Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat is de correcte schrijfwijze van "een als dan vraag" ?

Is dat: als-dan-vraag ?

Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
in: Taal
5.2K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Het is een als-danvraag.
Een streepje dus tussen de 'tegengestelde' woorddelen, en dan het hoofddeel er aan vast om aan te geven dat het om 1 woord gaat.

Op de zelfde wijze vervoegen we vergelijkbare woorden als
min-maxregeling , welles-nietessituatie, zwart-witdenken, man-vrouwverhoudingen.

In wezen wijkt dit niet af van hoe we alle samengestelde woorden zonder streepje of spatie schrijven ; jaszak, hypotheekrenteaftrek, kleurenblinde, kampeeruitrusting etc. Het enige verschil zit hem in de twee woorden die een soort van tegenstelling vormen, maar wel 1 woord vormen. Ze horen dus wel bij elkaar, en dat geven we aan middels het verbindingsstreepje.

Dat is blijkbaar toch zo ingewikkeld dat we vooral bij deze woorden erg veel onjuist spatiegebruik zien alsook onterechte streepjes.
Alle spellingen van als-dan-vraag , alsdan vraag , als/dan-vraag als-dan vraag (heel vaak) alsdanvraag (zelden) en als dan vraag (ook zelden) kom je tegen als je gaat zoeken. Gelukkig blijkt het in de meeste belangrijke stukken / artikelen in de regel wel juist geschreven te zijn : als-danvraag.

Overigens kun je het hele probleem omzeilen door gewoon te spreken van een - makkelijker te spellen - hypothetische vraag. Want dat is het feitelijk.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Bedankt voor de toelichting en de link. Mijn spellingchecker kent het goede antwoord niet. De reden om niet de formulering 'hypothetische vraag' te gebruiken, is dat het - zoals Ozewiezewoze aangeeft - om een citaat van een politicus gaat. En die mogen zich graag zo uitdrukken: "Op als-danvragen antwoord ik niet, mevrouw de Zoeten."
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Ook de Rijksoverheid spelt het verkeerd. :) http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/mediateksten/2012/07/13/persconferentie-na-de-ministerraad-13-juli-2012.html
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Moet dat niet zijn L Op als-danvragen antwoord ik niet, mevrouw De Zoeten ." ;-) En inderdaad, MEESTAL goed, beslist niet altijd. Het is ook een lastige.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Een als-dan vraag is inderdaad geen hypothese, maar heeft meer weg van de Socratische methode. Een als-dan vraag stelt men met de bedoeling de ander in het nauw te drijven.
Een hypothese is een veronderstelling die nog niet bewezen is, maar die men gaat verdedigen dmv een welles-nietesdiscussie.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Marleen Ik vergat de voornaam. Als die vermeld wordt, is het met een kleine d: mevrouw Nynke de Zoeten.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Het was ook met een ;-)

Andere antwoorden (1)

Bijna altijd ben ik het met Marleen eens, helaas deze keer niet (sorry Marleen)
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/517/manvrouwverhouding_manvrouwverhouding/
Er staat als toelichting:
Tussen gelijkwaardige elementen die naast elkaar worden geplaatst in een samenstelling, gebruiken we een koppelteken. Het gaat om combinaties van twee of meer elementen die in een samenstelling in principe met elkaar verwisseld kunnen worden.
zwart-wit, man-vrouw, hotel-restaurant, pianist-componist.
Wit-zwart, vrouw-man, restaurant-hotel, mijn zus is pianiste-componiste (zij vindt pianiste belangrijker dan haar componeren).
Als-dan is geen samenstelling. De twee elementen als en dan kan men niet verwisselen. Men kan geen dan-als vraag maken.

Geert Kuijper, bekend columnist die vroeger schreef voor Unitas-Nijmegen en schrijver van het filosofisch boek Philosophical Problems hanteert in zijn column “Als-dan vragen” de schrijfwijze “als-dan vragen”.
‘Ik beantwoord geen als-dan vragen’, zeggen politici tegenwoordig. Ik geloof dat Balkenende er mee begonnen is en nu hoor je ze het allemaal zeggen. Zelfs Wilders, die in alles afwijkt van de doorsneepoliticus beantwoordt geen als-dan vragen.
Bas Haring, schrijver/filosoof gebruikt de schrijfwijze “als-dan redenering” bij zijn beantwoording van: de vijf kritische vragen bij de als-dan redenering.
Men kan de elementen als en dan niet verwisselen tot een dan-als redenering.
Ik concludeer dat “als-dan vraag” met alleen een verbindingsstreepje tussen als en dan (en in het verlengde hiervan ook “als-dan redenering”) de juiste schrijfwijze is.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Antoni
9 jaar geleden
De drie woorden moeten in ieder geval met elkaar zijn verbonden (al dan niet met een streepje), want "als-dan" is geen bijvoeglijk naamwoord van "vraag" of "redenering". Ik kan ook geen andere taalkundige functie verzinnen die "als-dan" zou kunnen hebben. Je kan niet zo maar een spatie zetten in een woord dat is samengesteld uit meerdere woorden!
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Prof.Mr.Drs. J.P. Balkenende lanceerde de Als-dan vraag die thuis hoort in het rijtje van o.a. een open vraag, een gesloten vraag, een keuze vraag, een strategische vraag enz. enz
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Tja, over taal valt te twisten, want taal is geen ' af' ding maar een zich voortdurend ontwikkelend en voortdurend in beweging zijnd " organisme" . Of meneer in zijn column wel of niet een punt heeft (ik vind van niet) maakt verder niet uit. De juiste schrijfwijze is op elk moment die die de taalcommissie de juiste acht. En dat is op dit moment nog altijd het verbindingsstreepje tussen de woorden en het hoofddeel er achteraan. Los van het feit dat je een zin grammaticaal best zo kunt samenstellen dat dan voor als komt ("Maar is het dan niet zo dat de som niet klopt, als je niet alle cijfers goed bij elkaar optelt ?" ) maar ook in andere samenstellingen hebben de woorden een vrij vaste ' opeenvolging' . We hebben het ook niet over wit-zwartdenken of nietes-wellessituatie,
Van belang is dat je ziet dat het om 1 woord gaat . Kortom, zijn conclusie is leuk, maar onjuist. Althans, volgens de huidige regels der spelling. Als hij van mening is van niet, staat hem vrij daarvoor te lobbyen. Als echter maar lang genoeg genoeg mensen het voortdurend fout blijven schrijven, zal het op de lange duur ooit wel een keer juist worden. Maar nu nog even niet.
Antoni
9 jaar geleden
JoanDArc, ook Balkenende zal de taalkundige functie, de woordsoort, van "als-dan" in een "als-dan vraag" (met spatie) niet kunnen benoemen.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Bij een als-dan vraag gaat het om de omschrijving van de soort vraag.
Een Negatieve vraag
Een Suggestieve vraag
Een Retorische vraag
Een Hypothetische vraag
Een Als-dan vraag. Als-dan wordt hier als bijvoeglijk naamwoord gebruikt @Marleen, ik ken genoeg nietes-wellessituaties, en mensen die zwart-witdenken.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
http://www.louisehildebrand.nl/artikel/de-terreur-van-zwart-witdenken
http://www.vrt.be/taal/zwart-wit http://beterspellen.nl/website/index.php?pag=108
nietes-wellesspelletje
Antoni
9 jaar geleden
Je redenering gaat helaas niet op. Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over het zelfstandig naamwoord dat achter dat bijvoeglijk naamwoord staat. Met het bijvoeglijk naamwoord kan een kenmerk of een eigenschap van het onderwerp worden beschreven. Dus: Een negatieve vraag. Die vraag is negatief.
Een suggestieve vraag. Die vraag is suggestief.
Een retorische vraag. Die vraag is retorisch.
Een hypothetische vraag. Die vraag is hypothetisch.
Een als-dan vraag. Die vraag is als-dan. De laatste zin lijkt mij onmogelijk!! Daarom moet men dus als-danvraag schrijven.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Zoals grote stoel iets over de soort stoel zegt, zegt als-dan iets over de soort vraag. Als-dan vraag werd prompt overgenomen door de politici om aan te geven welke soort vragen men niet wenste te beantwoorden.
Vragen kunnen verschillen naar het doel van de vraagsteller, de vorm van de vraag of de situatie waarin deze gesteld wordt.
Er zijn verschillende soorten vragen. Een negatieve vraag is een vraag van de ontkennende soort.
Een suggestieve vraag is van het suggestieve soort.
Een als-dan vraag is van het als-dan soort.
Antoni
9 jaar geleden
Ik vind het een interessante discussie, maar word helaas niet overtuigd. Zullen we maar besluiten dat we het met elkaar eens zijn het met elkaar oneens te zijn?
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Helaas, ook die vlieger gaat niet op.
Groter is een bijvoeglijk naamwoord dat iets zegt over de stoel. Het is er geen onderdeel van. Groot, groter, grootst, de stoel is groot, de grote stoel.
Maar niet : als-dan, als-danner, - als-danst, de vraag is als-dan, de als-danne vraag. Belangrijk bij dit type gekoppelde woorden is dat de omschrijvende delen niet los van elkaar gezien kunnen worden. En alleen door het streepje kun je zien dat als-dan bij elkaar horende maar wel verschillende woorden zijn. Strikvraag
Prijsvraag
Als-danvraag Zwartkijker
Witwasser
Zwart-witdenker Het streepje weglaten is geen optie ; dan zou het eerste deel iets over het tweede zeggen, daar dat doet het niet, de woorddelen zijn gelijkwaardig. Een spatie invoegen zou ook onjuist zijn, want dan zou het om twee verschillende woorden gaan, en hoewel hier niet zo snel spraakverwarring zal optreden, is het risico daarop wel de reden dat we in Nederland geen loze spaties invoegen. Want dan krijg je dingen als :
Prijs vraag (plak een prijsje op de vraag)
Strik vraag (leg een strikje in de vraag)
en de overbekende struikelblokken als weg werkzaamheden. De samengestelde woorden worden dus gekoppeld door een streepje, en de rest van het woord volgt de normale regels voor samenstellingen. Regel A : samengestelde woorden schrijven we aan elkaar. Jaszak, fietspomp, kinderstoel
Regel B : woorden die bij elkaar horen als 1 woord / uitdrukking schrijven we aan elkaar met een koppelstreepje : zwart-wit, bonus-malus , aan-uit Dus wanneer we een A-woord maken met een B-woord, vervalt regel A niet ineens. Daar zou ook pas echt geen leren aan zijn. Beker + houder = bekerhouder
kop + telefoon = koptelefoon
aan-uit + schakelaar = aan-uitschakelaar
bonus-malus + regeling = bonus-malusregeling. Dat het HEEL vaak verkeerd gaat, wil niet zeggen dat het anders ook meteen goed is. Over fout spatiegebruik zou je sowieso hele websites vol kunnen schrijven....
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Antoni, dat vind ik vind het een prima idee, ben het helemaal met je eens het nietes-wellesdebat te besluiten. Via jouw visie heb ik ook weer iets bijgeleerd.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Marleen, je haalt er wel erg veel voorbeelden bij die mank gaan en daarbij komt nog, nergens schrijf ik dat als-dan een onderdeel van de vraag is. Het zegt iets over de vraag, zoals grote iets over de stoel zegt. Dat schrijf je trouwens zelf ook dus daar is geen verschil van mening over.
Nergens schrijf ik dat als-dan een bijvoeglijk naamwoord is, ik schrijf dat het bijvoeglijk gebruikt wordt. Als-dan wordt de eigenschap waaraan de constructie van de vraag moet voldoen. Taaladvies geeft niet voor niets een extra toelichting:
"Als we een samenstelling maken met als linkerdeel twee gelijkwaardige elementen, dan schrijven we het rechterdeel van de samenstelling vast aan het tweede gelijkwaardige element. We behouden het koppelteken tussen de gelijkwaardige delen." Zwart-witdenken bestaat uit twee gelijkwaardige elementen, je kunt ze verwisselen. Je kunt zwart denken en wit denken.
Bij een als-dan vraag zijn als en dan geen gelijkwaardige elementen. Je kunt ze niet verwisselen.
Een als-vraag is mogelijk maar een dan-vraag niet. Vandaar is de schrijfwijze “als-dan vraag”.
Aangezien ik de taalkennis van Sebastiaan Haring - Hoogleraar aan de universiteit van Leiden – en de columnist Geert Kuijper hoogacht houd ik het op de schrijfwijze “als-dan vraag”.
Maar het staat een ieder vrij als-dan vragen te schrijven zoals hij het zelf wenst. Ik wil dan ook de discussie beëindigen met de volgende link ik ook bij mijn antwoord zal zetten.
http://www.beteronderwijsnederland.nl/content/logica-en-de-politiek PS Hopelijk heb ik geen spelfouten gemaakt ::))

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding