Heeft menstruatiepijn nut?

Dat hangt af van de oorzaak van die pijn. Ernstige menstruatiepijn kan veroorzaakt worden door een aandoening als endometriose, een ontsteking van het kleine bekken of bijvoorbeeld een vleesboom in de baarmoeder. De functie van pijn is dan om je duidelijk te maken dat er iets mis is, zodat je medische hulp zoekt.

Voor 'gewone' menstruatiepijn zonder een specifieke oorzaak is die functie niet zo duidelijk. De menstruatie zélf heeft natuurlijk nut, maar de pijn op zich heeft voor zover mij bekend geen echte functie. Sommige mensen zeggen dat menstruatiepijn vrouwen leert om pijn te verdragen wat zou helpen bij een bevalling. Maar niet elke vrouw kan of wil kinderen krijgen en niet elke vrouw heeft pijn tijdens de menstruatie. Dus sluitend is die redenering zeker niet. Daarbij kun je je dan afvragen wat er over is van die functie in onze huidige maatschappij waar zowel menstruatie- als bevallingspijn behandelbaar is. Dan zou je nog kunnen zeggen dat pijn vooral voor vrouwen met ernstig bloedverlies misschien werkt als herinnering om het een beetje rustig aan te doen die week of dat pijn voor de menstruatie ervoor zorgt dat je op tijd tampons koopt, maar dat is nog geen echte harde signaalfunctie die je moet beschermen voor iets wat erger is.

Menstruatiepijn heet ook wel dysmenorroe en er is altijd discussie onder artsen en onderzoekers over de vraag hoe normaal menstruatiepijn nu is. De één ziet elke menstruatiepijn als afwijkend, de ander vindt dat een beetje krampen en pijn erbij hoort en dat het pas abnormaal is als die pijn ernstig en belemmerend is. Mogelijke oorzaken van ernstige menstruatiepijn noem ik hierboven al op. Als er geen oorzaak is of er in elk geval geen oorzaak gevonden kan worden, spreekt men van primaire dysmenorroe waarvan dan inderdaad wordt aangenomen dat het een dysfunctionele pijn is: pijn die geen signaalfunctie heeft en die ook niet duidt op (dreigende) weefselschade of verdere beschadiging voorkomt.

Pijn heeft nu eenmaal niet altijd een functie. Hoewel acute pijn een duidelijke functie heeft, geldt voor veel soorten chronische pijn dat die functie amper of niet meer aanwezig is. Of denk aan fantoompijn, dat is letterlijk pijn in een lichaamsdeel dat er niet is. Veroorzaakt door zenuwschade of soms meer het 'in de war' zijn van de zenuwen. Ook die pijn heeft geen aantoonbaar nut. Dus lang niet elke pijn heeft een echte functie en wat mij betreft geldt dat ook voor menstruatiepijn.