Wat dachten de geleerden (zoals Newton), vóórdat kernfusie bekend was waar de zon op "brandde"?

Wikipedia heeft er een uitgebreide alinea over (Engels), zie ook de bron hieronder.

Onderstaande overzichtje heb ik opgemaakt uit enkel het Wiki-artikel.

In de eerste helft van de 19e eeuw was het Lord Kelvin die voorstelde dat de zon een langzaam afkoelend, vloeibaar lichaam was, dat een interne bron van hitte had en die warmte uit die bron uitzond.
Samen met Hermann von Helmholtz stelden zij dat er een mechanisme van gravitationele contractie (zwaartekrachtsamentrekking) moest zijn om de energieuitstoot te verklaren. Met dit mechanisme berekenden ze de leeftijd van de zon op 20 miljoen jaar, terwijl geologische opgravingen/ontdekkingen al hadden gesuggereerd dat de aarde minstens 300 miljoen jaar oud was.

De ontdekker van helium in het spectrum van de zon, Joseph Lockyer, had in 1890 de 'meteoritic hypothesis'; een hypothese over het ontstaan van grotere hemellichamen door botsingen tussen kleinere (zie tweede bron).

In 1904 was het Ernest Rutherford die bedacht dat de energie die de zon uitstraalt in stand kon blijven door een interne hittebron, en hij opperde radioactief verval als die bron.
Uiteindelijk kwam Albert Einstein met zijn massa-energie-equivalentierelatie (E=(gamma)mc^2), een essentieel begrip om de hittebron goed te kunnen duiden.

Sir Arthur Eddington stelde in 1920 dat de druk en de temperaturen in de zonnekern nucleaire fusie mogelijk maken. In de jaren erna werd deze theorie verder ontwikkeld en pas in 1957 landde deze theorie in een algemene theorie over de synthese van elementen in sterren (en dus de zon) van Margaret Burbidge.

---

Om dus antwoord te geven op je vraag: het principe van kernfusie is uit de 20e eeuw. Ervoor werd er wel gedacht over brandstof in de zon, maar pas (gedocumenteerd) vanaf halverwege de 19e eeuw. De uitkomsten van deze gedachten strookten al niet met wat er op aarde werd gevonden aan aanwijzingen over de leeftijd van de aarde (en blijkbaar vond men dat de zon toch minstens even oud moest zijn), wat er toe leidde dat men door bleef zoeken naar manieren om de hittebron van de zon in te vullen. In de tijd van Newton dacht (vooral Newton zelf) wel na over de materie der dingen, daar baseerde hij uiteindelijk zijn zwaartekrachttheorie op, maar 'energie' was nog geen wetenschappelijk afgekaderd begrip (meer esoterisch). Dus ik denk niet dat hij en tijdgenoten echt notie hadden van wat de zon nu eigenlijk voor apparaat was (speculatief).