Dat je meteen in de verdediging schiet, betekent dat je je voelt "aangevallen". Min of meer onbewust vat je de mening van anderen op als kritiek op jezelf. Lastig om zo'n patroon te doorbreken! In de loop der jaren is het immers een automatisme geworden om op die manier te reageren.
Vroeger was die reactie (misschien) functioneel, maar nu is dat zeker niet meer het geval. Sterker nog, het is frustrerend voor jezelf én anderen. Misschien is de irritatie die het oproept nog niet eens het belangrijkste: ik kan me goed voorstellen dat andere mensen schrikken van je reactie en daardoor voorzichtiger worden bij hun woordkeuze.
Zoals gezegd verander je dit niet van de ene op de andere dag. Dat is een langzaam proces dat jij zelf in gang moet zetten. Uit je vraag blijkt al dat je in de gaten begint te krijgen dat je tijdens gesprekken "in de verdediging schiet". Dat is een mooie eerste stap.
De tweede stap kan zijn dat jij jezelf aanleert om niet onmiddellijk te reageren op wat anderen zeggen. Dat kun je op een paar manieren doen. Je kunt eerst eens aandachtig luisteren naar wat je gesprekspartner precies wil zeggen. Trek geen voorbarige conclusies, maar laat hem/haar eens rustig uitpraten en val hem/haar niet in de rede.
Als tweede kun je het standpunt van de ander hardop herhalen ("Jij denkt dus dat...."), waarbij je je eigen mening even helemaal aan de kant schuift. Die komt pas later aan de beurt. Ook kun je de ander vragen om nog eens toe te lichten wat hij/zij daarnet heeft gezegd ("Wat bedoel je precies; ik begrijp het niet helemaal").
Dat alles heeft maar één doel: door goed te luisteren en je in te leven in de ander, jezelf meer tijd gunnen om na te denken voordat je antwoord geeft. Je schiet dan niet meer automatisch in de verdediging, maar neemt eerst rustig de tijd om na te denken. Het klinkt simpel, en dat is het in feite ook: een eenvoudige manier om jezelf aan te leren niet meteen in de verdediging te schieten, maar je te verdiepen in wat de ander werkelijk bedoelt.
Succes!