Naar welke kant moet ik kijken om de melkweg te zien?

Je zou de vliegroute moeten bekijken. Vliegtuigen vliegen grootcirkels, geen kleincirkels. Dat betekent dat je, van Miami naar Amsterdam vliegend, redelijk dicht in de buurt van de Noordpool zult komen. Op de kaart lijkt dat een enorme omweg, in werkelijkheid is het de kortste route. De precieze route hangt natuurlijk ook af van de straalstroom op dat moment. Hoe dan ook, je zult noordelijker komen dan zowel Miami als Amsterdam. De Melkweg bevindt zich dan aan stuurboordzijde. Maar of je die zult kunnen zien? Het moet dan echt verdraaid donker zijn in het vliegtuig, mensen moeten ook hun leeslampjes en hun telefoons/tablets uitzetten, en dat moet minimaal vijf minuten duren voordat jouw ogen zich hebben aangepast aan de duisternis.

Zoals ik al schreef, heb ik mijn antwoord opgesteld met behulp van een sterrenschijf en een globe. Gewoon een aardbol. En een touwtje. En op grond van die methode heb ik een licht teleurstellende mededeling voor je: de grootcirkelroute komt niet noordelijker dan onze Nederlandse waddeneilanden. Het meest noordelijke gedeelte, dus de kortste afstand tot de Noordpool, ligt boven de westkust van Ierland, pakweg 53 graden 30 minuten noorderbreedte en tien graden westerlengte. Daarna gaat die grootcirkel (naar ons toe) geleidelijk iets zuidelijker, zodat-ie zuid van Dublin langs gaat en zo bij Amsterdam uitkomt.
Hier een bovenaanzicht van de grootcirkel Miami-Amsterdam, gezien vanaf een punt recht boven Dublin: http://www.gcmap.com/mapui?P=mia-ams&MS=wls&MP=o&MC=dub&DU=mi Afhankelijk van de drukte in de lucht en vooral de ligging van de lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan kan de route hier nog wel wat van afwijken, mede omdat de verkeersleiding vluchten in de west-oost drukte ’s nachts boven de Atlantische Oceaan vaak hetzij over Londen, hetzij over Liverpool laat komen zodat ze aansluiten op de vaste routes tussen het westen van Ierland resp. Engeland en de aanvoerroutes naar Schiphol. Als ik mijn Amsterdamse sterrenschijf instel op vier uur Nederlandse zomertijd in de ochtend van 14 augustus, dan loopt de Melkweg ongeveer van een punt dik tien graden noordelijk van het zenit naar de westelijke horizon ongeveer tien graden zuidelijk van pal west. Van Amsterdam uit gezien is dat in mijn ogen om en nabij recht boven de te verwachten vliegroute. De meeste transatlantische vluchten komen hier in de vroege ochtend aan.
Ik ging er daarom van uit dat het niet doenlijk is om onderweg iets van de Melkweg te zien. Wat toch al lastig is, zoals mullog opmerkt. Maar je zet me wel aan het denken zo. Als ik de sterrenschijf nou eens verdraai naar een vier uren later tijdstip in de ochtend, dan is het hier allang licht, maar boven de oceaan nog niet. Dán komt de Melkweg gunstiger te liggen ten opzichte van de vliegroute. Op die manier kijkend, vanuit een vliegtuig dat hier pas in het tweede deel van de ochtend aankomt, zou het het beste zijn om aan de rechterkant van de romp te zitten en de hemel schuin naar voren af te speuren. En anders heb je links ook nog wel een kans, maar daar zul je op vlieghoogte wel een groot deel van de tijd de schemering blijven zien in het noorden. Eerst de avondschemering, en later de ochtendschemering links vooruit.