Ga naar de inhoud

Waarom sapmakers willen dat de suikertaks wordt aangepast

suikertaks Bron: © Canva. Producenten van vruchtensap zijn boos over de suikertaks. 

Steeds meer producenten van puur fruit- en groentesap vinden dat hun producten niet eerlijk worden behandeld in de huidige suikertaks. Op dit moment betalen zij namelijk dezelfde belasting als fabrikanten van frisdrank waar veel suiker aan is toegevoegd. Volgens hen klopt dat niet, want de suiker in vruchtensap zit er van nature in en is niet te vergelijken met de grote hoeveelheden toegevoegde suiker in frisdrank.

De suikertaks: hoe zit het nu?

Sinds 2024 is de belasting op niet-alcoholische dranken flink verhoogd. De prijsstijging geldt voor veel soorten dranken, waaronder:

  • frisdrank
  • energiedrank
  • vruchtensap
  • groentesap

De belasting ging van ongeveer 9 cent naar ruim 26 cent per liter. Daardoor werden sappen in korte tijd een stuk duurder. Tegelijk wordt in politiek Den Haag gesproken over het uitbreiden van de suikertaks naar andere dranken, zoals gesuikerde zuiveldranken (bijvoorbeeld Fristi of Chocomel).

Waarom sapmakers boos zijn

Fabrikanten van puur sap voelen zich oneerlijk behandeld. Ze vinden dat hun producten niet te vergelijken zijn met frisdrank. Hun belangrijkste argumenten:

  • in puur sap zitten geen toegevoegde suikers
  • de suiker komt van nature uit het fruit
  • sap bevat vaak vitamines en andere voedingsstoffen die in frisdrank ontbreken
  • hogere prijzen zorgen voor minder verkoop en minder vraag naar Nederlands fruit

Ook vanuit de fruitsector, denk aan telers van appels en bessen, klinken zorgen. Minder vraag naar sap kan op termijn ook gevolgen hebben voor boeren.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

Hoe gezond is vruchtensap eigenlijk?

De waarheid ligt ergens in het midden:

  • Vruchtensap is niet zo gezond als vers fruit (je mist vezels en het drinkt makkelijk weg).
  • Maar het is ook niet zo ongezond als frisdrank, waar vaak grote hoeveelheden toegevoegde suiker in zitten.

Veel gezondheidsorganisaties benadrukken dat vooral de hoeveelheid suiker die we binnenkrijgen via dranken te hoog is. Daarom wordt in veel landen gekeken naar manieren om dat te verminderen, bijvoorbeeld via een suikertaks.

Uit onderzoek blijkt dat zo’n belasting de verkoop van suikerrijke frisdranken flink kan verlagen. Maar over vruchtensap zijn de meningen verdeeld. Sommige experts vinden dat sap apart moet worden behandeld, omdat het product van nature suikers bevat.

Nieuwe plannen: mogelijk ander systeem

Het kabinet onderzoekt momenteel een nieuw systeem waarbij dranken worden belast op basis van hoeveel toegevoegde suiker ze bevatten. Dat betekent:

  • hoe meer toegevoegde suiker → hoe hoger de belasting
  • dranken zonder toegevoegde suiker → mogelijk lager belast of vrijgesteld

In dat systeem zouden pure vruchtensappen waarschijnlijk beter uitkomen dan frisdrank. Dit model wordt ook in het Verenigd Koninkrijk gebruikt en wordt gezien als eerlijker én effectiever voor de volksgezondheid.

Wat betekent dit voor consumenten?

Als de belasting blijft zoals die nu is, kunnen sappen duur blijven en kunnen producenten hun prijzen blijven verhogen. Als er wordt gekozen voor een systeem waarbij alleen toegevoegde suiker wordt belast, kan vruchtensap weer betaalbaarder worden.

Lees hieronder wat we eerder over de suikertaks schreven >>

Ziekenhuizen pleiten voor snelle invoering suikertaks

Huidige afbeelding: suikertaks
Bron: © Canva. Ziekenhuizen strijden voor invoering suikertaks.

31 oktober 2025 – Steeds meer Nederlandse ziekenhuizen en gezondheidsorganisaties roepen het nieuwe kabinet op om haast te maken met een slimme suikertaks. Volgens de koepel Universitair Medische Centra Nederland (UMCNL) is het tijd om gezondheid voorop te zetten in plaats van alleen ziekten te behandelen.

door Wendy Ruittemanz

Hun oproep is onderdeel van een bredere trend waarin gezondheidspreventie eindelijk serieus wordt genomen en dat is hard nodig, vooral voor ouderen.

De tekst gaat onder het X-bericht verder >>

Wat is een slimme suikertaks?

Een gewone suikertaks is een belasting op producten met veel toegevoegde suiker, zoals frisdrank en snoep. De slimme variant gaat verder: hoe meer suiker in een product, hoe hoger de belasting. Zo worden producenten gestimuleerd om minder suiker te gebruiken, terwijl consumenten vanzelf gezondere keuzes maken.

Onderzoek van het RIVM laat zien dat zo’n trapsgewijze belasting de verkoop van suikerhoudende dranken met wel 11 tot 14 procent kan verminderen. Dat betekent miljoenen kilo’s minder suikerconsumptie en een directe gezondheidswinst voor de bevolking.

Waarom ziekenhuizen en experts dit willen

Volgens Helen Mertens, voorzitter van UMCNL, is het ‘hoog tijd om te investeren in preventie in plaats van uitsluitend in behandeling’. Ziekenhuizen zien dagelijks de gevolgen van een ongezonde leefstijl, van diabetes type 2 tot hart- en vaatziekten.

De belangrijkste redenen om de slimme suikertaks snel in te voeren:

  • De zorgkosten stijgen explosief. Preventieve maatregelen zoals een suikertaks kunnen de druk op ziekenhuizen verlagen.
  • Ouderen lopen meer risico. Vooral 60-plussers krijgen sneller te maken met overgewicht, suikerziekte of hoge bloeddruk.
  • Fabrikanten passen hun recepten aan. Minder suiker in producten leidt tot een gezondere voedselomgeving.
  • De opbrengst kan terug de zorg in. Het geld dat via de suikertaks binnenkomt, kan worden gebruikt voor gezondheidsprogramma’s en preventie.

De politieke realiteit in 2025

De oproep van UMCNL komt niet uit de lucht vallen. In 2025 ligt er een concreet voorstel op tafel voor een nieuwe belasting op basis van suikergehalte, met meerdere scenario’s die worden besproken in de Tweede Kamer.

Partijen als D66, CDA, ChristenUnie en Volt hebben zich inmiddels uitgesproken vóór een slimme of brede suikertaks. Volgens berekeningen kan dit de staat 400 miljoen tot 1,2 miljard euro per jaar opleveren, afhankelijk van de gekozen variant.

De verwachting is dat de maatregel op zijn vroegst in 2026 kan worden ingevoerd. Er wordt nog gesproken over uitzonderingen, bijvoorbeeld voor zuivel, vruchtensappen of plantaardige dranken.

Wat betekent dit voor jou?

De slimme suikertaks een positief effect hebben. Vooral voor senioren. Naarmate je ouder wordt, reageert je lichaam gevoeliger op suiker. Teveel suiker vergroot de kans op diabetes, overgewicht en hartproblemen, aandoeningen die het dagelijks leven kunnen beperken.

Een slimme suikertaks helpt indirect: producten met veel suiker worden duurder, gezondere alternatieven aantrekkelijker. Dat maakt het makkelijker om gezond te blijven, ook zonder dat je elk etiket hoeft te lezen. Het uiteindelijke doel is dat gezonder eten vanzelfsprekend wordt, niet alleen voor jongeren, maar ook voor ouderen die zo langer vitaal en zelfstandig kunnen blijven.

Wat kun je nu al zelf doen?

Je hoeft niet te wachten tot de politiek in actie komt. Met kleine aanpassingen kun je vandaag al verschil maken:

  1. Vergelijk etiketten. In sauzen, ontbijtgranen en vleeswaren zit vaak verrassend veel suiker.
  2. Drink bewust. Kies vaker voor water met munt, citroen of komkommer in plaats van frisdrank.
  3. Kies volkoren en vers. Minder bewerkt eten betekent vaak minder suiker.
  4. Maak het samen leuker. Gezonde gewoontes volhouden lukt beter met familie of vrienden.

Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of specialist.

Bronnen:

RIVM, Diabetesfonds, Voedingscentrum, NOS