Bron: © Canva. Artsen strijden tegen desinformatie door eigen TikTok-filmpjes te maken.
Steeds meer artsen delen via TikTok betrouwbare gezondheidsinformatie om medische onzin tegen te gaan. Het initiatief ‘Dokters Vandaag’ is een goed voorbeeld hoe correcte zorginformatie ouderen helpt om desinformatie te herkennen.
Waarom artsen op TikTok hun stem laten horen
Medische desinformatie verspreidt zich razendsnel op sociale media, vooral op platforms als TikTok. Dit heeft niet alleen gevolgen voor jongeren, zeker ook voor ouderen die online op zoek gaan naar gezondheidsadvies. Foute claims kunnen leiden tot verkeerde keuzes en zelfs schade aan de gezondheid. Verschillende artsen pakken dit probleem nu actief aan door zelf de dialoog op te zoeken via korte, krachtige filmpjes.
Bekijk hieronder enkele voorbeelden van de filmpjes >>
@doktersvandaag Is een hoge hartslag in rust slecht? Dr. Janneke Wittekoek (cardioloog) geeft antwoord #doktersvandaag ♬ origineel geluid – Dokters Vandaag
@doktersvandaag Wat is het prikkelbare darm syndroom? Prof. Dr. Robin Peeters geeft antwoord #doktersvandaag ♬ origineel geluid – Dokters Vandaag
Het succes van ‘Dokters Vandaag’
Het initiatief ‘Dokters Vandaag’ bestaat uit 8 medisch specialisten, waaronder internist Prof. Dr. Robin Peeters en huisarts Dr. Stefan van Rooijen. Zij plaatsen sinds maart 2024 samen video’s op het gelijknamige TikTok-kanaal. Hier beantwoorden ze veelgestelde gezondheidsvragen en prikken ze hardnekkige mythes en nepnieuws door. De aanpak is simpel:
- Begrijpelijke taal zonder vaktaal
- Korte, bondige video’s die aansluiten op populaire formats
- Interactieve formats zoals vraag & antwoord en live sessies
- Kijkers kunnen zelf medische vragen insturen
Desinformatie herkennen met hulp van artsen
Voor veel ouderen kan het lastig zijn om feit van fictie te onderscheiden, zeker op internet. Gezondheidsgoeroes en influencers zonder medische kennis verspreiden geregeld foutieve informatie over bijvoorbeeld supplementen of alternatieve geneeswijzen. Artsen wijzen hun volgers via TikTok op signalen van desinformatie, zoals overdreven beweringen of het ontbreken van betrouwbare bronnen. Voorbeelden van veelbesproken vragen zijn:
- “Hoe herken je een hersenschudding?”
- “Werken supplementen echt?”
- “Hoe betrouwbaar is informatie van influencers?”
De korte filmpjes zijn laagdrempelig en worden door veel mensen, ook ouderen, gezien als betrouwbaar dankzij het open en feitelijke karakter.
Waarom deze aanpak werkt
Artsen zoals Van Rooijen merken in de praktijk hoe lastig het kan zijn om feiten en fabels uit elkaar te houden. Patiënten stappen soms met verkeerde verwachtingen of zorgwekkende misverstanden hun spreekkamer binnen. De kracht van sociale media zit in de snelle, brede verspreiding. Door als artsen actief aanwezig te zijn op TikTok, bereiken zij tienduizenden mensen en wakkeren ze in begrijpelijke taal het gesprek aan.
Wetenschappelijk onderzoek onderstreept hoe groot het probleem van medische desinformatie online is. Uit een Amerikaanse studie bleek dat maar liefst 44% van de gezondheidsvideo’s van influencers foutieve informatie bevatte.
Tips: Hoe herken je zelf misleidende medische filmpjes?
- Check of de maker een arts of erkende zorgprofessional is
- Zoek naar duidelijke bronvermeldingen
- Let op overdreven of ‘te mooie’ beloftes: meestal klopt het dan niet
- Wees alert bij commerciële aanbiedingen of het aanprijzen van producten
- Blijf kritisch: bespreek twijfels gerust met je eigen arts
Digitale platforms als TikTok bieden artsen kansen om betrouwbare informatie breed toegankelijk te maken, ook voor ouderen. Initiatieven zoals ‘Dokters Vandaag’ maken medische kennis begrijpelijk en dichtbij. Wil je ergens zeker van zijn? Kijk naar de bron, stel vragen aan professionals en blijf kritisch. Zo wapenen we ons samen tegen medische desinformatie.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.
Bronnen:
Dokters Vandaag, NPO radio 1
Lees hieronder wat we eerder schreven over dit onderwerp >>
Artsen waarschuwen voor desinformatie door influencers
4 april 2024 – Steeds vaker gaan artsen de strijd aan tegen desinformatie over gezondheid die influencers verspreiden. Met acties op platforms als TikTok en andere kanalen proberen ze te voorkomen dat mensen verkeerde medische informatie voor waar aannemen. En tja, wat is nu nog ‘waar’ in een wereld waar men steeds meer gericht is op geld verdienen door informatie te delen.
door Yvette Juch
Het lijkt wel of het influencers en andere BN’ers niet meer uitmaakt of het ‘klopt’, als ze er maar hun brood mee verdienen.
Wat zijn de gevolgen van foutieve online adviezen?
Staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid ondersteunt het initiatief van de artsen. Hij gaat zich inspannen om desinformatie effectiever te bestrijden. Ook omdat de verspreiding van onjuiste informatie ernstige gevolgen kan hebben. Zo kan het leiden tot ongewenste zwangerschappen, vreemde bijwerkingen of het onnodig slikken van niet noodzakelijke medicatie.
Zorgen rond de invloed van influencers zijn groot
Veel influencers houden zich meer en bezig met het promoten van hun commerciële belangen, waardoor het lijkt alsof het ze niet uitmaakt of de informatie die ze verspreiden juist is. Dit baart zowel de artsen, als de overheid als (groot)ouders zorgen.
Er wordt nu door de artsen opgeroepen om bij twijfel altijd professioneel advies in te winnen bij mensen met kennis van zaken. Zo wordt geprobeerd om de impact van desinformatie te minimaliseren.
Bekijk hier het interview met secretaris van Ooijen bij de uitzending van WNL >>
Het is natuurlijk goed dat artsen waarschuwen. Maar een verbod op delen van informatie ligt niet binnen de mogelijkheden en is ook niet wenselijk.
Het blijft ten aller tijden nog altijd de verantwoordelijkheid van het individu om kritisch te blijven over alles wat we via onze beeldschermen te zien en te lezen krijgen.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Grijs gebied tussen desinformatie en juiste informatie
Tussen desinformatie en de juiste informatie verkrijgen zat altijd al een groot grijs gebied. Je kan niet voorkomen dat zakkenvullende influencers blijven oppoppen op je beeldscherm met foute tips. Kwakzalvers zijn van alle tijden. En er zijn ook nog steeds artsen die gevaarlijke medicijnen voorschrijven die ronduit slecht voor je zijn. Je moet je kop erbij houden en proberen niet in de informatiefuik te zwemmen.
PS: Hou jij wel van spelletjes en ben je er niet vies van om vreselijk veel geld te verdienen? Ook als het ten koste gaat van de gezondheid van anderen? Speel dan ‘Monopoly, de Medicijn Editie’ en verrijk jezelf aan de andere spelers.
Bron: WNL