Ga naar de inhoud

De migrantenwijk kent zijn problemen maar ook zijn rijkdom

Update:
De migrantenwijk kent zijn problemen Bron: © Canva De migrantenwijk kent zijn problemen 

Door de komst van migranten veranderen wijken in Nederlandse steden zichtbaar. De Haagse Schilderswijk geldt daarbij als sprekend voorbeeld. Maar de migrantenwijk tref je aan in diverse steden. Waar vind je ze en wat speelt er?

Structureel stedelijk fenomeen

Migrantenwijken ontstaan niet door toeval. Ze zijn het resultaat van arbeidsmigratie, gezinshereniging en vluchtelingenstromen die zich over meerdere decennia uitstrekken. Nieuwkomers vestigen zich vaak in betaalbare, dichtbebouwde buurten met een groot aandeel sociale huurwoningen. Dat patroon is zichtbaar in steden als Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek wonen mensen met een migratieachtergrond bovengemiddeld vaak in stedelijke wijken met lagere inkomens en kleinere woningen, meldt het CBS. Dat maakt deze buurten kwetsbaar, maar ook cultureel rijk.

De Schilderswijk

De Haagse Schilderswijk wordt vaak genoemd wanneer het over migrantenwijken gaat. De wijk kent een lange geschiedenis van immigratie en een zeer diverse bevolkingssamenstelling. Het straatbeeld wordt bepaald door internationale winkels, religieuze voorzieningen en een jonge bevolking. Tegelijkertijd kampt de wijk met armoede, overbewoning en onderwijsachterstanden.

De Schilderswijk staat niet op zichzelf. Het is vooral een zichtbare illustratie van processen die ook elders spelen. “De uitdagingen in dit soort wijken zijn vergelijkbaar, ongeacht de stad”, stelt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Lees verder onder de berichten >>

Migratie verspreid zich

Vergelijkbare wijken zijn te vinden in Amsterdam Nieuw-West en Amsterdam Zuidoost, waar veel bewoners een niet-westerse migratieachtergrond hebben. In Rotterdam gelden delen van Feijenoord, Charlois en Delfshaven als typische migrantenwijken. In Utrecht wordt Overvecht vaak genoemd, terwijl in steden als Eindhoven, Tilburg en Arnhem vergelijkbare patronen zichtbaar zijn.

Ook buiten de Randstad ontstaan concentraties van migranten, bijvoorbeeld in delen van Almere, Lelystad en Groningen. Het CBS wijst erop dat migratie zich steeds meer verspreidt over middelgrote steden, meldt het bureau.

Leefbaarheid in de migrantenwijk

Een migrantenwijk wordt vaak gekenmerkt door een combinatie van lage inkomens, hogere werkloosheid en een jonge bevolkingssamenstelling. Veel bewoners werken in flexibele of laagbetaalde banen. Volgens het SCP vergroot die sociaaleconomische positie de kans op schulden en afhankelijkheid van toeslagen, stelt het planbureau.

De druk op voorzieningen is groot. Scholen krijgen te maken met taalachterstanden, huisartsen met complexe zorgvragen en gemeenten met overbewoning. “Het stapelen van problemen maakt de wijken kwetsbaar”, aldus het SCP.

Positieve ontwikkelingen minder zichtbaar

Migrantenwijken hebben vaak een negatief imago. Incidenten halen het nieuws, terwijl positieve ontwikkelingen minder zichtbaar zijn. Gemeenten wijzen erop dat criminaliteit in veel van deze wijken de afgelopen jaren juist afneemt. “Het publieke beeld blijft achter bij de cijfers”, meldt de gemeente Rotterdam in evaluaties van wijkveiligheid.

Bewoners ervaren hun wijk vaak genuanceerder. Voor velen biedt de migrantenwijk een sociaal netwerk, culturele herkenning en informele steun. Buurten functioneren als vangnet voor nieuwkomers die hun weg zoeken in Nederland.

Nieuwe vorm van samenleven

Samenleven in een migrantenwijk vraagt voortdurende aanpassing. Culturele verschillen kunnen spanningen veroorzaken, maar ook leiden tot nieuwe vormen van samenleven. Buurtinitiatieven, sportverenigingen en religieuze organisaties spelen daarin een belangrijke rol. Contact en ontmoeting zijn cruciaal voor wederzijds begrip.

Religieuze instellingen, zoals moskeeën en kerken, vervullen vaak een bredere sociale functie. Ze bieden hulp bij schulden, opvoeding en integratie.

Lees ook: Samenleving verhardt: moeten we onze burgerplichten aanscherpen?

De tekst gaat onder het bericht verder >>

Blijvende verandering

Internationaal zijn migrantenwijken een bekend stedelijk verschijnsel. In rapporten van de Organisation for Economic Co-operation and Development wordt benadrukt dat concentratie van migranten en armoede voorkomt in vrijwel alle grote Europese steden, meldt de OESO. Nederland vormt daarin geen uitzondering.

Migrantenwijken laten zien hoe Nederland verandert door migratie. Ze zijn plekken waar ongelijkheid zichtbaar wordt, maar ook waar nieuwe vormen van stedelijk leven ontstaan. De migrantenwijk is daarmee geen tijdelijk verschijnsel, maar een blijvend onderdeel van de Nederlandse stad.

Bronnen:

CBS, SCP