als een man, na zijn scheiding, de hypotheek van een huis voor zijn ex/partner heeft afgelost, kan hij dan na haar overlijden, aanspraak maken ophuis

Het gaat er in dit geval om: wie heeft de eigendomsrechten, en is er een testament.
Je vriend is geen erfgenaam van zijn exechtgenote.

Er valt niets op te eisen. De familie van de ex-echtgenote erft het huis.

Mocht er b.v. een risicoverzekering bij overlijden zijn geweest, waar je vriend als begunstigde staat genoemd, dan zal de notaris hem verwittigen.

Toegevoegd na 3 minuten:
Dus nog aanvullend: als de eigendom bij je vriend lag, dan is het huis nu van hem. Dat gebeurt wel eens, dat de exvrouw het recht behoudt om er te wonen, en de eigendom blijft berusten bij de andere partij.

Dus daar hangt het vanaf.
Is het zijn eigendom, dan kan hij ermee doen wat hij wil, dan hoeft hij ook niets op te eisen, want het is al van hem.

Als het huis op naam van de ex stond, dan kunnen haar erfgenamen aanspraak maken op het huis, waar de hypotheekaflossing ook vandaan is gekomen.

Als je vriend die hypotheekaflossingen afbetaalde bij wijze van een lening aan zijn ex, dan komt die lening (maar niet het huis) ten laste van de erfgenamen. Die moeten (tenzij ze de hele erfenis verwerpen) die schuld dan alsnog terugbetalen.

Als hij haar hypotheek afbetaalde bij wijze van alimentatie of gift, dan is hij het geld net zo kwijt als wanneer ze nog geleefd zou hebben.

Als hij hard kan maken dat de aflossingen geen schenkingen zijn geweest en geen verplichte betalingen bv. als (ondersteunende) alimentatie, maar leningen waren dan kan hij hooguit claimen een te delgen schuld te hebben op het achtergebleven bezit. Op het huis heeft hij geen enkele aanspraak (of dat moet schriftelijk zijn vastgelegd).