Hoe beïnvloed een katalysator de reactiesnelheid?

Wanneer een reactie plaatsvindt, moet er een activatie van het proces plaatsvinden. Dit wordt de activatie energie genoemd (zie link 1 voor een plaatje).

Wanneer er katalysator aan een reactie wordt toegevoegd, kan dat zijn om verschillende redenen:
- De reactie verloopt te langzaam zonder katalysator
- De reactie verloopt niet zonder katalysator

Dus een katalysator verlaagt de drempelwaarde zodat een reactie kan verlopen zonder daar zelf netto aan mee te doen (ook wel gezegd, een katalysator wordt GEbruikt, niet VERbruikt).

Volgens wiki (link 2):
De aanwezigheid van een katalysator laat een reactie sneller verlopen. Toch wordt de concentratie, druk of temperatuur niet verhoogd. De werking valt te verklaren doordat een katalysator K de activeringsenergie Ea verlaagt door zelf met de reactie mee te doen. Na de reactie komt hij weer vrij. Als voorbeeld de reactie

A + B → AB
Deze verloopt bij aanwezigheid van een katalysator K in meerdere stappen:

A + K → AK
AK + B → AB + K
Opgeteld geeft dit:

A + B + K → AB + K
K kan vervolgens links en rechts worden weggestreept.

Voor al deze tussenstappen kan je een reactiesnelheid berekenen en daar ook uithalen wat de beperkende factor is. Zolang de beperkende factor de katalysator is, kan je hiervan meer toevoegen zodat de snelheid toe neemt. Als de katalysator niet meer de beperkende factor is, kan je blijven toevoegen, maar dit bevordert de snelheid niet.

Het is inderdaad zo dat als je heel veel van een katalysator toe voegt, deze een inhiberende werking kan krijgen, ofwel, dat de reactie trager gaat verlopen. Maar dat ligt o.h.a. niet in een paar milliliter (tenzij je reactiemengsel zelf maar heel klein is, laat zeggen 10 milliliter, als je dan 8 ml kat toevoegt, gaat dit hoogst waarschijnljik niet helpen).

Maar alles hangt af van de reactie die je wilt katalyseren. Elke reactie is anders en elke katalysator is anders.
Algemeen geldt dat je kat kan toevoegen en dat de reactie sneller zal verlopen tot een bepaald maximum en daarna neemt de reactiesnelheid niet toe als je meer kat toevoegt. Het komt bijna nooit voor dat een kat daarna weer gaat inhiberen.

Overigens zijn er ook negatieve katalysatoren, ofwel, die maken de reactie trager, maar negatieve katalyse is een onjuiste term voor inhibitie.

Toegevoegd na 2 minuten:
(zie verder reactie)