Bron: © Canva - Wildplukken deze zomer
Ben je heerlijk aan de wandel en kom je onderweg een struik tegen met eetbare vruchten, dan kun je daar lekker wat vanaf plukken om later thuis op te eten. Wildplukken is leuk, verrassend én het brengt je naar nieuwe plekken. Er zijn aan wildplukken wel wat regels verbonden. Waar moet je op letten en wat zijn goede wildpluk tips?
Wat mag wel en niet bij het wildplukken?
Wildplukken is wettelijk verboden in Nederland, het wordt gezien als diefstal of stroperij. Er staan daarom fikse boetes op. Ondanks dit verbod is wildplukken wel steeds meer een trend. Op bepaalde plekken mag je plukken, als je je maar aan de regels van de Nederlandse Vereniging voor Veldbiologie (KNNV) houdt.
Houd je aan de volgende wildplukregels en je kunt met een gerust gevoel appels of bramen plukken:
Regel 1: weet welke planten je mag plukken
Zorg, voordat je start met wildplukken, voor enige kennis van zaken. Dit vanwege deze 2 redenen:
- Bescherm jezelf. Omdat sommige planten of bessen giftig zijn.
- Daarnaast is het belangrijk dat je de natuur beschermt. Pluk geen beschermde of bedreigde plantensoorten. Als je twijfelt of je iets mag plukken, zoek dan eerst wat informatie op het internet of koop een boek over wildplukken.
Regel 2: zorg ervoor dat je de natuur niet verstoort
Heb respect voor de natuur. Wees voorzichtig en zorg ervoor dat je geen gezonde takken breekt. Zie je een bijzondere plant, een beschermde soort of dieren? Loop hier dan met een boog omheen.
Regel 3: let extra op bij het plukken van paddenstoelen
Kom je aan het einde van de zomer paddenstoelen tegen? Let dan extra op. Sommigen zijn giftig. Het is lastig om niet-giftige van giftige soorten te onderscheiden. Ook is het in verschillende gemeenten niet toegestaan om paddenstoelen te plukken.
Regel 4: laat altijd wat over van elke soort
Pluk nooit alle vruchten, zaden of planten van 1 boom of struik. Als je dat wel doet, verdwijnen die planten op die plek. Ze vermeerderen vaak door hun zaden. Pluk daarom een klein deel en laat altijd wat over voor het zaad en als voer voor wilde dieren.
Ook weet je dat je een jaar later hier weer terecht kan voor die lekkere vruchten of die mooie planten.
Regel 5: zoveel mag je precies wildplukken
Helaas is onbeperkt wildplukken niet toegestaan. Je mag ongeveer 250 gram plukken. Laat ook de bloemknoppen met rust, zodat deze uitgroeien. Dit geldt alleen voor eigen gebruik en nogmaals: alleen in beheerde gebieden die plukken toestaan.
Lees onder het Instagram-bericht verder >>
Per regio andere regels voor wildplukken
Naast de bovenstaande regels voor wildplukken gelden er regels per regio en gemeente.
- In gemeentelijke APV’s (Algemene Plaatselijke Verordening) is soms (fruit)plukken in stadsparken of groenstroken verboden.
- Oriënteer je daarom altijd voordat je start met wildplukken.
- Wandel je op particulier grondgebied, dan ben je verplicht toestemming te vragen of je planten of vruchten mag meenemen.
- In beschermde natuurgebieden en buiten de toegestane paden mag je niets plukken. Informeer goed bij de terreineigenaar of de beheerder.
- Pluk alleen in gebieden waar je mag komen en respecteer de geldende regels.
Let op: Sinds dit jaar hebben sommige natuurbeheerders (zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten) hun beleid verduidelijkt, waarbij ze commerciële pluk veel strenger aanpakken.
Wandelen, fietsen in combinatie met wildplukken
Als je je aan de bovenstaande tips houdt, komt het helemaal goed. Het is leuk om een keer een wandeling te maken met een natuurgids/deskundige. Er zijn veel wildplukkers met veel kennis van eetbare wilde planten.
Extra leuk is het om met de fiets te zoeken naar pluklocaties, want je komt verder in de natuur tijdens fietsroutes. Je kan dan langs een pad stoppen, even uitrusten en wat rondscharrelen in het groen, op zoek naar : ontdek hier de mooiste fietsroutes per provincie.
Eetbare wilde planten en bessensoorten
Hieronder tref je een lijst met 20 eetbare wilde planten die je in de natuur vindt. Het is niet de gehele lijst. Het omvat enkele van de meest voorkomende eetbare wilde planten die je in Nederland groeien. Zorg er altijd voor dat je de planten correct identificeert en controleer of ze veilig zijn om te eten voordat je ze verzamelt en consumeert.
20 Eetbare wilde planten (blad, bloem of wortel)
Deze planten gebruik je om hun bladeren, bloemen of wortels: geen vruchten.
- Brandnetel (Urtica dioica) – Jonge toppen koken als spinazie.
- Paardenbloem (Taraxacum officinale) – Bladeren in salade, wortel en bloem ook eetbaar.
- Zuring (Rumex acetosa) – Frisse, zure blaadjes voor salade of soep.
- Daslook (Allium ursinum) – Knoflookachtige bladeren, ideaal voor pesto.
- Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) – Pittig blad voor salade.
- Weegbree (Plantago major/lanceolata) – Jonge bladeren als spinazie.
- Duizendblad (Achillea millefolium) – Blad als keukenkruid of in salade.
- Dovenetel (Lamium album/purpureum) – Jonge bladeren rauw of gekookt.
- Madeliefje (Bellis perennis) – Bloemen en bladeren voor garnering of salade.
- Hondsdraf (Glechoma hederacea) – Aromatisch blad voor soepen of thee.
- Grote klis (Arctium lappa) – Wortel eetbaar als groente.
- Zevenblad (Aegopodium podagraria) – Jonge blaadjes als spinazie.
- Waterkers (Nasturtium officinale) – Pittig blad in salade of op brood.
- Zilte schijnspurrie (Spergularia media) – Zoute bladeren, eetbaar in salades.
- Vogelmuur (Stellaria media) – Rauw in salade of als voorjaarsgroente.
- Eikvaren (Polypodium vulgare) – Wortelstok met zoete smaak (met mate gebruiken).
- Moerasspirea (Filipendula ulmaria) – Bloemen en blad voor thee.
- Look-zonder-look (Alliaria petiolata) – Knoflookachtig blad voor pesto of salade.
- Pepermunt (Mentha × piperita) – Blad voor thee of frisse smaakmaker.
- Kamille (Matricaria chamomilla) – Bloemen voor kalmerende thee.
20 Wilde (eetbare) bessensoorten
Deze bessen groeien in het wild in Nederland. Let op: sommige moeten je eerst koken.
- Vlierbes (Sambucus nigra) – Bessen voor siroop of jam (alleen gekookt).
- Braam (Rubus fruticosus) – Rijpe zwarte vruchten, direct eetbaar.
- Framboos (Rubus idaeus) – Zomerbessen, vaak in bosranden.
- Duindoorn (Hippophae rhamnoides) – Oranje zure bessen, boordevol vitamine C.
- Kruisbes (Ribes uva-crispa) – Groene of rode bessen, licht zuur.
- Rode bes (Ribes rubrum) – Frisse bessen voor jam of compote.
- Zwarte bes (Ribes nigrum) – Aromatische bessen voor sap of siroop.
- Bosbes (Vaccinium myrtillus) – Blauwe bessen, vooral op zure gronden.
- Kraaienbes (Empetrum nigrum) – Donkere bessen, eetbaar maar flauw.
- Lijsterbes (Sorbus aucuparia) – Oranje bessen, alleen gekookt eetbaar.
- Sleedoorn (Prunus spinosa) – Blauwe bessen, wrang rauw, geschikt voor likeur.
- Meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata) – Rood fruit, verwerkt in gelei of thee.
- Appelbes (Aronia melanocarpa) – Zwarte bessen, rijk aan antioxidanten.
- Rozenbottel (Rosa canina) – Vrucht van de wilde roos, veel vitamine C.
- Veenbes (Vaccinium oxycoccos) – Zure rode bessen uit veengebieden.
- Juniperbes (Juniperus communis) – Wordt gebruikt voor smaak, o.a. in jenever.
- Mispel (Mespilus germanica) – Vrucht eetbaar na vorst of rijping.
- Moerbei (Morus nigra/alba) – Zwarte of witte vruchten, zelden in het wild.
- Mahonie (Mahonia aquifolium) – Donkerblauwe bessen, eetbaar met mate.
- Aalbes (Ribes rubrum) – Zie ook rode bes; vaak in tuinen verwilderd.
Wilde oogst wel goed wassen
Let op: was je oogst wel goed! Het is erg belangrijk om wilde planten goed te wassen voordat je ze consumeert. Hier lees hoe je dat doet:
- Verzamel de planten op een schone locatie: Vermijd gebieden dicht bij wegen, landbouwvelden waar ze pesticiden gebruiken, of plekken waar dieren veel komen.
- Schud de planten voorzichtig om eventuele losse vuildeeltjes en insecten te verwijderen.
- Plaats de planten in een grote kom of wasbak en spoel ze grondig af met koud water. Dit helpt om vuil, zand en andere onzuiverheden te verwijderen.
- Vul een kom met koud water en voeg een eetlepel zout toe. Laat de planten ongeveer 10-15 minuten in deze oplossing weken. Dit helpt om eventuele kleine insecten en parasieten te doden.
- Na het weken in de zoutoplossing, spoel de planten opnieuw grondig af met koud water om het zout en eventuele resterende vuil te verwijderen.
- Leg de gewassen planten op een schone theedoek of keukenpapier en laat ze goed uitlekken en drogen voordat je ze verder verwerkt of opeet.
- Extra stap voor gevoelige planten: gebruik voor tere bladeren en bloemen een zachte borstel om vuil voorzichtig te verwijderen zonder de planten te beschadigen.
Bronnen:
Staatsbosbeheer, KNNV, Natuurmonumenten