Aftersun onzin? Foto: Canva
Veel mensen grijpen na een zonnige dag naar aftersun in de hoop hun verbrande huid sneller te laten herstellen. Maar werkt aftersun echt, of is het vooral een marketingverhaal?
Wat gebeurt er eigenlijk bij zonnebrand?
Het overkomt bijna iedereen wel eens: net iets te lang in de zon gezeten, te laat of te weinig ingesmeerd, en opeens is je huid rood, warm en pijnlijk. Een zonverbrande huid is in feite een oppervlakkige tweedegraads brandwond, veroorzaakt door UV-straling. Je huid raakt ontstoken en beschadigd, en in ernstige gevallen kunnen er zelfs blaren ontstaan.
Dermatoloog Mary-Ann el Sharouni (UMC Utrecht) legt uit: “Zonnebrand is een ontstekingsreactie van de huid op een teveel aan UV-straling. Hierbij ontstaan stoffen die je DNA en huidcellen beschadigen.” Ze benadrukt dat elke keer dat je verbrandt, het risico op huidkanker toeneemt. Voorkomen is dus écht beter dan genezen.
Bij een verbrande huid zoeken mensen vooral verkoeling en verlichting. Aftersunproducten spelen hier handig op in: ze beloven niet alleen verkoeling, maar ook herstel en hydratatie van de beschadigde huid. Hoe effectief zijn ze echt?
Wat doet aftersun precies?
Aftersun is in de basis een hydraterend product. Het bevat vaak veel water en stoffen als glycerine of aloë vera, die de huid helpen vocht vast te houden. Dit zorgt voor een verkoelend en verzachtend effect, wat prettig kan zijn bij een trekkerige of pijnlijke huid na het zonnen. Sommige aftersun-producten bevatten ook menthol of andere verkoelende ingrediënten, wat het gevoel van verlichting kan versterken.
De cosmeticabranche presenteert aftersun als hét product voor de door de zon gestreste huid. Ingrediënten zoals water, glycerine, aloë vera en menthol zouden de huid hydrateren en kalmeren. Toch is het verkoelende effect vooral een kwestie van gevoel: veel claims zijn gebaseerd op laboratoriumonderzoek, niet op grootschalige klinische studies.
Kan aftersun de huid genezen?
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat aftersun géén genezende werking heeft op beschadigd huidweefsel of DNA. Het helpt dus niet om de daadwerkelijke schade door verbranding te herstellen. Zo liet een goed uitgevoerde studie met een product dat 70% aloë vera bevatte, geen versneld herstel van een zonverbrande huid zien. Het belangrijkste voordeel van aftersun is het hydrateren en kalmeren van de huid, niet het genezen ervan.
Volgens dermatoloog El Sharouni is het idee dat aftersun de genezing van zonnebrand versnelt “klinkklare onzin”. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het herstel daadwerkelijk sneller gaat.
Wat doet aftersun dan wél?
Aftersun kan de huid hydrateren en tijdelijk verzachten, wat prettig is bij een droge, trekkende huid. Het hoge watergehalte en hydraterende ingrediënten helpen het vochtgehalte van de huid op peil te houden. Het verkoelende effect komt vaak door toevoegingen als menthol of alcohol, maar deze laatste kunnen de huid juist verder uitdrogen of irriteren,vooral bij een verbrande huid.
Aftersun onderzoek
Uit onderzoek blijkt dat jaarlijks naar schatting ruim 55.000 Nederlanders een ernstige zonverbranding oplopen, met name in de zomermaanden. Toch gebruikt slechts 34% van de Nederlanders standaard aftersun na blootstelling aan de zon. Opvallend is dat maar liefst 68% van de aftersun-gebruikers dit product vooral inzet vanwege het directe verkoelende effect, en niet omdat ze verwachten dat hun huid hierdoor sneller geneest.
Advies van dermatologen: Koelen en hydrateren
Wat werkt volgens deskundigen het beste na zonnebrand? Koelen! Denk aan een lauwe douche, een nat washandje of een coldpack (gewikkeld in een doek) op de huid. Daarna is het belangrijk om de huid goed te hydrateren, bijvoorbeeld met een simpele, ongeparfumeerde bodylotion of een vette crème. Een basiszalf van de drogist is vaak net zo effectief als een dure aftersun.
Let op met producten die alcohol of parfum bevatten; deze kunnen de huid verder irriteren of uitdrogen. Wat verkoelend aanvoelt, is niet altijd het beste voor je huid.
Aftersun ritueel of noodzaak?
Voor veel mensen hoort aftersun bij het zomergevoel: na een dag zon insmeren en even tot rust komen. Dat is prima, zolang je weet wat je smeert en waarom. Maar laat je niet misleiden door marketing: écht onmisbaar is aftersun niet, zolang je je huid goed verzorgt en voldoende hydrateert.
Wat kun je het beste doen bij een verbrande huid?
- Koel de huid direct met lauw water, niet met ijskoud water.
- Smeer de huid met een hydraterende lotion of aftersun voor comfort, maar verwacht geen genezing van de verbranding zelf.
- Vermijd de zon totdat de huid volledig hersteld is.
- Raadpleeg een arts bij ernstige verbranding, blaren of als je je niet lekker voelt.
De belangrijkste tip: voorkomen is beter dan genezen
Uiteindelijk blijft voorkomen het allerbelangrijkste. Smeer je goed in, blijf niet te lang in de zon en wees alert op de eerste tekenen van verbranding. Want, zoals El Sharouni benadrukt: “De schade aan je huid begint al voordat je rood wordt.” Ben je toch verbrand? Gebruik dan een milde, hydraterende crème zonder irriterende stoffen.