Bron: Canva Scabiës-golf in huisartsenpraktijken: schurft terug op niveau
Het aantal bezoeken aan de huisarts vanwege scabiës (schurft) is weer terug op het niveau van begin 2021. Toch was er in week 33 (11–17 augustus) sprake van een lichte stijging. Jongeren (15–24 jaar) lopen het grootste risico. Waarom is de huidige situatie opnieuw zorgelijk? We duiken in de cijfers, oorzaak en aanpak.
Scabiës (schurft) nog steeds boven historisch niveau
De incidentie van scabiës-gerelateerde episodes steeg tussen 2014 en 2023 explosief: van 99 naar 1 341 per 100 000 patiënt-jaren. Dat is 13-maal zo veel.
Huisartsenconsulten lagen in dezelfde periode omhoog van 614 naar 2.438 per 100.000 patiënt-jaren.
Hoewel dit niveau vergelijkbaar is met begin 2021, ligt het nog altijd beduidend hoger dan de jaren daarvoor.
Nieuwe piek schurft aantallen?
In week 33 (11–17 augustus) werd een lichte stijging waargenomen in huisartsbezoeken wegens scabiës. Deze trend is opmerkelijk omdat eerdere pieken, vooral rond de jaarwisseling 2022–2023, aanzienlijke zorgbelasting veroorzaakten. Door de terugkeer naar het niveau van begin 2021 is alertheid belangrijk.
Jongeren domineren: 17- tot 25-jarigen meest getroffen
De piek in bezoeken is het sterkst zichtbaar bij jongeren: de grootste toename in verpleegcontacten per 100.000 patiënt-jaren bevindt zich bij de 17–25-jarigen; ook vrouwen zijn relatief vaker getroffen.
Verder zien we, volgens het RIVM, dat ook kinderen van 0–4 jaar geleidelijk vaker te maken hebben met scabiës.
Waarom stijgt scabiës (schurft) opnieuw?
Er is geen eenduidige verklaring, maar mogelijke factoren zijn:
- Toegenomen sociale contacten: denk aan studentenhuizen, introductieweken op school en festivals in de zomerperiode.
- Intensiever fysiek contact in jongerengroepen en vertraagde herkenning van klachten.
Er is momenteel geen bewijs voor resistentie tegen middelen, maar uitbraken blijken wel lastiger te bestrijden.
Diagnostiek en behandelingen: betere herkenning, intensievere zorglast
- De vertraging tussen het optreden van klachten en huisartsbezoek daalde: van meer dan 28 dagen in 26,4 % van de gevallen naar 14,3 %.
- Diagnoses tijdens het eerste consult worden vaker gesteld (van 84,9 % naar 92,3 %).
- Het aantal contacten zonder interventie daalde flink: van 36,9 % naar 14,4 %.
- Tegelijkertijd namen medische voorschriften en verwijzingen toe, wat wijst op hogere zorgbelasting.
Aanpak en richtlijnen: wat is er nodig?
Onder leiding van het RIVM, GGD’s, dermatologen en huisartsen is een landelijke scabiëswerkgroep actief. Deze ontwikkelt richtlijnen, communicatiecampagnes en protocollen, met speciale aandacht voor studenten en jongeren.
Sinds november 2022 worden ivermectine en permethrine-crème vergoed, beide middelen moeten correct en vaak herhaald worden gebruikt voor effectiviteit. Huisartsen kunnen bij twijfel ook dermatoscopie, PCR of inkttesten inzetten. In zorginstellingen geldt meldplicht bij meerdere gevallen of bij scabiës crustosa.
Lees ook: schurft crème kan voor bijwerkingen zorgen.
Grafiek toename scabiës (schurft) gevallen
Voor betrouwbare informatie over klachten, behandeling en preventie kun je terecht op thuisarts.nl.
Lees ook: Zorgwekkende toename darmkanker bij jongeren: carnivoren-dieet de oorzaak?
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Bronnen
nivel.nl, RIVM, thuisarts.nl
Eerder schreven wij >>
Schurft verspreidt zich: nu ook bij ouderen
17 december 2024 – De schurftmijt is weer volop aanwezig in Nederland. Het microscopisch kleine beestje graaft gangen onder de huid en legt daar eitjes. Het gevolg? Een hevige en ondraaglijke jeuk. Huisartsen zien dat schurft zich niet langer beperkt tot studenten. Ze zien ook gezinnen en ouderen in hun praktijk met schurft.
Meer gevallen van schurft in de winter
Huisartsen zien tijdens de herfst- en wintermaanden een duidelijke toename van schurftgevallen. Mensen brengen in deze seizoenen meer tijd binnenshuis door en komen vaker in nauw contact met elkaar. Dat vergroot de kans op besmetting.
Waar schurft in het verleden vooral werd geassocieerd met studentenhuizen, lijkt de situatie nu te veranderen. De schurftmijt is de afgelopen jaren aan een gestage opmars begonnen binnen meer huishoudens.
Waarom schurft weer oprukt is niet helemaal duidelijk. Er zijn verschillende mogelijke factoren:
- Onvolledige behandeling: Veel mensen volgen de behandeling voor schurft die ze vervolgens niet goed of lang genoeg afronden, waardoor de mijten niet allemaal verdwijnen.
- Groeiende bevolking: Meer mensen betekent automatisch meer contactmomenten en dus een hogere kans op verspreiding.
- Taboe rondom schurft: Mensen vinden het nog steeds gênant om anderen te waarschuwen.
Wat is schurftmijt precies?
De schruftmijt is een parasiet en is is met het blote oog niet zichtbaar. Alleen de schade die de mijt aanricht wel. Mijten graven gangen in de huid en legt daar eitjes. Deze eitjes komen uit en de nieuwe mijten graven op hun beurt weer nieuwe tunnels.
De allergische reactie die dit veroorzaakt, leidt tot extreme jeuk. Vooral ’s nachts en in warme omstandigheden wordt de jeuk vaak ondraaglijk. Veel patiënten slapen nauwelijks door de intense jeuk en raken uitgeput.
De tekst gaat verder na de video >>
Wat kun je doen om schurft te bestrijden?
- Heb je last van aanhoudende jeuk of huiduitslag? Neem dan contact op met een huisarts om te onderzoeken of je last hebt van huismijt. Een goede behandeling en hygiëne zijn namelijk essentieel om mijten te bestrijden.
- Dit betekent dat niet alleen de persoon met schurft een behandeld nodig heeft, ook mensen in zijn of haar directe omgeving. Alleen zo kun je voorkomen dat de besmetting blijft rondgaan.
- Schurft is een behandelbare aandoening. Het belangrijkste is om snel actie te ondernemen en geen schaamte te voelen. Hoe eerder je begint met behandelen, hoe sneller je weer van de jeuk verlost bent.
Lees ook: Wat is winterjeuk en wat kun je er tegen doen?
Dit zijn de symptomen van schurft:
- Jeuk
- Rode streepjes op de huid
- Blaasjes
- Rode bultjes
Behandelen met zalf of tabletten
Schurft is te behandelen. Om er vanaf te komen gebruik je tabletten of crème. Iedereen met wie je lichamelijk contact hebt gehad, moeten dit gebruiken. Herhaal deze behandeling na 1 week. Je kunt de middelen via je huisarts laten voorschrijven of je kunt kiezen voor een middeltje van de apotheek of drogist.
- Draag schone kleding en was alle kleding, beddengoed en handdoeken die je de afgelopen dagen hebt gebruikt op minimaal 60 graden (controleer wel eerst je waslabel).
- 12 uur na de behandeling ben je niet meer besmettelijk. Dit geldt niet voor de jeuk, dit kan helaas nog 2 weken aanhouden. De gangen en plekjes verdwijnen na 2 tot 6 weken.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.