Bron: © RDNE stock project Pexels (Canva) - vrouwengevangenissen
Hoewel vrouwen in detentie andere medische behoeften hebben dan mannen, blijft de gezondheidszorg in Nederlandse vrouwengevangenissen opvallend generiek en achterhaald. Er is nauwelijks onderscheid in zorgaanpak, terwijl er andere medische behoeften zijn. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor de gezondheid van vrouwelijke gedetineerden én de samenleving als geheel.
De unieke gezondheidsbehoeften van vrouwen in detentie
Vrouwen in gevangenissen hebben andere medische behoeften dan mannen. Veel vrouwelijke gedetineerden kampen met gezondheidsproblemen zoals chronische pijn, psychische stoornissen of trauma’s uit het verleden. Daarnaast spelen zwangerschap, menstruatieklachten en de overgang een grote rol in hun gezondheidssituatie.
Toch hebben gevangenissen hun zorgsysteem vooral ingericht op de behoeften van mannelijke gevangenen, waardoor vrouwen niet altijd de juiste zorg of middelen krijgen die ze nodig hebben. Dit leidt vaak tot een verslechtering van hun gezondheid tijdens detentie.
Ontbrekende toegang tot gespecialiseerde zorg
Vrouwengevangenissen bieden meestal geen toegang tot artsen die gespecialiseerd zijn in gynaecologie, psychiatrie of andere zorg die specifiek is voor vrouwen. Als vrouwelijke gedetineerden medische hulp nodig hebben, bijvoorbeeld bij zwangerschap of ernstige menstruatieklachten, moeten ze vaak lang wachten op een afspraak met een specialist. Dit kan leiden tot verergering van klachten, meer pijn en blijvende schade aan de gezondheid.
Gebrek aan discrete hygiëneproducten en beperkte privacy bij medische consulten dragen ook bij aan het gevoel van onveiligheid en schaamte onder vrouwen.
Psychische problemen en medische zorg
Een groot deel van de vrouwen in detentie heeft te maken met psychische klachten. Veel vrouwen hebben een verleden van mishandeling, seksueel geweld of armoede. In detentie hebben zij extra behoefte aan passende behandeling, zoals traumatherapie en psychologische begeleiding.
Helaas ontbreekt het in veel gevangenissen aan voldoende deskundig personeel op dit gebied. Dit vergroot hun kwetsbaarheid, zorgt voor meer stress en kan zelfs leiden tot terugval in oude patronen of suïcidale gedachten.
Berichten over de vrouwengevangenis
De tekst gaat onder de berichten verder >>
REMINDER: Als een man zegt dat hij transgender is, dan mag hij naar de vrouwengevangenis.
— Lydia aka Insufferable TERF (@lyd20211) May 25, 2025
Als een vrouw zegt dat ze transgender is, dan gaat ze niet naar de mannen.
Nee joh.
Dan krijgt ze strafverlaging want de vrouwengevangenis is ‘psychisch zwaar’.
NIEMAND GELOOFT HET ECHT. pic.twitter.com/NXf9rRuxte
Medische zorg in vrouwengevangenis schiet tekort: pas dagen later naar het ziekenhuis https://t.co/NgHVgzl4qA
— Hart van Nederland (@HartvNL) July 5, 2025
Waarom zou het ons allemaal aangaan?
Wat niet iedereen beseft is dat het ook jou aangaat. De gezondheid van vrouwelijke gevangenen lijkt misschien ver van ons bed, maar raakt uiteindelijk de hele samenleving.
Terugkeren in de maatschappij
Vrijwel alle vrouwen verlaten op een gegeven moment de gevangenis en keren terug in de maatschappij. Als zij door gebrekkige zorg kampen met ernstige gezondheidsproblemen, ervaren ze meer moeite bij re-integratie en is de kans op herhaling van strafbaar gedrag groter.
Daar komt bij dat hun gezondheid ook bepalend is voor het welzijn van hun kinderen, partners en familieleden. Voldoende en juiste medische zorg betekent niet alleen meer menselijkheid in de gevangenis, maar ook minder maatschappelijke kosten en meer veiligheid voor iedereen.
Lees ook:
- Belanden bejaarden minder snel in de gevangenis?
- Jongeren steeds vaker in gevangenissen voor volwassenen
Hoe kan het beter in vrouwengevangenissen?
Veel organisaties pleiten voor betere medische zorg in vrouwengevangenissen. Zo stellen zij voor om meer vrouwelijke artsen en specialisten aan te stellen, toegang tot passende zorg sneller te regelen, en medische consulten met meer privacy en respect te laten verlopen. De vraag is hoe (snel) haalbaar is dit vanwege de al torenhoge druk op de zorg?
Ook roepen zij op om de psychische zorg uit te breiden, gericht op traumaverwerking, depressie en angststoornissen.
Tot slot zouden eenvoudige voorzieningen, zoals een betere distributie van hygiëneproducten en meer voorlichting, veel kunnen verbeteren aan het dagelijks leven van vrouwelijke gedetineerden. Dit zijn belangrijke stappen die de kans op een succesvolle terugkeer in de maatschappij vergroten.
Vrouwengevangenissen in Nederland
Het leven in een vrouwengevangenis | Anita wordt Opgenomen >>
Bronnen
Hart van Nederland, KRO-NCRV