Van welke oertaal stamt het Nederlands af?

Dat is een interessante vraag die op meerdere manieren te beantwoorden is. Als je teruggaat naar de bron van het Nederlands zelf, kun je teruggaan naar de vroege middeleeuwen en kom je uit bij het oudnederfrankisch, dat oudnederlands genoemd mag worden. Dat komt omdat het Nederlands qua kenmerken het meeste van deze taal in zich heeft.

Je praat dan over bronnen als de Salische Wet, de Wachtendonckse Psalmen en de runeninscriptie van Bergakker, waaruit onder andere blijkt dat het Nederlands ooit ook in runen is geschreven.

Die "oertaal" is voor een moderne Nederlander zonder goed lexicon nauwelijks leesbaar. Ik ben in het bezit van een kopie van de Wachtendonckse Psalmen, die kun je dan nog vergelijken met een recentere vertaling,

Natuurlijk kun je het Nederlands duiden als een Germaanse taal en het in een subgroep met Engels en Duits plaatsen, maar dit doet de werkelijke loop van de geschiedenis van de talen toch wat onrecht aan. Je kunt namelijk naar vocabulaire kijken, maar ook naar grammaticale kenmerken, klanken, de manier waarop woorden zijn opgebouwd (vergelijk: gold (en), Gold (du), goud (nl)) en naar etymologie.

Al deze zaken maken een eenduidig en eenvoudig antwoord nogal complex.

Ga je nog verder terug, dan zijn de Germaanse talen weer terug te voeren op een groter geheel van indo-Europese talen. Dat is een taalfamilie die zich ontzettend ver uitrekt over delen van Azië en Europa.

Daar is dan weer een oertaal van, het proto-Indo-Europees, maar dit is een hypothetische vooroudertaal, gebaseerd op wat er nu is en wat men vanuit bronnen in de geschiedenis weet.

De uiteindelijke oertaal waar alle talen van afstammen, is al helemaal hypothetisch en zelfs gebaseerd op een zeer "creatief" onderzoek dat zich baseert op allerlei aannames.

Toegevoegd na 3 minuten:
Kortom: Vraag je om een eenvoudig antwoord, dan kun je stellen dat Nederlands, Duits en Engels een nauwe verwantschap hebben, die niet alleen gebaseerd is op hun oertaal, maar vooral ook domweg door de gigantische hoeveelheid volksverhuizingen (vooral van het continent naar Angelenland) die hun eigen taal en woorden meenamen.

Ga je voor het complexere antwoord, dan verlies je je in een weerwar van wetenschappelijke theorieën, waarvan de één weer anders op de zaak kijkt dan de ander.