Bron: © Canva - 6 tekenen dat je cortisol te hoog is
Voel je je vaak moe, slaap je slecht of kom je aan zonder duidelijke reden? Dan kan je cortisolspiegel weleens te hoog zijn. Dit stresshormoon helpt je lichaam bij gevaar, maar als het te lang actief blijft, kan het je gezondheid flink onder druk zetten.
In dit artikel lees je wat verhoogde cortisol precies is, hoe je het herkent én wat je eraan kunt doen.
Video: 6 tekenen dat je cortisol te hoog is
De tekst gaat onder de video verder >>
Wat is cortisol?
Cortisol is een hormoon dat wordt aangemaakt door de bijnieren. Het wordt ook wel het “stresshormoon” genoemd, omdat het vrijkomt bij stressvolle situaties. Cortisol speelt een belangrijke rol bij het reguleren van je energie, stofwisseling, immuunsysteem en bloeddruk.
Normale waarde van cortisol
De hoeveelheid cortisol in het lichaam varieert gedurende de dag. In de ochtend is het het hoogst en ’s avonds het laagst. De normale referentiewaarden liggen tussen de 138 – 635 nmol/L (in het bloed rond 8:00 uur ’s ochtends).
Afwijkingen buiten deze waarden kunnen wijzen op een hormonale disbalans.
Lees ook: Stressbuik: de rol van stress op buikvet
Symptomen van verhoogde cortisol
- Gewichtstoename – vooral rond buik en gezicht
- Slaapproblemen – moeite met inslapen of doorslapen
- Zwakker immuunsysteem – vaker ziek, trager herstel
- Stemmingswisselingen – snel geïrriteerd of somber
- Geheugenproblemen – vergeetachtigheid, minder concentratie
- Hoge bloeddruk – verhoogd risico op hart- en vaatziekten
Gevolgen van chronisch verhoogde cortisol
Een tijdelijk verhoogd cortisolgehalte is normaal en zelfs nuttig. Wanneer de waarden langdurig te hoog blijven (bijvoorbeeld door chronische stress), kunnen serieuze gezondheidsproblemen ontstaan:
- Verhoogde kans op diabetes type 2
- Toename van vetopslag, vooral visceraal vet (rond de organen)
- Afname van spiermassa en botdichtheid
- Verstoring van het hormonale evenwicht (bv. oestrogeen/testosteron)
- Hogere kans op burn-out en depressie
Volgens recente studies heeft meer dan 40% van de volwassenen in Westerse landen regelmatig last van stressgerelateerde klachten, wat mogelijk leidt tot een structureel verhoogde cortisolspiegel.
Wat kun je doen tegen hoge cortisol?
Om je cortisolniveau gezond te houden:
- Zorg voor voldoende slaap (7-9 uur)
- Beweeg regelmatig (bijv. wandelen, fietsen, yoga)
- Vermijd overmatig gebruik van cafeïne, alcohol en ultrabewerkte voeding
- Bouw ontspanning in je dag (meditatie, ademhalingsoefeningen)
- Beperk schermgebruik voor het slapengaan
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.