Waarom waren buitenlanders in de Gouden Eeuw geschokt door de overmatige vrijheid die joden in de Republiek ("Nederland") genoten?

Om dit te begrijpen moet je een aantal zaken in ogenschouw nemen. Al sinds de vroege middeleeuwen (zeg vanaf het jaar 1000) is de invloed van de RK kerk bepaald door wisselwerking tussen allerlei vorsten, die de benoeming van kerkelijke autoriteiten beïnvloedden, en de kerk zelf. Vorsten zorgden er vaak voor dat stromannen op belangrijke posities terecht kwamen, die van geestelijke zaken weinig kaas gegeten hadden. Daartegen bestond vanuit de RK kerk natuurlijk de nodige weerstand. Anderzijds is er na de reformatie (die begon vanaf 1517) sprake van een situatie waarbij politieke groeperingen, min of meer los van hun kerkelijke richting, stonden of vielen met de steun van vorsten die al dan niet de steun van de RK kerk hadden. In de Republiek der zeven verenigde Nederlanden speelde dit alles minder. Ten eerste hadden wij geen vorstenhuis die zijn religieuze wil aan de bevolking kon opleggen. Ten tweede had de RK kerk hier tot 1848 niet het recht om bisschoppen te benoemen. De leiding van de Republiek tolereerde het Roomse geloof echter wel. Door deze factoren heerste in de Republiek een mate van godsdienstvrijheid die in de landen om ons heen ondenkbaar was en waar buitenlanders dus begrijpelijk versteld van stonden.