Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom kan ik wel zeggen "het te openen bestand", maar niet "het op te slaan bestand"?

Het eerste is een constructie die vaak wordt gebruikt, als je het hebt over iets (in het voorbeeld het bestand) waarmee een bepaalde handeling wordt uitgevoerd (openen).

Dat werkt echter niet met werkwoorden die worden gesplitst. Het klinkt mij althans zeer vreemd in de oren. Waarom gebruiken we dat niet zo?

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
in: Taal
1.8K
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Deze constructie is (denk ik) ook relatief nieuw. Toen er geen "bestanden" waren om te openen (of het woord bestand werd niet gebruikt), werd deze constructie niet gebruikt. De reden dat hij nu gebruikelijk is (en waarschijnlijk ook wel in woordenboeken te vinden is) komt doordat het gewoon veel is gebruikt in de Nederlandse taal. Kijk maar eens hoeveel woorden er jaarlijks bij komen, die gewoon worden "verzonnen". Ditzelfde gebeurt bij dit soort dingen. Het op te slaan bestand wordt (naar mijn weten) nooit gebruikt, dus is daarom "niet correct." Denk maar aan 'hun'. Tegenwoordig hoor je erg veel mensen zeggen: Ik gaf de sleutels aan hun, terwijl dit moet zijn: Ik gaf de sleutels aan hen. Het is waarschijnlijk een kwestie van tijd (of is het al "goed"), voordat dit soort aanwensels worden opgenomen in de Nederlandse taal. Ik denk dat hetzelfde hier aan de hand is.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik gebruikte het maar als voorbeeld. Vroeger, voor de tijd van computers, moest men toch ook wel spullen opslaan?
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Vandaar een reactie. =)
Dat klopt overigens wel.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Onze taal is zo geëvolueerd dat we nu kunnen zeggen:"het te saven bestand" :-)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ach, hoor liever dit soort 'rare dingen', die voortkomen uit bv. technologie, dan de straattaal.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
@Evarist: AUW! Een dolksteek in het hart van een taalliefhebber...
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
@Polonaise: waarom maak je daar geen antwoord van?
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je bronnen geven aan dat het helemaal juist is. Eigenlijk heb jij hier het juiste antwoord gegeven, maar kan ik je niet belonen met de punten.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Inderdaad.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Nou, dan sluit ik de vraag maar zonder beste antwoord te selecteren. Jammer.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Dat kun je wel zeggen hoor, en het is zelfs grammaticaal correct, maar het klinkt ons gewoon een beetje gek in de oren. En dat komt inderdaad doordat ' opslaan' een samengesteld werkwoord is en openen niet.

Toch is het gewoon grammaticaal goed.
Het op te geven aantal.
Het aan te trekken truitje
De af te zeggen afspraak
Het neer te leggen werk.
De af te wassen borden.
Het nog door te trekken toilet.

Hoe vaker je oefent, hoe normaler het gaat klinken ;-) het genoemde rijtje klinkt echter net effe lekkerder, omdat dat allemaal werkwoorden op '-en' zijn. Slaan is dat niet, en dat maakt dat het nog gekker klikt. Je zoekt naar iets als : het op te slagen bestand' wat natuurlijk echt verkeerd is.

Meestal breien we er echter een potje omheen als dat lekkerder klinkt, want praten kost niet zoveel moeite ; het bestand dat ik/je op moet slaan/dat opgeslagen moet worden. Het aantal dat moet worden opgegeven, De afspraak die nog moet worden afgezegd. Bekt wel zo lekker, en is ook gewoon altijd goed.

Let wel ; het geld alleen voor samengestelde werkwoorden met een voorzetsel ; we kunnen niet praten over de stof te zuigen kamer. Die mag je niet uit elkaar trekken.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je noemt inderdaad een paar goeie voorbeelden waarbij ik er geen problemen mee heb. Het zal inderdaad ook wel aan het achtervoegsel -en liggen.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik zit ook nog steeds te ' proeven' met versies als : het op te slane bestand. Het in te gane gebouw. Je wilt een -e of -en. De op te doene kennis. Ik denk dat dat hem is ; met die tussen-e. Klinkt ook redelijk goed als je effe ' oefent' .
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ja, dat heb ik ook al bedacht, maar voor "opslaan" vind ik dat nog steeds niet passen. "Het op te slane bestand" klink vreemd in mijn oren en ziet er vreemd uit in mijn ogen. "Het in te gane gebouw" echter valt mee.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding