Kan een fractievoorzitter ook een minister zijn?

In Nederland kan een minister niet in het parlement zitten. En de fractie kiest uit hun midden de fractievoorzitter na de verkiezingen.

Dat klopt, ministers en staatssecretarissen zitten in het kabinet, en niet in de kamer.

Bij oppositiepartijen wordt meestal degene die tijdens de verkiezingen de lijsttrekker was, de fractievoorzitter. Bij coalitiepartijen gaat soms (vaak) de fractievoorzitter het kabinet in, en wordt een nieuwe voorzitter van de fractie gekozen of aangesteld. Hoe dat precies in z'n werk gaat, mag het partijbestuur bepalen, en kan dus per partij verschillen.

Zo was Maxime Verhagen fractievoorzitter voor het CDA toen hij de kamer uit ging om minister (en vicepremier) te worden onder Mark Rutte. Toen werd Van Haersma Buma fractievoorzitter. Die is nu ook gekozen tot lijsttrekker voor de partij, dus zal ook tijdens de verkiezingen de eerste man zijn. Bij de VVD werd Stef Blok fractievoorzitter omdat Rutte premier werd. Een lijsttrekker kan er ook voor kiezen om fractievoorzitter te blijven als ze in de regering komen, dan moeten ze genoeg andere ministers kunnen leveren vanuit de partij. Dat kan dus een keuze zijn van de partijleider zelf of bijvoorbeeld van het partijbestuur, als men bijvoorbeeld vindt dat iemand meer kwaliteiten heeft als fractievoorzitter dan als minister. Maar tegelijk kan inderdaad niet. Dus als een lijsttrekker van een coalitiepartij de kamer verlaat om in het kabinet plaats te nemen (of dat nu is als premier of als minister of staatssecretaris) dan moet iemand anders fractievoorzitter worden. Logischerwijs moet de voorzitter van de tweede kamerfractie zelf ook lid zijn van de tweede kamer.