Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom is Fries een aparte taal en geen dialect?

Nederlands, Fries, Duits en Engels zijn alle vier West-Germaanse talen en dus nauw verwant. De West-Germaanse familie had drie dialecten: (1) Noordzee-Germaans, (2) Elbe-Germaans, (3) Rijn-Weser-Germaans.

Nederlands stamt af van het Nederfrankisch en is dus deel van de Rijn-Weser-Germaanse tak van de West-Germaanse familie. Een deel van de Duitsers spreekt ook een variant van dit dialect. Echter noemen we het Nederfrankisch dat in Nederlands gesproken wordt een Nederlands dialect en het Nederfrankisch dat in Duitsland gesproken wordt een Duits dialect. Het onderscheid lijkt dus gewoon politiek gemotiveerd te zijn en niet genetisch.

Ingewikkelder wordt het als we de Noordzee-Germaanse talen erbij halen. Hieronder vallen onder meer het Fries, Nedersaksisch en het Engels. Het Nedersaksisch dat in Nederland gesproken wordt noemen we nog steeds een Nederlands dialect en het Nedersaksisch dat in Duitsland gesproken wordt noemen we nog steeds een Duits dialect. Politieke onderscheid voert dus de boventoon, in plaats van genetische oorsprong.

Maar mijn vraag is dus waarom geldt dit niet voor het Fries? Waarom is Fries dus een aparte taal een geen Nederlands dialect net als haar zustertaal het Nedersaksisch?

Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
in: Taal
14K
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Die vraag is al eens gesteld (en mooi beantwoord), zie https://www.startpagina.nl/v/kunst-cultuur/taal/vraag/129065/verschillen-tussen-taal-dialect
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Het is geen politieke beslissing geweest om het Fries als taal te erkennen, er was geen sociaal conflict ontstaan. Het Fries is ouder dan het Nederlands volgens Dr. Alex Riemersma
Dr. Alex Riemersma studeerde Nederlands en Fries aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde in 1994 op onderzoek naar de beheersing van het Nederlands en het Fries
https://www.trouw.nl/home/friesland-doet-liever-aan-ferstopperke-~a9765c49/ (In de rechtbank mag Fries gesproken worden, niet echt handig voor iedere aanwezige).
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Het antwoord van zes jaar geleden (gekopieerd van Jelle Hermus) noemt allemaal verschillen tussen een taal en een dialect. Ook door Jelle ergens van overgenomen.
Er wordt geen antwoord gegeven op de vraag van Wim Westendorp die concludeert dat politiek onderscheid de boventoon voert, bij het bepalen of het om een taal of een dialect gaat
Vraag: waarom geldt dit niet voor het Fries.
Erna55
6 jaar geleden
https://dekennisvannu.nl/site/media/Taal-en-dialect/3544
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Knap gevonden dat fragment. Als je het fragment goed beluistert dan hoor je dat prof. dr. Goffe T. Jensma, Hoogleraar Friese taal en letterkunde verbonden aan de rijksuniversiteit te Groningen zich niet goed voorbereid heeft op het interview en uit de losse pols een subjectieve mening geeft.
(Er is sedert 1975 na het verschijnen van de sleutelroman ‘Onder professoren’ van Willem Frederik Hermans blijkbaar niet veel veranderd
bij de Groningse Universiteit). Pas als de spreektijd van de Hoofleraar voorbij is, schiet hem ten dele nog te binnen dat de standaardisering van de grammatica, spelling en betekenis van een taal, die je ook nog kunt opzoeken in een woordenboek, datgene is wat een taal van een dialect onderscheid. Het is dus geen politiek onderscheid die de boventoon voert, maar echt de genetische oorsprong die van het Fries een aparte taal maakt.
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Hoofleraar = Hoogleraar en wat een taal van een dialect onderscheidt.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Fries is een taal, maar Gronings, Brabants en Limburgs zijn dat niet. En dat komt doordat Fries als enige van de regionale talen voldoet aan de gestelde eisen. Zo heeft het een duidelijke grammatica, is er sprake van historische ontwikkeling en vinden de sprekers zelf dat ze de taal Fries spreken.

Een taal is te herkennen als aparte taal op grond van drie eigenschappen:
- de taal verschilt genoeg van andere talen (taalafstand).
- de sprekers ervan willen hun taal graag spreken en aan hun kinderen doorgeven (taalwil).
-de taal heeft binnen de taalgemeenschap een bepaalde status (taalstatus).
Deze drie eigenschappen kunnen leiden tot de formele erkenning van een taal door de nationale overheid en door de internationale gemeenschap. Zo’n erkenning is een bevestiging van de feitelijke status van de taal in het dagelijks leven.

De talige afstand tussen het Fries en het Nederlands is veel groter dan die tussen bijvoorbeeld het Amsterdams of het Haags en het Nederlands. Het Fries kent klanken en klankcombinaties die het Nederlands niet kent, en het is ook anders wat betreft de woord- en zinsvorming. Bovendien beseffen de Friezen dat wat zij spreken een taal is, en hebben ze er onderwijs in. Sinds 1980 is het Fries een verplicht vak voor alle leerlingen in het basisonderwijs in de provincie Friesland.
En er werd al vanaf de dertiende eeuw in het Fries geschreven, vooral wetsteksten. Sinds die tijd kent het Fries een vrijwel ononderbroken schrijftaaltraditie. En tenslotte is er een standaard voor het Fries: je kunt opzoeken hoe je het spelt, wat de grammatica is, en de betekenis ervan staat in een woordenboek.
Al met al is Fries dus echt een erkende taal.
(Lees meer...)
Amadea
6 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
+++ Het Fries is een taal omdat grammatica, spelling en betekenis volgens vaste maatstaven zijn vastgesteld.
Het Fries voldeed daarbij aan bepaalde maatstaven om formeel erkend te worden. De genetische oorsprong van de huidige Friezen zou wel eens een Indo-Europese en geen Germaanse kunnen zijn.
https://www.nrc.nl/nieuws/1994/09/29/waar-komen-de-friezen-vandaan-7240290-a819951
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
De genetische oorsprong heeft niets te maken met de taal.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding