Hoe leg ik het verschil uit tussen geruisloos en geluidloos?

De eenvoudige uitleg is: het verschil tussen geruisloos en geluidloos zijn 2 letters.

De betekenis is namelijk hetzelfde: zonder geluid te maken.

Geruisloos en geluidloos zijn synoniemen van elkaar (zie 2e omschrijving uit de bron).

Ik heb even gekeken op vandalepuntnl en ik vrees dat het niet eenvoudig wordt om het VERSCHIL uit te leggen.

ge·ruis·loos: (bn) bw onhoorbaar, geluidloos

ge·luid·loos: (bn) zonder geluid te veroorzaken

Geruisloos: wordt vaker gebruikt in de context; 'Hij kwam geruisloos voorbij.'
Er wordt niet (zo snel) gezegd: 'Hij kwam geluidloos voorbij.'

Geluidloos wordt niet vaak gebruikt, gebruikelijker is 'stil' maar als voorbeeld in de context: 'Hoe krijg je die zaal met kinderen geluidloos?' Kan je niet zeggen; 'Hoe krijg je die zaal met kinderen geruisloos?'

Geruisloos dus meer voor dingen die gebeuren die geruisloos waren (langskomen).
Geluidloos voor dingen die stil zijn (kamer / geluidloze wasmachine)

Je geeft zelf al aan, dat het heel dicht bijelkaar ligt. Taalkundig zal het bijna hetzelfde zijn, maar we kunnen ook kijken hoe we de woorden interpreteren. Voor mij is, als je alleen naar de hoeveelheid lawaai kijkt, geluidloos nog iets sterker dan geruisloos. Geluidloos is echt zonder geluid (in zoutloos brood zit ook geen zout) en geruisloos betekent voor mij, dat je iets met zó weinig geluid doet, dat niemand het hoort. Er is dus wel geluid, maar niemand heeft er last van.

's Avonds laat thuiskomen op een geluidloze manier lijkt mij onmogelijk. Geruisloos is wel mogelijk, zodat je buren niet wakker worden. Beetje geluid is er wel, maar dat stoort niemand.

Geruisloos wordt ook gebruikt als je geluidloos niet kunt gebruiken. Als je geruisloos je financiele zaken afhandelt, dan betekent dat, dat je nooit deurwaarders aan de deur hebt, en geen aanmaningen krijgt. En als de introductie van een nieuw I-pad, -pid of pod, geruisloos verloopt, dan betekent dat dat alles op rolletjes loopt, en iedereen tevreden is.

Geluidloos heeft volgens mij een engere betekenis namelijk zonder geluid. Geruisloos gebruik je als het niet opvalt omdat er niet alleen geen geluid wordt gemaakt, maar b.v. ook niets wordt gezien (de panter) of geroken. dus als er meerdere zintuigen zijn die niets merken.

Kijk eens naar het ontstaan van het geluid.
Een boom ruist in de wind. Dat komt doordat duizenden blaadjes ieder apart tikgeluidjes maken bij het heen en weer bewegen.

Er is voortdurend geluid om ons heen, veroorzaakt door duizenden bronnen, en daardoor merken we geruis niet meer op: het bevat voor ons geen informatie.
Maar komt daar een 'nieuw' geluid bij, dan kunnen wij dit uit de ruis filteren en er betekenis aan toekennen.

Het verschil zit hem dus tussen de akoestische geluidsdruk enerzijds, en de perceptie daarvan anderzijds.

Geruisloos is dus zonder een *opvallend* geluid te maken. Geluidloos is zonder enig geluid te maken.

Ik zie het verschil vooral in de letterlijke betekenis van geluidloos (=zonder geluid) en de figuurlijke betekenis van geruisloos (= zonder ophef, zonder dat er ruchtbaarheid aan wordt gegeven, zodat niemand het merkt). "Zij waren geruisloos getrouwd". Simon Carmiggelt noemde eens in een van zijn Kronkels iemand "geruisloos katholiek".