hoe werkt een slingerklok?

Een slingerklok werkt omdat een slinger altijd precies even lang doet over een heen en weergaande beweging. De snelheid van de slinger hangt wel af van de lengte.
Lees verder de link eens, misschien begrijp je het dan beter, of lees hem samen met je opa zodat je ook samen de klok goed kunt bekijken

Bij een mechanisch opwind uurwerk zorgt de veerspanning er voor dat het uurwerk blijft lopen. Bij een slingerkok met gewichten zorgen de gewichten voor de "veerspanning", waardoor het uurwerk blijft lopen.

een tandwieltje in de klok wil doordat het gewicht er aan trekt gaan draaien, maar door een schommel ankertje tegengehouden. het tandwieltje geeft op zijn beurt het ankertje weer een zetje. op het moment dat het ankertje even een schommel beweging maakt kan het tandwieltje weer een klein stukje draaien. aan het ankertje zit ook de slinger vast, door deze langer of korter te maken regel je de snelheid van het ankertje, en dus ook de snelheid van de klok.

De slingertijd is de fundamentele grootheid en die is niet afhankelijk van de uitslag van de slinger bij hoeken tot een graad of 10. Met een schroefje kan de slinger nog wat langer gemaakt worden als je het schroefje wat naar beneden draait zakt het zwaartepunt en zal de klok wat langzamer gaan lopen.

Zou je alleen een slinger hebben dan sterft de slinger na enige tijd uit, door de weerstand. Daarom krijgt de slinger elke slingertijd een klein zetje, dat nauwelijks invloed heeft op de slingertijd, maar zorgt dat de uitslag van de slinger goed blijft. Dat zetje krijgt een hangklok van de gewichten die elke keer slingertijd een heel klein beetje zakken en dan een tandwieltje aandrijven.

De precieze constructie van de aandrijftandwieltjes en de tandwielen die de klok aandrijven varieert. Zie hiervoor wikipedia echappement. Deze echappementen werden steeds verfijnder zodat het in de 19e eeuw mogelijk werd om nauwkeurige uurwerken te maken. Dat was erg belangrijk voor schepen om te bepalen hoe oostelijk of westelijk men zat had men een nauwkeurige tijdgever nodig.

De klok zelf is een versnellingskast waarin de rotatie van een basistandwiel verschillende mechanismen en overbrengingen heeft om de grote en kleine wijzer aan te drijven en de klokken, maanstanden etc.

In essentie: een slingeruurwerk combineert een versnellende beweging (de valversnelling van het gewicht) met een vertragende beweging (de zwaaiende slinger). Die bewegingen zijn precies even groot, zodat ze elkaar opheffen en het resultaat een regelmatige beweging is. Het vinden van dat evenwicht is dan de grote puzzel...