Bron: © Canva. Heb jij ooit te maken gehad met seksuele intimidatie?
Sinds 1 juli 2024 is seksuele intimidatie in Nederland officieel strafbaar. Toch blijven veel slachtoffers stil. Uit cijfers blijkt dat de meeste mensen die te maken krijgen met seksuele intimidatie of seksueel geweld geen aangifte durven of willen doen. Angst, schaamte, twijfel of het gevoel dat het ‘toch niets oplevert’ spelen daarbij een grote rol.
In dit artikel lees je wat de nieuwe wet precies inhoudt, waarom aangifte vaak uitblijft, en wat er nodig is om dit te veranderen.
Seksuele intimidatie raakt 1,7 miljoen Nederlanders
Volgens de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag 2024 kreeg in het afgelopen jaar maar liefst 1,7 miljoen mensen van 16 jaar en ouder te maken met seksuele intimidatie of seksueel geweld. Het gaat om vrouwen én mannen, jongeren én ouderen, op straat, op het werk en online.
Toch blijft het vaak bij zwijgen: het merendeel van de slachtoffers meldt zich niet bij de politie. Dat maakt het lastig om daders aan te pakken en om herhaling te voorkomen.
Wat kan je doen bij seksuele intimidatie? Ontdek dat in de onderstaande video en lees daarna verder >>
Waarom doen zo weinig mensen aangifte?
De redenen waarom slachtoffers geen aangifte doen, zijn uiteenlopend:
- Schaamte of schuldgevoel
- Angst voor niet serieus genomen worden
- Twijfel of het strafbaar is
- Gebrek aan vertrouwen in de politie of het rechtssysteem
- Vrees voor sociale gevolgen, vooral bij bekende daders
Slachtoffers geven daarnaast vaak aan dat ze denken dat ‘toch niemand er iets mee doet’, of dat het ‘te weinig voorstelt’. De impact op hun leven is echter vaak groot en blijvend.
Wat zegt de nieuwe wet?
Met de Wet seksuele misdrijven, die sinds 1 juli 2024 van kracht is, is seksuele intimidatie strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht (artikel 429). Hieronder vallen onder andere:
- Seksueel getinte opmerkingen op straat
- Ongewenste aanrakingen
- Opdringerig gedrag in de openbare ruimte
De straf kan oplopen tot 3 maanden cel, een geldboete van € 4.500 of een taakstraf. Ook schuldvarianten van aanranding en verkrachting zijn nu strafbaar, evenals online seksuele intimidatie zoals sexchatting.
Hoe reageren mensen nou eigenlijk op seksuele intimidatie? Ontdek het in deze video en lees daarna verder >>
Eerste veroordelingen zijn er, maar het gaat langzaam
De eerste veroordelingen op basis van de nieuwe wet zijn inmiddels uitgesproken, vooral bij straatintimidatie. Toch is er nog weinig instroom van zaken die te maken hebben met de nieuwe strafbare feiten. De overheid noemt dit verwacht, omdat:
- De wet geldt alleen voor incidenten vanaf 1 juli 2024
- Veel slachtoffers doen pas na langere tijd aangifte
- Bewustwording over de wet en de rechten van slachtoffers nog in opbouw is
Ook is er nog onvoldoende jurisprudentie om bijvoorbeeld daderprofielen op te stellen.
Slachtoffers moeten beter worden beschermd én gehoord
Het kabinet erkent dat het probleem groot is en dat het gebrek aan aangiftes serieuze gevolgen heeft. In een voortgangsbrief aan de Tweede Kamer benadrukken de ministers dat het belangrijk is dat slachtoffers weten dat hun ervaring serieus genomen wordt en dat aangifte zinvol is.
De landelijke campagne over de wet heeft volgens het ministerie al geleid tot meer bewustwording, maar er is meer nodig:
- Meer laagdrempelige hulp en ondersteuning
- Betere training voor politie en hulpverleners
- Snellere opvolging van meldingen
- Actieve voorlichting op scholen, werkplekken en online
Wat kun jij doen als slachtoffer?
Twijfel je of iets strafbaar is? Voel je je onveilig of grensoverschrijdend benaderd? Dan is het altijd goed om hulp te zoeken. Dit zijn je opties:
- Bel het Centrum Seksueel Geweld (24/7): 0800-0188
- Neem contact op met Veilig Thuis: 0800-2000
- Praat met iemand die je vertrouwt
- Overweeg aangifte (of melding) bij de politie
Jouw gevoel is leidend. Je hoeft je niet te schamen of te twijfelen of ‘het wel erg genoeg’ was. Hulpverleners zijn er voor jou.
Ook omstanders kunnen het verschil maken
Zie je seksuele intimidatie gebeuren? Dan kun je op een veilige manier iets doen:
- Ga naast het slachtoffer staan of leid af
- Spreek de dader aan als dat kan
- Vraag achteraf hoe het met het slachtoffer gaat
- Meld het bij beveiliging of handhaving
- Steun het gesprek over grensoverschrijdend gedrag in je omgeving
Podcast: Wet seksuele misdrijven
Luister onderstaande podcast om meer te weten te komen over deze (nieuwe) wet >>
De nieuwe Wet Seksuele Misdrijven gaat vandaag in. De basis van die wet is dat seksuele interactie altijd vrijwillig en gelijkwaardig moet zijn. Benieuwd wat er gaat veranderen op straat, in de kroeg, in bed en online? Luister de Podcast WSM 👉 https://t.co/YAjY8HraQ5 pic.twitter.com/2rbNt4Xg8N
— Openbaar Ministerie (@Het_OM) July 1, 2024
Bronnen:
Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag 2024 – CBS, Tweede Kamer, Centrum Seksueel Geweld, Veilig Thuis, Rijksoverheid