbruik en intimidatie. Zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk is actie ondernemen een optie.

De zonnebril met camera in opmars

De tekst gaat onder de berichten verder >>

6. Voorbeelden & context

In openbare ruimtes verschijnen steeds meer beveiligingscamera’s, van winkels en supermarkten tot gemeenten en politie, officieel bedoeld voor veiligheid en toezicht. De kritiek groeit: dienen al die camera’s nog wel uitsluitend dat doel, of leven we ongemerkt in een samenleving waarin burgers 24/7 gevolgd worden?

Toch blijft dit camera’s in publiek domein betreffen, niet heimelijk of stiekem gebruik zoals bij brillencamera’s in toiletten

De tekst gaat verder onder de berichten >>

Bewustzijn en juridische handhaving

Stiekeme opnames door verborgen camera’s zijn een ernstig probleem. Goedkopere technologie en geavanceerde miniaturisering maken detectie moeilijk.

Tegelijkertijd draagt verhoogde maatschappelijke waakzaamheid bij aan een stijging van meldingen. Wettelijk gezien is het gebruik van verborgen camera’s in toiletten, zoals brillen of tassen met camera’s, praktisch altijd verboden. Slachtoffers kunnen in veel gevallen terecht bij politie, civiele rechter of privacy-instanties. Het is van groot belang dat bewustzijn en juridische handhaving verder worden versterkt.

Lees ook: Zelfverdediging in het nieuws: wat mag je wél en niet gebruiken ter verdediging?

Bronnen

RTL, rechtnet.nl, metronieuws