Waarom werkt de overheid met belasting teruggaaf

Het is omdat - in tgenstelling tot wat sommige mensen graag denken - de overheid níet van iedereen weet welke aftrekposten en dergelijke deze persoon heeft. De belastingen worden geheven op basis van vaste percentages. Hierbij is geen rekening gehouden met alle rechten op verlaging die de persoon zou hebben. Omdat deze rechten toch bestaan, worden de bedragen achteraf (of gedurende het jaar, bij gebruik van de voorlopige teruggaaf) teruggegeven aan de burger. Ervan uit gaande dat er ook daadwerkelijk aangifte wordt gedaan. Als je geen aangifte doet, weet de Belastingdienst namelijk nog steeds niet wat al je aftrekposten zijn.

Simpel: omdat de belastingdienst niet kan ruiken dat je bijzondere ziektekosten, studiekosten of een hypotheek hebt gehad, en je toch vooral de gelegenheid wil geven die kosten af te trekken. Achteraf, maar ook lopende het fiscaal jaar, je mag immers ook een voorlopige aanslag (voorheen voorlopig teruggaaf) aanvragen. Op het geld dat je achteraf terugkrijgt, krijg je trouwens een behoorlijke portie rente. Daar wordt de belastingdienst niet beter van. Sterker nog: de belastingdienst profiteert sowieso niet van extra geheven belasting. Het is niet alsof de ambtenaren een winstdeling krijgen over het resultaat van de belastingdienst. Het geld dat bij de belastingdienst binnenkomt, gaat de schatkist in en wordt herverdeeld op basis van de begroting die het kabinet opstelt en de Kamer goedkeurt.

De belasting werkt niet met 'teruggave' maar met een verrekening. Op 1 januari is niet bekend wat je dat jaar aan inkomen en aftrekposten zult hebben. Je kunt een inschatting maken en als je denkt terug te krijgen, dien je een verzoek tot voorlopige teruggave in. Als het jaar voorbij is, weet je wel wat je exact aan inkomsten en uitgaven hebt gehad en welke situaties er eventueel veranderd zijn die invloed hebben op de te betalen belasting (ander koophuis, ziekte, trouwen of scheiden etc). Je kunt dan exact berekenen wat de belasting had moeten zijn, het teveel of te weinig betaalde verreken je met de aanslag die op de aangifte volgt. Een voorlopig teruggave is om mensen niet in financiële problemen te brengen om de maandelijkse lasten te voldoen en niet de ruimte hebben (of willen) om in één keer te verrekenen. Eigenlijk is de maandelijkse loonheffing een voorlopige belasting betaling, pas aan het eind van het jaar weet je wat het exact had moeten zijn. Dus naast voorlopige teruggave is er voorlopige betaling, zodra beide definitief zijn en zijn aangegeven via een aangifte volgt verrekening van de werkelijke bedragen.