Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Hoe werd de 'sch' vroeger uitgesproken?

In oude boeken (vaak uit de begin 20e of 19e eeuw) zie je vaak 'sch' staan als in 'menschen' of 'binnenlandsche'. Hoe werd dit uitgesproken? En zijn er nog andere spellingswijzen uit die tijd die anders werden uitgesproken?

Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
in: Taal
3.4K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Vroeger werd 'mensch' uitgesproken als 'mensg'. Oorspronkelijk werden woorden die eindigden op 'sch' namelijk met een 'k' of 'g' achtige klank uitgeproken, terwijl een woord als huis duidelijk met een 's' werd uitgesproken....huis kreeg namelijk geen 'sch' aan het eind. Het verschil in uitspraak tussen beide eindklanken is echter al eeuwen geleden verdwenen.
Mede daarom is er lang een discussie geweest of de spelling 'mensch' nog wel moest blijven.
Sinds 1934 werd de spelling Marchant onderwezen op de scholen. Marchant was in dat jaar Minister van Onderwijs en die zorgde ervoor dat de spelling eenvoudiger werd.

Zo verdwenen de naamvalsverbuigingen zoals 'den stoel' zolang het geen dier of mens betrof...den heer bleef dus nog wel en ook 'melk van den koe'.
De dubbele klinkers aan het eind van open lettergrepen verdwenen zoals loopen, heeten, zoo enz. Ze werden enkel ..lopen, heten, zo...Alleen als ze op het eind waren zioals bij 'zee' bleven ze dubbel vanwege de klank.
Ook de woorden als visch, mensch enz. werden gewoon 's'. De uitgangen op 'sch' zoals 'logisch' bleven echter net als 'lijk' in 'mogelijk'. Dit gebeurde alleen in het onderwijs..Het was pas in 1947 toen de 'spelling Marchant' bij wet werd ingevoerd.

Er werd nog voorgesteld om woorden als 'logisch' te veranderen in 'logies' en woorden als 'dadelijk' in 'dadelik', maar die hebben het nooit gehaald.
(Lees meer...)
amc
6 jaar geleden
SimonV
6 jaar geleden
Mooi antwoord. Plus.

Andere antwoorden (1)

‘menschen’ sprak men vroeger uit als mensjen.
Dus vergelijlbaar in het Duits: Schule ... sjoele.
(Lees meer...)
6 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding