Werkt een werkstraf vaak?

Het onderzoek, dat is uitgevoerd tussen november 2009 en september 2010, brengt in kaart hoe jongeren een werkstraf in de buurt beleven, in het bijzonder of de werkstraf als vernederend wordt ervaren. Aanleiding was de discussie in de Tweede Kamer in 2008 over de actieve stimulatie van het uitvoeren van werkstraffen door jongeren in de eigen buurt.

Uit het onderzoek blijkt dat acht van de 22 vestigingen van de Raad voor de Kinderbescherming werkstraffen hebben die doelbewust in de woonbuurt van de jongeren plaatsvinden. De coördinatoren beschikten niet over cijfers van het aantal jongeren dat jaarlijks een werkstraf in de buurt uitvoert. Wat betreft de aard van de het werk: bij de groepswerkprojecten verrichten de jongeren voornamelijk onderhouds-, schoonmaak- en reparatiewerkzaamheden. De inhoud van de straffen die individueel worden uitgevoerd, is gevarieerder: naast voornoemde werkzaamheden behoren keukenwerk, dieren verzorgen, technische klusjes, administratief werk en koffie zetten tot de werkzaamheden.
Uitvoering van de straf in de buurt waar het delict is gepleegd, blijkt zelden voor te komen.
Het grootste deel van de dertig geïnterviewde jongeren blijkt moeite te hebben met de herkenbaarheid en zichtbaarheid van het werk. De vaak verplichte 'shabby' werkkleding vormt vooral voor de allochtone stadsjongeren een schril contrast met hun zorgvuldig door logokleding gekoesterde identiteit. Hoewel ze niet al te herkenbaar willen zijn voor omstanders en leeftijdgenoten, vinden de jongeren het wel prettig als ze complimenten krijgen van buurbewoners. De meeste jongeren vinden dat ze weinig tot niets hebben geleerd van de straf. Sommigen zeggen expliciet dat er een meer directe relatie zou moeten zijn tussen het gepleegde delict en de opgelegde werkstraf.De onderzoekers concluderen dat de jongeren het uitvoeren van een straf in de buurt positief waarderen wanneer zij het werk nuttig vinden, de sfeer goed is, er een duidelijke werkmeester is en ze zich gewaardeerd voelen.