Waarom is het woord pannekoek veranderd in pannenkoek? Één koek wordt toch niet in meer pannen gebakken?

Question

Toegevoegd na 2 uur:
Je kunt je moeilijk voorstellen, dat je sap uit slechts 1 bes maakt. Daarom bessensap. Eveneens is moeilijk voor te stellen, dat men moes uit 1 appel maakt. Waarom dan niet appelenmoes? Als het wel gebruikelijk zou zijn, dat men van 1 appel moes maakt, dan zou het eigenlijk appelemoes moeten heten. Hier wordt noch de e noch de en tussengevoegd. Waarom dat zo is weet ik niet. Jullie? Volgens mij spreekt men van berekuil en niet van berenkuil, omdat in de kuil soms 1 beer zit. Een karrespoor is het spoor van 1 kar. Met een pannenspons maakt men vaak meer pannen schoon. Maar als thuis pannenkoeken worden gebakken, gebeurt dan meestal in 1 pan. In ieder geval wordt 1 koek in 1 pan gebakken. Het is niet voor te stellen, dat de koek halverwege het bakken in een andere pan wordt overgeheveld. Dus toch maar terug naar de oude spelling, namelijk pannekoek?

 · Accepted Answer

Zo simpel is het allemaal niet.

Bij wat voor woorden wordt er een tussenletter -n- geschreven? 
De woorden waar een -n- tussen geschreven moet worden zijn woorden die samengesteld zijn uit twee afzonderlijke woorden, waarvan het eerste woord eindigt op een stomme e.

Stomme e: een die uitgesproken wordt als een donkere u (ook wel korte u genoemd), zoals in put, klus, en druk. Een stomme e heeft nooit de nadruk.
Voorbeelden: 
Studentenhuis (studentu
Kippensoep (kippu

Voor de meeste woorden geldt dat er een -n- tussen de samenstelling geschreven moet worden.

-------
Er zijn een aantal uitzonderingen hierop:
In de volgende gevallen wordt geen tussenletter -n- geschreven:

-Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s én -en kan hebben. Bijv: 
Gedaanteverwisseling (gedaantes/gedaanten) 
Vitaminepil (vitaminen/vitamines)

-Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s heeft. Bijv.:
Aspergesoep (asperges) 
Horlogemaker (horloges)

-Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. Bijv: 
Aardewerk 
Rijstepap

-Als het eerste deel van de samenstelling het tweede deel versterkt. Bijv: 
beresterk 
reuzeleuk

-Als het eerste deel van de samenstelling uniek is. 
Bijv: 
Koninginnedag (er is maar één koningin) 
Zonnekoning (er is maar één zon)

-Als een van de delen niet meer herkenbaar is als zelfstandig woord. 
Bijv:Bolleboos 
flierefluiter

-Bij versteende uitdrukkingen, zoals: 
Apegapen 
Ruggespraak.

--------------------

Op deze regels zijn dan weer uitzonderingen:
Als het eerste deel van de samenstelling als vrouwelijk meervoud een -s heeft, maar er ook een mannelijke variant bestaat op -en, wordt er wel een tussenletter -n- geschreven. 
Agentenuniformrokje (agentes)

 · Answer

Dat is gebeurd, toen men het nodig vond, voor de zoveelste keer een nieuwe spelling in te voeren. Ik schat zo'n 5 a 6 jaar geleden. De logica van dit soort besluiten is vaak niet te volgen.

 · Answer

Bij het samenvoegen van twee woorden moet je, indien mogelijk, het meervoud gebruiken van het eerste woord. Zoals in reuzenrad, het is niet letterlijk een rad voor reuzen, maar het meervoud van reus is nou eenmaal reuzen en niet reuze.

 · Answer

Bij een samenvoeging werd een woord vroeger volgens mij vervoegd op een soorgelijke manier als met naamvallen. In de Saksische dialecten in Oost-Nederland gebeurt dit vaak nog steeds zo. Tegenwoordig zijn we dat allang vergeten en zijn we gaan denken dat het met meervouden te maken heeft. Wat dus gevoelsmatig gewoon niet klopt.

Antoni · Answer

Bij de laatste spellingswijziging is afgesproken, dat in een samenstelling een tussen-n moet worden gebruikt, wanneer het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is, dat wèl een meervoud heeft dat eindigt op (e)n, maar geen meervoud heeft, dat eindigt op (e)s. Zie ook: http://woordenlijst.org/leidraad/8/1/#r8a
Men ging er van uit, dat dit handiger was dan de tot dan toe gebruikte spellingsregel(s).

De officiële spelling is overigens vastgelegd in het zogenaamde Groene Boekje. Volgens het Groene Boekje is alleen "pannenkoek" juist.

Het genootschap Onze Taal heeft een spelling ontwikkeld die afwijkt van de officiële spelling. Deze is vastgelegd in het Witte Boekje. Onze Taal gebruikt vrijere regels dan het Groene Boekje.

Voor meer informatie: http://www.onzetaal.nl/advies/pannekoek.php

 · Answer

Wanneer je naar de gerelateerde vrageb kijkt spreekt iedereen van pannekoek ( hier zelfs pankoek).
Dus je kunt zich gerust vragen stellen bij de relevantie van die steeds veranderende spellingsregels.
Die worden door geleerde bozen samengesteld , maar die bozen hebben niet altijd voeling met de realiteit.
Troost je....binnenkort worden de spelling weer eens veranderd.
Ik denk dat die professoren aandelen hebben in het 'groene boekje'

Toegevoegd na 32 minuten:
Als ze wat consequent zouden zijn zou men op den duur moeten spreken van appelenmoes....want we spreken nu toch ook over bessensap

Toegevoegd na 33 minuten:
of appelsmoes

 · Answer

Omdat de laatste spellingshervorming is bedacht door een stel prutsers. Normaal volgt de spelling de gangbare uitspraak om niet in Engelse toestanden te verzeilen waar uitspraak en spelling soms helemaal geen verband meer hebben.
Maar nee, deze deskundigen die in het dagelijks leven waarschijnlijk ook overal leeuwen en beren in zien hebben ons een tussen-N toebedacht die geen enkel verband houdt met het taalgevoel en ook nooit wordt uitgesproken.
Hoewel ik zo mijn twijfel heb over het bestaan van de ziel levert dit mij tegenwoordig zelfs zieleNsmart op.

Toegevoegd na 1 uur:
Als ik het goed begrepen heb is:

Betonvlechter een manneNberoep en een hondEbaan.

Wie kan dat nog goed beoordelen?
Volgens de spellingchecker is het hondenbaan, maar dat gaat in tegen wat het taaladvies zegt n.a.v. het verschil tussen reuzenrad en reuzekans.

Als ik het ten minste nog begrijp.

 · Answer

De reden voor deze wijziging die per 1 augustus 1996 is ingegaan, is de leerbaarheid van de Nederlandse taal. Door de uniforme regels is makkelijker (o.a. voor nieuwkomers) om de Nederlandse taal te leren. Althans: dat was de bedoeling.

Achtergrond
Vroeger moest je kunnen tellen: kan er meer dan één hond in het hondehok? Of je moest iets van techniek afweten: draai je meer dan één schroef aan met een schroevedraaier? Of zelfs van biologie hoeveel fazanten zitten er in een fazantenest? Door de nieuwe spelling in '96 is dat veranderd. De schrijfwijze is nu een taalkundige kwestie geworden waarbij je (o.a.) moet weten uit welke delen een woord bestaat en wat het meervoud daarvan is.

 · Answer

Een poosje geleden zijn de spellingregels veranderd. In die regels staat nu dat bij een samenstelling waarvan het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, je moet kijken wat het meervoud van dat woord is en dat opschrijven. Dus inderdaad pannenkoek, maar ook stoelendans.

maar bij woorden die waar geen meervoud van is, komt geen extra 'n'.
Dus rijstepap en koningedag.

Volgens mij staat dit ook allemaal in het laaste groene boekje.

maar bij woorden die waar geen meervoud van is, komt geen extra 'n'.
Dus rijstepap en koningedag.

Volgens mij staat dit ook allemaal in het laaste groene boekje.

 · Answer

Ik heb het altijd zo geleerd:

Als iets letterlijk is komt er een tussen n.
Pannenkoek is letterlijk een koek uit een pan.

Paddestoel is niet echt de stoel van een pad, dus geen n. Paardebloem heeft niets met een paard te maken.

De tweede regel is: voor en tussen n moet er meer dan één van iets bestaan. Zonnebril, want er is maar één zon. Met de pan is dat niet het geval, je kan met 100 pannen tegelijk bakken mocht je dat willen.

Aan die éérste regel is volgens mij iets veranderd, waardoor het weer wel paddenstoel is. Heel veel mensen (incl. kranten) waren het daar niet mee eens en hebben hun eigen variant op het Groene Boekje gemaakt; het Witte Boekje.

Waarom is het woord pannekoek veranderd in pannenkoek? Één koek wordt toch niet in meer pannen gebakken?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (9)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: