Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wanneer is een pleonasme geaccepteerd/goed, en wanneer niet?

''Bij een pleonasme wordt een betekenis die het hoofdwoord al in zich heeft versterkt door een overbodig bijvoeglijk naamwoord. Vaak leidt een pleonasme tot foutief Nederlands:
In Oostenrijk genoten zij van de stilte tijdens hun wandeling door de witte sneeuw (= goed).
Het paard van Sinterklaas is een witte schimmel (=fout).''
Bron: http://www.collegenet.nl/content/letterkunde/stijlfiguren/index.html

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
in: Taal
2.1K
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Witte sneeuw is ook fout hoor.
Want ken jij een ander soort sneeuw dan?
Behalve, erg grappig, gele sneeuw.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik denk zelf ook dat witte sneeuw eigenlijk fout is, maar een klasgenoot vroeg het aan me, maar ik wist het niet, en de docente zelf ook niet. Wat natuurlijk niet echt hoort ;)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
oh en dan kom ik aankakken met mijn zelfbedachte theorie, terwijl een docente het niet eens weet:P Je kan morgen vragen wat zij erover zegt..
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Of witte sneeuw fout of goed is, dat hangt helemaal van de contekst af.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Witte schimmel is ook gewoon goed, aangezien je ook grijze schimmels hebt. Schimmels worden sowieso donker geboren..

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (4)

het gaat om de context, als je zegt: daar ligt witte sneeuw, dan is het waarschijnlijk wel fout. Maar in jou voorbeeld benadrukt het de strekking van de zin. Dus wanneer je zou zeggen: wat is de schimmel van sinterklaas toch mooi wit, is het waarschijnlijk wel weer goed.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Witte sneeuw is ook een pleonasme, sneeuw hoort wit te zijn. Maar sneeuw waarop zand of pekel is gestrooid is niet wit meer, in jouw voorbeeld wordt benadrukt dat er geen dingen op de sneeuw liggen die er niet horen.
Een schimmel is, zelfs al is hij niet gewassen toch een schimmel, en dat wordt dan niet extra benadrukt, hooguit : de vuile, of ongewassen of bemodderde schimmel
(Lees meer...)
12 jaar geleden
Ik ben het niet eens met jouw definitie, daar waar
je het hebt over een "overbodig" bijvoeglijk naamwoord.

Wikipedia geeft deze voor pleonasme:

Een pleonasme (afkomstig van het Griekse woord dat 'overvloed' betekent)
is het expliciet vermelden (met een bijvoeglijk naamwoord of bijwoord) en daardoor benadrukken van een eigenschap die reeds in een zelfstandig naamwoord (of werkwoord) besloten ligt.

Het gaat dus om het benadrukken. En vaak overbodig.

Een ronde bal is een pleonasme.
Maar een bal is niet altijd rond, dus als rugbyspelers ineens met een ronde bal gaan spelen, is het gebruik van dit pleonasme niet verkeerd.

Het leuke van dit soort stijlfiguren is, dat er niet echt een vaste regel is, wanneer het fout is.
Voor meer begrip - en een vergelijking met tautologie - verwijs ik naar de bron.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
bedankt!
Als je een dichter bent mag alles.... bijvoorbeeld (ik verzin het ter plekke).

"Een gevleugelde engel
Die neerdaalde op het groene gras
Rolde als een bal naar beneden
En viel in een waterige plas

Een engel zonder vleugels
Stortte neer op het dorre gras
En als een lompe hooibaal
Rolde hij in een olieplas"

Je ziet het is niet allemaal vanzelfsprekend.

Met de engel, rolde ook jouw paard van Sinterklaas mee in de olieplas.... er bleef niets wits meer over, slechts schimmel. Zo verklaarden twee getuigen van dit relaas.

Zolang voor jezelf de tegenstelling duidelijk is en jij de schrijver bent en je een bedoeling hebt is pleonasme volgens mij altijd toegestaan.

Een mannelijke vader... Een vrouwelijke moeder
Een kinderlijk wonderkind.
Was mijn vader geen nicht en mijn moeder geen pot dan
waarschijnlijk was er geen kind of wonder geweest.

Wat voor de ene persoon overduidelijk lijkt, blijkt voor de ander vaak een raadsel te zijn.

Doe pleonasme!
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Onstuimig geweldig! ;)

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding