Bestaat chronologie ook op subatomair nivo?

Dit is een ingewikkelde vraag. Feitelijk vraag je of de kwantumwereld deterministisch is.

Als je naar de onzekerheidsrelatie van Heisenberg kijkt dan zegt die dat we niet alle informatie van een deeltje kunnen weten. Hoe meer we weten over snelheid, hoe minder we weten over positie. Dat betekent dus dat je niet kunt voorspellen wat er gaat gebeuren omdat je niet weet wat de begintoestand is. Ofwel je weet de oorzaak niet dus kun je gevolg niet berekenen. Je weet hooguit de waarschijnlijkheid van het gevolg.

Aan de andere kant weet je, als je meet, wel de eindtoestand, het gevolg. Op basis daarvan zou je de oorzaak terug kunnen rekenen.

Einstein bedoelde met zijn uitspraak “God dobbelt niet” dat volgens hem de kwantumwereld deterministisch is. Bell toonde met zijn berekeningen aan dat er geen verborgen variabelen zijn en zou daarmee bewijzen dat de kwantummechanica een onzekerheid in zich heeft met als consequentie dat deze niet deterministisch is. Dit is bewezen met experimenten.

Maar er blijven wetenschappers die net als Einstein niet geloven dat “god dobbelt”. Dit zijn niet de minste, bijvoorbeeld onze eigen Nobelprijs winnaar Gerard ’t Hooft, die op zoek is naar een onderliggende, deterministische, verklaring.

Persoonlijk, maar mijn mening heeft weinig gezag in deze, denk ik ook dat een dieper liggende verklaring is maar dat we nog niet de theorie, laat staan de middelen, hebben om die te vinden.