Bron: © Canva. Heb jij je wel eens eenzaam gevoeld tijdens de feestdagen?
Kerst is voor veel mensen een periode van warmte, lichtjes en samenzijn. Niet iedereen ervaart het zo. Voor alleenstaanden of mensen die zich om andere redenen terugtrekken, kan deze tijd extra zwaar voelen, vol gevoelens van eenzaamheid en isolatie. In een maatschappij die draait om verbondenheid, kan het voelen alsof je daar toch buiten valt.
Vooral nu: de meest recente cijfers laten zien dat eenzaamheid nog steeds een belangrijk thema is. Gelukkig zijn er manieren waarop we samen iets kunnen doen, hulp bieden, steun geven, aandacht schenken, zodat de feestdagen voor iedereen warmer en betekenisvoller kunnen zijn.
Hoe vaak komt eenzaamheid voor in Nederland?
De cijfers liegen er niet om:
- In 2024 gaf bijna 10 procent van de Nederlandse volwassenen (vanaf 15 jaar) aan zich sterk eenzaam te voelen.
- Onder jongvolwassenen (16–25 jaar) ligt dat percentage zelfs rond de 11 à 12 procent.
- Voor volwassenen tussen 18 en 64 jaar is het aandeel sterk eenzamen ongeveer 10,6 procent.
- Tegelijkertijd blijkt uit surveys onder jongeren dat bijna 48 procent zich af en toe eenzaam voelt, en dat een groot deel aangeeft de laatste jaren minder contact te hebben met vrienden of familie dan vóór de pandemie.
Deze cijfers laten zien dat eenzaamheid allesbehalve zeldzaam is en dat het onderwerp relevant is voor jong én oud.
Lees ook: Eenzaamheid kent 3 gezichten: Geja (zelfleiderschapscoach) legt het verschil uit.
Bekijk hier een campagne over eenzaamheid. Een reclame die je raakt! >>
Waarom is eenzaamheid rond de feestdagen extra schrijnend?
De feestdagen roepen bij veel mensen verwachtingen op: gezelligheid, familie, warme momenten. Voor wie alleen is of weinig sociaal contact heeft, kan die druk en verwachting het gemis alleen maar groter maken.
Mogelijke oorzaken:
- Mensen voelen zich schuldig om hulp te vragen: “ze hebben het ook druk”, “ze hebben al genoeg aan zichzelf”.
- Sociale contacten liggen stil door afstand, beperkte mobiliteit of stress.
- Fysieke obstakels, gezondheid of gebrek aan vervoer maken het lastiger om erbij te zijn.
Juist daarom zijn begrip, aandacht en openheid essentieel. Een uitnodiging, een telefoontje, een kaartje of een simpel luisterend oor kan veel betekenen.
Praat over stress
Stress lijkt soms onvermijdelijk in onze drukke samenleving, maar het is belangrijk om erover te praten. Stress delen met familie, vrienden of een coach helpt je niet alleen om verlichting te vinden, maar voorkomt ook dat het escaleert naar een burn-out.
Het kan inzichten bieden in verwachtingen die je jezelf oplegt en ruimte creëren voor verandering.
5 praktische manieren om eenzaamheid te doorbreken
Hier zijn manieren waarop jij in deze feestdagen iets kunt betekenen voor anderen – of voor jezelf, als je je eenzaam voelt:
1. Betrek je buurt of gemeenschap
- Organiseer een kerstdiner of gezamenlijke borrel.
- Vraag lokale initiatieven of gemeenschapscentra. Veel gemeentes organiseren dit soort evenementen rond de feestdagen.
2. Richt je op familie en vrienden
- Nodig iemand uit die anders alleen zou zitten. Zelfs een eenvoudige maaltijd of kop koffie kan een groot verschil maken.
- Help oudere (groot)ouders, buren of alleenstaanden met digitaal contact: video bellen, foto’s delen, appjes sturen.
3. Breng een bezoek aan zorginstellingen of seniorenwoningen
- Bewoners daar missen extra sociale contacten, zeker in deze tijd. Een paar uur gezelschap, een praatje, een liedje of een kaart kunnen veel troost bieden.
4. Praat erover en doorbreek het taboe
- Deel je eigen ervaringen of signalen van eenzaamheid. Door erover te praten, maak je het bespreekbaar – goed voor jezelf én voor anderen.
- Stimuleer open gesprekken binnen families en vriendenkring: “Hoe gaat het écht?”
5. Vrijwilligerswerk of kleine gebaren van aandacht
- Meld je aan bij vrijwilligersorganisaties die zich inzetten tegen eenzaamheid, of lever een kleine bijdrage.
- Denk aan een kaartje sturen, een hulpaanbod, een simpel bezoekje. Soms is een klein gebaar precies wat iemand nodig heeft.
De tekst gaat onder de video verder >>
Waarom praten wél helpt
Eenzaamheid wordt vaak stil ondergaan, mensen durven hun gevoel niet uit te spreken, uit schroom of omdat ze niemand tot last willen zijn. Praten is juist de eerste stap naar verbinding.
Een gesprek, zelfs met een bekende, kan opluchten. Het geeft ruimte voor erkenning, voor het delen van gevoelens en kan leiden tot nieuwe contacten of initiatieven. Ook zogeheten “huidhonger”, de behoefte aan aanraking en nabijheid, komt vaker voor dan we denken. Vooral tijdens de feestdagen is een knuffel krijgen óf geven heel fijn.
Soms is professionele hulp nodig. Zie je dat iemand écht worstelt, of merk je bij jezelf dat praten niet genoeg is? Aarzel dan niet om contact op te nemen met huisarts, psycholoog of een sociaal steunpunt.
Samen maken we kerst ook dit jaar menselijk
Kerst hoeft niet per se de meest feestelijke tijd te zijn. Voor velen is het een periode van herinneringen, stilte of gemis. Door kleine daden van aandacht, empathie en openheid kunnen we er met z’n allen voor zorgen dat niemand zich alleen voelt.
Bel, nodig uit, schrijf dat kaartje of stel dat kopje koffie of een wandeling voor. Want soms is het échte cadeau dat je kunt geven: jouw tijd, jouw aandacht, jouw luisterend oor!
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.
Bronnenlijst
Centraal Bureau voor Statistiek, RIVM, CBS