Welke godsdiensten/beschouwingen hebben/kennen ook verschijningen?

Je gaat ervan uit dat er een "geestelijke dimensie" bestaat, wat dat ook moge zijn. Dit uitgangspunt geldt weliswaar *binnen* vele geloven, maar het uitgangspunt is nogal controversieel. Er zijn namelijk geen aanwijzingen dat zo'n "geestelijke dimensie" daadwerkelijk bestaat. Er zijn zeker vele waarnemingen. Daar zijn prima verklaringen voor vanuit de werking van de menselijke hersenen. Het is heel illustratief om daar eens een paar goede boeken over te lezen, en om ook jezelf te testen. Uiteindelijk moet je wel toegeven dat je zelf ook bevattelijk bent voor de dwaalwegen die onze hersenen ons voorschotelen. Of je hier inzicht in krijgt, hangt natuurlijk af van je houding: in hoeverre sta je hiervoor open. Als je je beperkt tot je directe ervaring en niet dat stukje verder kijkt, sluit je je af, en zal dit inzicht aan jou voorbijgaan.

Ik ben eerder tot de omgekeerde conclusie gekomen. Ik verklaarde het liefst alles vanuit het verstand. Maar spiritualiteit is een niet bewijsbare zaak, maar een zaak van ervaring. Maar om die reden te concluderen dat het niet bestaat is kort door de bocht. Ik neem aan dat je ook geloofd dat er iemand op de maan is geweest, terwijl we uitgaan van een aantal beelden, geluidsfragment en het verhaal van iemand die daar is geweest. Er zijn miljoenen meer verschijningen bekend, en ja er is een deel ook hallucinaties, BDE, fantasie en psychose. Daarom moet je bij dergelijke zaken het ook aftasten op de geloofwaardigheid. De tijd zal aantonen of iemand een doorgeslagen fantasie heeft, een leugenaar is of dat wat hij heeft waargenomen ook een vervolg heeft gekregen. Geliefden, geloof niet elke geest, maar beproef de geesten of zij uit God zijn; want er zijn veel valse profeten in de wereld uitgegaan.

Het is inderdaad niet bewijsbaar. Daarmee is het maar de vraag of het werkelijk bestaat. Dat je het kan ervaren, wordt natuurlijk algemeen geaccepteerd. We mogen echter niet vergeten dat ervaringen vaak misleidend zijn. Dit geldt ook voor zeer levensechte ervaringen. We mogen dus niet zeggen dat een ervaring een bewijs is voor het bestaan van iets bovennatuurlijks. We mogen zelfs niet zeggen dat een ervaring een aanwijzing is dat er iets bovennatuurlijks zou kunnen bestaan. Om inzicht te verkrijgen, moeten we onderzoeken hoe dergelijke ervaringen tot stand komen. Alle tot nu toe gedane onderzoeken wijzen erop dat deze ervaringen door onze eigen hersenen worden geproduceerd, zonder dat er buiten ons iets aan de hand is.

Als jij alleen door een park loop en je wordt beroofd, heeft het dan niet plaatsgevonden omdat je alleen was? En veel verschijningen zul je ook niet kunnen bewijzen aan de hand van wetenschap omdat er vaker natuurwetten worden gebroken. Maar alles wat we niet kunnen verklaren of bewijzen, betekend niet dat het niet is gebeurd. Er zijn geen bewijzen dat Archimedes heeft bestaan en uitriep: Eureka! Ook zijn er nooit bewijzen gevonden die lieten blijken dat Nero viool speelde toen Rome in brand stond, sterker nog er is geen eens bewijs dat hij Rome in brand heeft gestoken. Toch kom je dit in de geschiedenisboeken tegen en nemen we dat aan als waarheid.

Verzin een willekeurige manier om een bewijs te leveren. Echt, een willekeurige manier. Je hebt de volledige vrijheid. Alles wat je maar wilt organiseren, of juist wilt nalaten te organiseren, is goed. Je mag het zelf naar jouw beste inzichten inrichten. Sinds de geschiedenis van de mensheid is dat niet gelukt. Nu is het prima om te geloven dat er toch echt iets bestaat, ook al heeft niemand dat ooit gezien. Maar wees dan zo eerlijk er gewoon bij te vertellen dat het puur om een geloof gaat, en dat er geen enkel bewijs is dat je gelijk hebt.

Bewijzen wat niet zichtbaar is gaat niet omdat voor bewijs iets zichtbaar of meetbaar moet zijn. Wiskundig bewijzen kan niet, wetenschappelijk bewijzen wel (zie definitie op Wikipedia). Ik zal een recent voorbeeld geven: Ik stond een paar dagen terug met twee dames te bidden. Op een gegeven moment zie ik een fel licht over me heenspoelen vanachter mij vandaag en voel de warmte alsof de zon op me scheen. Echter stond de zon voor mij en ik met mijn rug naar de muur. Gelijkertijd ziet degene die voor mij staat achter mij een engel staan die zijn armen uitspreid. De ander die opzij van mij stond ervaart op exact hetzelfde moment een schuine lichtstraling.
Beide deelde afzonderlijk van elkaar dit later met mij en ik had niet mijn ervaring gedeeld. Toen ik naar het exacte moment vroeg gaven zij beide precies hetzelfde moment aan. In eerste instantie doe ik met zo'n ervaring niets. Ik kon het niet plaatsen gezien de positie van de zon en de muur. En ik heb zelf zo iets, als ik iets niet kan plaatsen, laat ik het rusten. Komt iets terug via andere wegen, dan is er mogelijk iets anders aan de hand. Als er van verschillende kanten onafhankelijk informatie komt die exact op elkaar aansluit, heb ik een gedegen reden om aan te nemen dat dit geen emotie of geestescreatie is. De gespreide armen lijken een beschermende houding te zijn. Als er in de nabije toekomst op die plek iets gebeurt waarbij ik betrokken ben er sprake is van een onverklaarbare bescherming, dan is voor mij bewezen dat dit waar is. Is bewezen? Niet in de exacte zin, het is namelijk niet reproduceerbaar. Toch zijn er 2 aanvullende ervaringen van 2 andere personen. Het bewijs ligt dan in de uitkomst. De 3 ervaringen + de uitkomst vormen in die zin wel een bewijs. Tot die tijd is het een overtuiging.

Niet bewezen, nee. Wel bewijsbaar. Als je weet dat iets vergelijkbaars zich zo af en toe voordoet, zeg eens per jaar, dan kun je een tijd lang een lichtsensor of een camera meenemen, net zo lang tot het verschijnsel zich opnieuw voordoet. Aangezien lichtsensoren en camera's gevoeliger zijn dan het menselijk oog, zou je op die manier kunnen bewijzen dat er werkelijk een lichteffect optreedt. Maar goed, je had geen lichtsensor en geen camera bij je. Is het dan toch verklaarbaar? Het antwoord is: ja. We kennen namelijk iets dat groepspsychologie heet. In negatieve gevallen kunnen vergelijkbare verschijnselen uitmonden in een groepspsychose: tientallen, soms zelfs honderden of duizenden mensen zien, horen of ruiken iets, of worden ziek. Terwijl er absoluut niets aan de hand is. Wat er gebeurt is een groepsproces. In positieve gevallen ontstaan verhalen over geesten, engelen en dergelijke. Tekenend is dat zulke groepsverschijnselen zich alleen voordoen wanneer de leden van de groep interactie met elkaar hebben, zodat ze elkaar kunnen beïnvloeden ("aansteken"). Ook is het nodig dat de leden van de groep dezelfde culturele achtergrond hebben en dat ze hetzelfde verwachtingspatroon delen. Wat jij beschrijft is ongetwijfeld uitermate indrukwekkend voor de betrokkenen. Het is echter geenszins een bewijs voor iets bovennatuurlijks. Naar alle waarschijnlijkheid is dit een goed voorbeeld van groepspsychologie.

Mooi geformuleerd en ik ben het ten dele met je eens. Om maar in de formele definitie te blijven: Ontkrachtende verklaringen zijn geen bewijs van onjuistheid. Ik zal je een ander voorbeeld geven. Dit is geen visuele verschijning maar hoorbaar. Enkele jaren geleden werden er in Nigeria bijna elke zondag kerken in brandgestoken en dorpen uitgemoord. Nu hield ik me daar helemaal niet zo meebezig, maar ik hoorde een stem die zei dat ik op 1 juni een vastennacht moest organiseren. Ik zag dat helemaal niet zitten daar ik ziek was. Uiteindelijk deelde ik dat terloops die week met een buurman, die ik zijdelings kende. Hij keek mij verbaasd aan en zei: Je bent de derde die dat verteld. Er waren dus 3 mensen uit 3 totaal verschillende kerken, die elkaar nog nooit hadden ontmoet, met hetzelfde verhaal. Alle drie vonden we dat we dat niet 'aankonden'. Met elkaar dus wel. Hier kan dus absoluut geen sprake zijn van groepspsychologie. Tot slot heb ik zeer mijn twijfels of niet-materie visueel of auditief vast te leggen is. En op dat moment ben je ook totaal niet bezig met bewijs. Sterker nog je realiseer op dat moment het vaak nog geen eens als abnormaal.

Ik kan me voorstellen dat je op dat moment niet bezig bent met bewijs. Maar dan is de consequentie natuurlijk dat je achteraf moet erkennen dat er geen enkel bewijs is, en dat je dus geen idee hebt of er iets bovennatuurlijks is gebeurd. Over die vastennacht is te weinig bekend om er iets over te kunnen zeggen. Zo weten we niet of jullie een gedeelde eerdere ervaring hebben. Een vergelijkbaar voorbeeld is wanneer twee mensen bij elkaar zijn, en de ene een liedje begint te neuriën, waarop de ander zegt: "Goh, dat kan geen toeval zijn, ik had precies hetzelfde liedje in mijn hoofd!" Goede kans dat deze twee personen vervolgens overtuigd raken dat ze een speciale paranormale band hebben. In werkelijkheid heeft dat liedje net drie minuten geleden op de achtergrond uit een radio geklonken. Geen van beide had dat bewust door, maar het liedje had zich wel in beider hoofden genesteld. Dus terwijl twee mensen nu heilig overtuigd zijn van een "speciale paranormale verbinding", hebben ze alleen maar hetzelfde liedje uit dezelfde radio gehoord.

Daarnaast mogen we het toeval niet vergeten. Neem als voorbeeld een loterij, waarbij balletjes met nummers in een grote doorzichtige bol rondrollen. Een mechanisme zorgt ervoor dat er bijvoorbeeld zes willekeurige balletjes uit die bol komen. De nummers die op die zes balletjes staan zijn de winnende nummers. Stel nu dat zo'n loterij wordt gehouden, en dat bij zo'n trekking *precies* dezelfde balletjes tevoorschijn komen als bij de vorige trekking... Iedereen zal dan intuïtief aanvoelen dat dit niet kan. Het zou zo gigantisch toevallig zijn als twee keer achter elkaar precies dezelfde balletjes zouden worden getrokken, dat kunnen we gewoon niet geloven. Gebeurt het toch, dan zal iedereen ervan overtuigd zijn dat er met het apparaat is geknoeid. Aan de andere kant... er worden over de hele wereld al vele tientallen jaren lang zulke loterijen gehouden. Dus hoe onwaarschijnlijk het ook is dat zoiets precies vandaag gebeurt bij loterij X, na al die tientallen jaren bij al die duizenden loterijen zal het toch echt een keertje moeten gebeuren. Het zou juist uitermate onwaarschijnlijk zijn wanneer er NOOIT eens twee keer achter elkaar dezelfde balletjes tevoorschijn zouden komen. We mogen deze mogelijkheid niet onder het tapijt schuiven. Het is een serieuze mogelijkheid waar we serieus rekening mee moeten houden. En net zoals alle spelers van zo'n loterij er heilig van overtuigd zullen zijn dat twee keer dezelfde trekking "niet mogelijk" is, zo zul je er precies even overtuigd van zijn dat drie mensen die alle drie een vastennacht willen organiseren "niet mogelijk" is. En toch is het mogelijk. Vanwege elementaire statistiek. Ook als ons gevoel ons iets anders vertelt.

Uiteraard is er een toevalsfactor. Ontkennen heeft geen zin. Toch is er een voelbaar verschil. Toeval geeft meer het gevoel van : "Tjo, dat is ook toevallig" zoals het voorbeeld dat je gaf van een liedje. Dan volgt er alleen cognitieve herkenning en eventueel kan je je daar prettig bij voelen of niets bij voelen. Een verschijning, spirituele ontmoeting of hoe je het ook wilt noemen, brengt meer met zich mee.
Ten eerste is er geen gevoel van onrealistische waarneming.
Ten tweede is de emotionele reactie veel sterker.
Ten derde gaat het vaak gepaard met lichamelijke kenmerken.
Ten vierde heeft het vaak gevolgen voor de tijd of je persoonlijkheid Betreffende het eerste is het geen uitzondering dat natuurwetten worden gebroken. En dat kan op allerlei wijze zijn. Zoals ik in een voorbeeld aangaf kan licht komen van een kant waar de zon niet is. Muren en ramen hoeven geen begrenzende factor te zijn. Afstand en tijd kan wegvallen. Dus in dat geval heeft dat veel overeenkomst met dromen. Echter ebt de emotionele reactie van een droom snel weg en vervagen de herinneringen heel snel. Heel soms heeft lichamelijke kenmerken invloed op onze dromen, maar is het in dit geval omgekeerd. Zo is het niet zeldzaam dat er voor een korte tijd lichaamszwakte optreed. Of juist het omgekeerde dat er genezing uit voortkomt. Zo ontving ik een keer genezing van een onbehandelbare genetische spierziekte van het één op het andere moment, waarna er zelfs niet 1 seconde revalidatie voor nodig was om te leren mijn hand te gebruiken. Medisch is het onverklaarbaar en onmogelijk, En ja ook hierin is er een placebo-effect mogelijk. Maar dat kristalliseert zich in de tijd wel uit. Het laatste: Het blijft een onbewijsbare zaak. Hoeveel ik ook kan vertellen enz... En ik ben er van overtuigd dat je het niet klakkeloos moet aannemen. We hebben ons hoofd gekregen om die te gebruiken en om zaken te onderscheiden. Een ieder moet dit ook voor zichzelf onderscheiden. Luisteren wat andere, misschien juist met name de sceptici, er over zeggen. Dus ik kan geen wetenschappelijk bewijs geven voor deze zaken. Ik kan het alleen analyseren en beargumenteren, maar daar houd het bij op. In principe komt het dus op geloven aan: "Het aannemen als bewijs van de zaken die men niet ziet, alsof men ze zag." Ik laat het hier bij, met respect voor het analytisch denken en niet alles voor zoete koek te slikken.

Het is zoals je zegt: het enige verschil is het voelbare deel. Met andere woorden: het enige verschil in wat jij beschrijft en al die andere "gewone" toevalligheden zit hem in de reactie van de mens. De menselijke psyche veroorzaakt dus zelf een verschil. Daarom is het mijns inziens verkeerd, dit verschil toe te schrijven aan iets wat zich buiten onszelf bevindt. Het feit dat jouw diepste gevoelens zo intens anders zijn, zegt precies dat: jouw diepste gevoelens zijn intens anders. Zijn er aanwijzingen dat dit komt doordat er buiten ons iets bijzonders aan de hand is? Nee.
Zijn er aanwijzingen dat dit komt doordat onze gevoelens regelmatig hun eigen gang gaan? Ja. Welke van bovenstaande twee mogelijkheden is daarmee het meest waarschijnlijk? Ik denk dat deze vraag rhetorisch is.

Jouw melding dat natuurwetten zouden worden gebroken, valt in dezelfde categorie. ALS natuurwetten worden gebroken, is dat in principe aantoonbaar. Zoals ik al eerder zei, een eenvoudige camera of zelfs een lichtsensor is al voldoende. Zijn er aanwijzingen dat de natuurwetten worden gebroken? Nee.
Zijn er aanwijzingen dat wij in de waan kunnen zijn dat natuurwetten worden gebroken, zonder dat dat zo is? Ja. Ook hier de rhetorische vraag: welke van de bovenstaande twee mogelijkheden is het meest waarschijnlijk?