Back to frontpage
Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Welke taal was er eerder Fries of Nederlands?

Heb gezocht naar het antwoord alleen kon het niet vinden tot mijn verbazing

Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
in: Taal
8.4K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Ongeveer gelijk.
De vraag is op meerdere manieren te beantwoorden en vrij onbeslist. Het probleem is namelijk dat elke taal een voorloper heeft en dat de overgang lastig aan te wijzen is en je je soms enkel kan beroepen op officiële statige teksten die weer niet goed overeenkomen met de gesproken taal van die tijd.

Laten we echter kijken naar de voorlopers van het huidige Nederlands .

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oudnederlands (500-1200)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Oudnederfrankisch (ongeveer hetzelfde)
"Oudnederlands is de taal die gesproken en geschreven werd tijdens de vroege middeleeuwen (circa 500 tot 1200) in een deel van de gewesten die nu Nederland en België vormen,....
spreuken (eind negende eeuw) overgeleverd om paarden te genezen
Visc flot aftar themo uuatare.
uerbrustun. sina uetherun.
tho gihelida. ina. use druhtin.

Dit staat verder af van Nieuwnederlands dan het huidige Fries afstaat van Nederlands.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Middelnederlands (1200-1500)
"Het Middelnederlands is een voorloper van de moderne Nederlandse taal. Het werd tussen 1200 en 1500 in het huidige Nederlandse taalgebied gesproken."
https://www.literatuurgeschiedenis.nl/middeleeuwen/tekst/lgme022.html
" Inden vergier quam si met vare.
Die jongelinc wert haers gheware.
Hi seide: ‘Lief, en verveert u niet:
Hets u vrient dat ghi hier siet.’ "

Al iets meer "Nederlands"

Vanaf 1500 spreken we van Nieuwnederlands, welke goed als Nederlands herkenbaar is:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwnederlands
https://www.literatuurgeschiedenis.nl/18de/tekst/lg18033.html
"Dat ik een paradijs kon torsen, op mijn pennen,
Ik bouwde een prieel van parels, en kristal,"

Dan het Fries:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Anglofriese_runen (500-800)
De taal van de Oudfriese runen is beduidend ouderwetser dan de in het Oudfries overgeleverde bronnen. Ze worden gedateerd van 500 tot 800.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Oudfries (8ste eeuw-1575)
Met Oudfries wordt de oudst bekende fase in de Friese taal aangeduid. De periode van pakweg de 8ste tot de 16de eeuw wordt hiermee aangeduid.

Modern Fries wordt dan vanaf 1575 gerekend.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Friese_talen (1575-nu)

In alle gevallen zou ik dus zeggen dat de talen ongeveer gelijk lopen (eerste vormen vanaf ~500 en de huidige vorm ergens rond de 16de eeuw.
Ze waren gelijk. Als je nog wat verder teruggaat kom je op het punt dat deze talen "een": waren: https://nl.wikipedia.org/wiki/Oergermaans
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Je hebt er wel werk van gemaakt, wat al een plus waard is...
ItisILeClerc
6 jaar geleden
Als ze vroeger éen waren, zijn ze per definitie even oud, want bij de splitsing zijn beide ontstaan.
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Nee, dat is niet per definitie het geval, hoewel ik hier ook even over na heb gedacht toen ik het antwoord gaf. Laat ik uitleggen wat ik bedoel:
Stel dat je Oergermaans hebt, daar kan dan het Oudnederlands direct vanaf splitsen waar het Oergermaans nog blijft bestaan*, waarbij pas een stuk later de Friese taal zich af zou kunnen scheiden. Of nog anders de Anglo-Friese taal, welke zich later weer splitst in Engels en Fries. Zie het als een gezin, niet alle kinderen gaan op dezelfde leeftijd het huis uit, en op een gegeven moment kan een achterkleindochter dezelfde leeftijd hebben als een kleinzoon (in hetzelfde jaar). Een afsplitsing betekent niet altijd dat 1 object zich deelt in 2 gelijke/gelijkwaardige objecten. Als je er heel goed over nadenkt zijn al die getallen en talen die ik noem natuurlijk ook vrij controversieel en lastig te bepalen. Wanneer is iets een op zichzelf staande taal en wanneer is het nog eenzelfde taal? Als je kijkt naar Oudnederlands dan is dat eerder een serietekens voor ons dan een taal die we ook maar zouden kunnen snappen. Tegenwoordig heb je heel veel koppeling tussen geschreven taal en gesproken taal. Dat was voor de boekdrukkunst natuurlijk veel minder. Taal was toen dus waarschijnlijk nog veel meer fluctuerend dan het nu is. Het is een constante evolutie. *Dat was in die tijd dus geen momentje ofzo, het was niet dat dat zo uitgeroepen werd en er ter gelegenheid een 1ste woordenboek gedrukt werd. Het is nooit een harde lijn of exacte datum.
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Bedankt voor het uitgebreide antwoord op mijn vraag!

Andere antwoorden (1)

De oudste overgeleverde schriften in het Fries zijn rechtsteksten die stammen uit 1100. De tekst ‘Maltho thi afrio lito’ (‘Ik maak je vrij, halfvrije’), uit een wetboek uit de zesde eeuw wordt over het algemeen beschouwd als de oudste Oudnederlandse zin. Daaruit kun je concluderen dat de Nederlandse taal veel eerder bestond dan de Friese.
(Lees meer...)
Bronnen:
Amadea
6 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
6 jaar geleden
Amadea: Nee, daarmee kun je concluderen dat het Nederlands eerder ergens opgeschreven werd. Niet dat het eerder bestond.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding
+