Hoe werkt het gordelroosvaccin?

Er zijn twee vaccins tegen gordelroos: Shingrix en Zostavax. De Gezondheidsraad heeft onderzoek gedaan naar beide vaccins en adviseert (externe link) (opent in een nieuw venster) om met Shingrix te vaccineren. Dit vaccin voorkomt negen van de tien gevallen van gordelroos en langdurige pijn door gordelroos. Ook lijkt de bescherming lang aan te houden. De vaccinatie bestaat uit twee prikken met twee tot zes maanden ertussen.

De vaccinatie met Zostavax bestaat uit één prik, maar beschermt te weinig tegen gordelroos volgens de Gezondheidsraad (externe link). Daarom gaat bij vaccinatie tegen gordelroos de voorkeur uit naar Shingrix. Na 2 vaccinaties is de bescherming ongeveer 90%. Na ca 6 tot 10 jaar is de werking iets minder, ca 80%
(https://www.rivm.nl/gordelroos/gordelroosvaccinatie)

Maar hoe werkt het vaccin Shingrix?
Shingrix is een vaccin dat werkt door het immuunsysteem te stimuleren om een sterke afweer tegen het varicella-zoster virus te ontwikkelen. Dit virus veroorzaakt zowel waterpokken als gordelroos. Hoe doet het dit? In het vaccin zitten lichaamsvreemde eiwitten, afkomstig van het Varicella-Zoster virus. Het is dus niet een verzwakt virus, maar kleine stukjes daarvan (net zoals je een paar wielen ergens kan plaatsen zonder dat het ineens een (werkende) auto is). Omdat de eiwitten lichaamsvreemd zijn, wordt het immuunsysteem geactiveerd en worden er antistoffen gemaakt. Het lichaam “herkent” nu het Varicella-Zoster virus (die vreemde eiwitten) en het immuunsysteem wordt direct geactiveerd als het virus gezien wordt.

Het virus zit echter in het ruggemerg. Daar kan je immuunsysteem ook gewoon het werk uitvoeren. Zodra het virus geactiveerd wordt en er virusdeeltjes uit de cellen komen, wordt het immuunsysteem direct geactiveerd. Je kan nog steeds wel ziek(ig) worden als je gevaccineerd bent, maar het ziekteverloop is een stuk korter, het ziekteverloop is minder heftig of zelfs gewoon volstrekt afwezig (het gevoel van immuun zijn). Je raakt wellicht niet van het slapende virus af, maar het actieve deel wordt vrijwel direct aangepakt omdat je al antilichamen hebt.

Het vaccin Shingrix is in Nederland sinds 21 maart 2018 toegelaten op de Europese Markt (voor de liefhebber, het is goed gekeurd middels een centrale procedure waardoor het direct in alle EU-lidstaten goed gekeurd is).