bijzin en hoofdzin

mijn nichtje, overigens een schattig meisje, is onlangs geslaagd voor haar examen.
het stuk tussen de komma's is de bijzin.
als je dat weglaat, blijft de hoofdzin over.

Ook kun je een bijzin vaak vervangen door één woord. (Dat, daar, waar, etc.)

Kenmerken hoofdzin:
- Tussen onderwerp en persoonsvorm kan niets anders staan. De persoonsvorm staat altijd op de 2e plaats.
vb. Ik loop naar de deur
Jan heeft een nieuwe auto gekocht
Zij gaan naar huis

Onderwerp en persoonsvorm kunnen wel omkeren, maar dan nog staat de persoonsvorm op de 2e plaats.
Vb: Morgen loop ik naar school
Vandaag heeft Jan een nieuwe auto gekocht
Toen gingen zij naar huis.

Kenmerken bijzin:
Een bijzin is een deel van de hoofdzin.
In de bijzin staan het onderwerp en de persoonsvorm verder uit elkaar, ertussenin kunnen nog andere woorden staan.
vb: Ik vertel Jan dat hij een nieuwe auto moet kopen (Ik vertel Jan = hoofdzin, dat hij een nieuwe auto moet kopen = bijzin waar hij onderwerp is en moet de persoonsvorm)

Een hoofdzin kan alleen staan, maar een bijzin nooit. Een bijzin staat altijd bij een hoofdzin.

Een vrij uitgebreid verhaal (inclusief links) over dit onderwerp is op http://www.dtgeenprobleem.nl/documenten/hoofdzin,_bijzin.doc te vinden.