Illegale vapes op Snapchat ontspoort: longartsen vrezen voor gezondheid jeugd

Bron: © Canva - Illegale vapes op Snapchat ontspoort 

---

Ondanks herhaalde beloften van Snapchat kunnen jongeren nog altijd eenvoudig illegale vapes kopen via het platform. Artsen zijn het zat en stappen nu naar de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Zij spreken van een “systeemfout” die de gezondheid van duizenden minderjarigen in gevaar brengt. Met hulp van jongeren spoorden zij de vapehandelaren gemakkelijk op.

Artsen trekken aan de bel: niets veranderd ondanks beloftes

Longartsen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis en Stichting Rookpreventie Jeugd voerden samen met 15 jongeren meerdere steekproeven uit.

• Voor de beloofde maatregelen van Snapchat vonden jongeren gemiddeld 55 dealers per persoon.
• Na de maatregelen steeg dit zelfs naar 56 dealers.
• Populaire zoektermen waren “vippa”, “snabba” en “peuk”.

“Zelfs accounts met namen als sigarettenhandel of deliveryvape worden niet onderschept,” zegt longpatholoog Danielle Cohen (LUMC).

Lees ook: Artsen strijden tegen desinformatie op sociale media.

Jongeren raken verslaafd via sociale media

Uit cijfers van het CBS blijkt dat bijna 8 procent van de 12- tot 18-jarigen regelmatig vapet. Onder middelbare scholieren gaat het om een kwart; bij mbo-studenten zelfs om 4 op de 10.

Volgens artsen is Snapchat een belangrijke factor. Het algoritme toont minderjarigen meer dealers dan volwassenen, doordat vriendennetwerken en straattaalfilters jongeren direct in contact brengen met aanbieders.

“Binnen enkele minuten ben je in gesprek met een dealer,” zegt de 15-jarige Laurine Beele, die meewerkte aan de steekproef. “Ze sturen foto’s van vapes met smaakjes als Triple Berry en je spreekt gewoon bij school af.”

De tekst gaat onder de berichten verder >>

Gezondheidsrisico’s: longbloedingen en coma’s

De gevolgen zijn ernstig. Nederlandse ziekenhuizen zagen vorig jaar minstens 14 minderjarigen met zware longschade door vapen. 4 belandden in coma.

Artsen noemen dit een “vape-epidemie” die jongeren blijvend kan beschadigen. Eén vape met 50.000 trekjes staat gelijk aan zo’n 15 tot 20 pakjes sigaretten.

In het ziekenhuis door vapen

De tekst gaat onder de video verder >>

@rtlnieuws.nl

Zeker vijf Nederlanders zijn bijna overleden na het gebruiken van een vape. Vier van hen lagen voor langere tijd in kunstmatige coma. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Diverse deskundigen spreken van een zeer zorgelijke situatie, waarbij dodelijke slachtoffers in de toekomst niet zijn uit te sluiten. Volgens artsen zijn de vijf patiënten ‘door het oog van de naald gekropen’. #rtlnieuws #vaping #vape #gezondheid #ziekenhuis

♬ origineel geluid – rtlnieuws.nl – rtlnieuws.nl

Juridische strijd onder de Digital Services Act

De artsen vinden dat Snapchat in strijd handelt met de Europese Digital Services Act (DSA), die platforms verplicht jongeren te beschermen tegen schadelijke inhoud en illegale producten.

Ze hebben daarom een handhavingsverzoek bij de ACM ingediend. De toezichthouder kan Snapchat een bindende aanwijzing geven of een boete opleggen tot 6 procent van de jaaromzet.

Advocaat Laura van Gijn noemt het een systemisch probleem:

Ieder Nederlands kind heeft op Snapchat zo’n 50 dealers onder de duim. Een deel van die dealers is zelf ook minderjarig.

Snapchat: “We investeren, maar 100% veiligheid bestaat niet”

Snap Inc., het moederbedrijf van Snapchat, stelt dat het illegale handel streng verbiedt en dat er “grote investeringen” zijn gedaan in filters en detectietechnologie. Toch geven zij toe dat kwaadwillenden steeds nieuwe manieren vinden.

Een woordvoerder:

Geen enkele veiligheidsfunctie kan elke dreiging volledig wegnemen. We passen onze strategieën voortdurend aan.

ACM onderzoekt: mogelijk zware sancties

De ACM bevestigt dat de bescherming van minderjarigen “volle aandacht” heeft. Er wordt ook contact gelegd met de Europese Commissie. Het kan echter maanden duren voor er een besluit valt.

Tot die tijd blijft het voor jongeren kinderlijk eenvoudig om vapes via Snapchat te bestellen – met alle gezondheidsrisico’s van dien.

Moeite met stoppen?

Bekijk deze video >>

@kalewijzeman

#criminaliteitloontniet #taboedoorbreken

♬ origineel geluid – Kale wijze man

Lees ook: Zorgverzekering gaat stoppen met roken uitgebreid vergoeden in 2026, zegt Agema.

Bronnen

AD, nu.nl, RTL nieuws, TabakNee

Eerder schreven wij >>

---

E-sigaretten en vapes: dit zijn de risico’s

17 oktober 2025 – Een e-sigaret, ook wel bekend als een vape, is een compact apparaatje dat vloeistof verwarmt tot damp. Het wordt vaak gebruikt als een alternatief voor het roken van traditionele tabakssigaretten of als hulpmiddel om te stoppen met roken. Ontdek hier de risico’s van vapen!

door Ilse Bloemendal

Vapen, of dampen, houdt echter geen verbranding van tabak in, maar het stelt gebruikers wel in staat om nicotine via de damp in te nemen. Er is ook weinig bekend over de langetermijneffecten. Daarnaast leidt vapen nog steeds tot nicotineverslaving.

Een waarschuwing op TikTok: Abbey’s verhaal

Een 18-jarige Amerikaanse, genaamd Abbey, beter bekend als @abbeyleedee op TikTok, plaatste onlangs een video die de aandacht van miljoenen kijkers trok. In de video, die inmiddels meer dan 26 miljoen keer is bekeken, bevindt Abbey zich in een ziekenhuisbed. Haar boodschap is verontrustend en direct: “Ik had nooit gedacht dat een dokter me zou vertellen dat de kans dat ik doodga groter is dan de kans dat ik blijf leven. En dat mijn longen erger zijn dan die van 85-jarigen, allemaal vanwege het vapen van de afgelopen 2-3 jaar.”

Abbey deelde haar verhaal op TikTok om bewustwording te creëren over de schadelijke gevolgen van vapen. Ze smeekt haar kijkers om te stoppen met vapen. Dit terwijl ze worstelt met haar eigen gezondheidsproblemen die verband houden met dit omstreden gedrag.

De reacties op Abbey’s video waren overweldigend. Veel Nederlandse kijkers tagden hun vrienden om hen te waarschuwen voor de gevaren van vapen. Ouders deelden de video zelfs met hun kinderen. Dit in de hoop dat het jongeren zou aansporen om hun vape-gewoonten te heroverwegen.

Tekst gaat onder de video verder >>

@abbeyleedee Stop vaping #fypシ #viral #awareness #vape #stopvapping #heathawareness #stopwhileyoucan ♬ I was all over her wow cant believe this blew up – Nobody

Een uniek geval, maar belangrijke bewustwording

Hoewel Abbey’s video de aandacht heeft getrokken en mensen heeft aangespoord om na te denken over de risico’s van vapen, is het belangrijk op te merken dat haar situatie als een uniek en bijzonder geval wordt beschouwd. Het is moeilijk om algemene conclusies te trekken op basis van individuele ervaringen.

Dr. Wanda de Kanter, longarts en oprichter van Rookpreventie Jeugd, benadrukt dat de situatie in de Verenigde Staten verschilt van die in Nederland. In Amerika zijn e-sigaretten al langer populair, en er zijn meer gevallen van gezondheidsproblemen op de lange termijn, gerelateerd aan vapen gemeld. Enkele jaren geleden was er bijvoorbeeld al nieuws over 2000 jongeren die werden opgenomen op de longafdeling vanwege aandoeningen. Deze hielden verband met stoffen als cannabis en vitamine E, die mensen zelf aan navulbare vapes toevoegen. Dit roept vragen op over de mogelijke oorzaken van Abbey’s gezondheidsproblemen, hoewel er momenteel geen definitief antwoord is.

De onzekerheid van langetermijneffecten vapes

Een zorgwekkend aspect van vapen is het gebrek aan kennis over de langetermijneffecten van e-sigaretten. Dr. de Kanter benadrukt dat ondanks de onzekerheid over de precieze effecten van vapen op het lichaam, het gebrek aan kennis niet betekent dat het minder schadelijk is. Ze wijst erop dat het 30 jaar duurde voordat sigaretten werden geassocieerd met longkanker. Hetzelfde zou het geval kunnen zijn voor e-sigaretten.

Korte termijneffecten en zorgen vapes

Er zijn echter al enkele korte termijneffecten van vapen bekend. E-sigaretten bevatten vaak aanzienlijk meer nicotine dan traditionele sigaretten, wat leidt tot ernstige verslaving. Vooral jongeren zijn gevoelig voor deze verslaving omdat ze vaak onbewust overmatig vapen. De gevolgen hiervan variëren van concentratieproblemen tot verhoogde stressniveaus.

Naast nicotine zijn er zorgen over de smaakstoffen die aan e-sigaretten worden toegevoegd. Deze stoffen zijn niet getest op risico’s bij inhalatie, en sommige combinaties van smaken kunnen schadelijk zijn. Het feit dat de longen niet zijn ontworpen om vloeistoffen in te ademen, maakt de situatie nog complexer.

Wat weten we over de schadelijkheid?

Veel mensen vragen zich af of vapen slecht is voor hun gezondheid en of e-sigaretten minder schadelijk zijn dan traditioneel roken. Hoewel het lijkt alsof vapen minder schadelijk is voor het lichaam dan roken, zijn er nog steeds risico’s aan verbonden. Omdat e-sigaretten relatief nieuw zijn, is er nog veel onduidelijkheid over de langetermijneffecten ervan.

Traditionele sigaretten bevatten duizenden chemicaliën. Bij verbranding komen er veel schadelijke stoffen vrij, die het risico op kanker en andere ziekten verhogen. Bij het gebruik van een e-sigaret worden de stoffen in de vloeistof weliswaar verwarmd, maar bij een lagere temperatuur dan bij verbranding, wat een aanzienlijk verschil maakt in schadelijkheid. Sommige smaakstoffen van vapes zijn schadelijk voor het lichaam. Bepaalde combinaties van smaakstoffen kunnen extra risico’s met zich meebrengen, vooral als mensen deze zelf mengen. Er zijn onderzoeken die wijzen op een mogelijk risico op chronische longaandoeningen en astma door langdurig gebruik van e-sigaretten. Een ander risico is nicotineverslaving.

Steeds meer jongeren vapen

E-sigaretten zijn voor sommige jongeren een opstap naar roken. Veel marketingcampagnes rond e-sigaretten lijken zich de afgelopen jaren op een jongere doelgroep te hebben gericht, met producten zoals shisha-pennen en e-liquids met ‘snoep’-smaken. Dit kan leiden tot nicotineverslaving bij jongeren en het kan moeilijk zijn om met vapen te stoppen, wat resulteert in het gebruik van nicotine in andere vormen, zoals traditioneel roken of het gebruik van snus.

Hoeveel mensen gebruiken vapes?

In vergelijking met traditioneel roken zijn e-sigaretten minder gangbaar in Nederland. Het gebruik ervan is vooral populairder bij jongeren dan bij volwassenen. In 2021 gebruikte 1,4% van de Nederlandse volwassenen e-sigaretten, waarvan 0,8% dagelijks en 0,6% af en toe. In vergelijking hiermee rookte ongeveer 20% van de volwassen Nederlanders in 2021 traditionele sigaretten, waarvan ongeveer 15,2% dagelijks.

Onder de jongeren zien we een iets andere trend. In 2021 had 14,1% van de 12- tot 16-jarige scholieren ooit een e-sigaret gebruikt, zowel met als zonder nicotine. In 2015 gebruikte 34,3% van de jongeren ooit een e-sigaret met nicotine, terwijl dat percentage in 2019 was gedaald tot 24,8%. De redenen voor deze daling zijn niet volledig duidelijk, maar het is opmerkelijk dat het onderzoek in 2021 een andere formulering van de vraag gebruikte, waarbij werd gevraagd naar het gebruik van e-sigaretten met en zonder nicotine. Dat zou mogelijk dit verschil verklaren

Vapes binnenkort verboden

Het Nederlandse beleid verandert ook, met het geplande ‘smaakverbod’ dat vanaf 1 januari 2024 van kracht wordt. Dit verbod geldt voor de verkoop van e-sigaretten en vloeistoffen met specifieke smaakjes. Zo moet het roken van e-sigaretten minder aantrekkelijk worden voor jongeren. Het gebruik van e-sigaretten met tabakssmaak blijft echter toegestaan. Dit laatste is bedoeld om rokers een alternatief te blijven bieden om te stoppen met roken.