Hoe schadelijk is het voor je als je lang je ontlasting ophoudt?

De ontlasting gaat vanuit de dikke darm naar het laatste deel, de endeldarm. Deze kan een vrij grote hoeveelheid ontlasting opvangen omdat hij flink kan uitzetten. Pas als de endeldarm vol is, krijgen we aandrang, het signaal om naar het toilet te gaan. Op dat moment komt er druk te staan op de anus. Gelukkig zorgt de kringspier van de anus ervoor dat de ontlasting blijft waar hij is, tot we op het toilet zitten en we de kringspier het sein geven dat hij ontspannen mag.

Ons eten wordt in de darmen verteerd. Vooral in de dikke darm wordt er vocht aan de voedselbrei onttrokken. De ontlasting wordt in de dikke darm ingedikt tot er aandrang wordt gevoeld om te gaan ontlasten.

Als de ontlasting te lang in de dikke darm blijft, wordt er te veel vocht aan onttrokken en wordt de ontlasting harder en droger en is moeilijker kwijt te raken. Dit wordt obstipatie genoemd. Het is geen probleem als dit af en toe eens voorkomt, maar het is lastiger als dit regelmatig voorkomt. Veel mensen zullen gaan persen om de ontlasting kwijt te raken. Dit kan klachten geven, zoals aambeien en/of anale fissuren (pijnlijke scheurtjes bij de anus).

Je krijgt harde ontlasting als je bij aandrang niet meteen naar het toilet gaat maar dit een tijd uitstelt. Immers, hoe langer de ontlasting in de endeldarm zit, hoe meer hij uitdroogt. Ga bij aandrang dus altijd direct naar de wc, ook als het je niet goed uit komt, of als er iemand op het aangrenzende toilet zit.

Het kan geen kwaad om af en toe even een poosje je ontlasting op te houden, maar maak er geen dagelijkse gewoonte van.

Naast dat de ontlasting meer indikt (en dus droger wordt, in de darm wordt immers water aan je ontlasting onttrokken, dus hoe langer de ontlasting in de darm zit, hoe harder en droger het wordt) kan zo'n gewoonte op de lange termijn er ook voor zorgen dat de endeldarm uit gaat rekken. Het ophouden kan ervoor zorgen dat je na verloop van tijd pas later het signaal krijgt, omdat je endeldarm uitrekt. Je krijgt namelijk pas bij een bepaalde mate van rek of 'volheid' van de endeldarm een signaal dat je 'moet'.

Als dat echt een langdurige gewoonte is, wordt dat een vicieuze cirkel: de ontlasting dikt meer in doordat hij langer in de endeldarm zit, en de endeldarm rekt uit waardoor je later het signaal krijgt dat je naar de WC moet. Daardoor dikt de ontlasting weer meer in en wordt de ontlasting harder en moeilijker kwijt te raken, waardoor sommige mensen op den duur het naar de WC gaan verder gaan uitstellen omdat ze weten dat dit pijnlijk is of op zijn minst veel tijd en moeite kost. Naast dat dit ook problemen als aambeien of scheurtjes (fissuren) van de anus kan geven, zal een uitgerekte endeldarm het op termijn steeds moeilijker maken om goed naar de WC te kunnen.

Vergelijk het met een tandpastatube die je uitknijpt: om hem goed leeg te kunnen krijgen, moet je de tube goed samen kunnen knijpen. Als die tube uit zou kunnen rekken en dus groter wordt, kun je hem minder goed samenknijpen en zullen de wanden elkaar simpelweg minder snel raken, zodat je het laatste beetje tandpasta er moelijker uit kunt krijgen. Nu rekt een tandpastatube niet daadwerkelijk uit dus ik had waarschijnlijk beter een ander voorbeeld kunnen nemen, maar kom daar zo even niet op. In elk geval is het zo dat een uitgerekte endeldarm op den duur moeilijker te ledigen is. In ernstige gevallen zelfs zo dat mensen niet meer gewoon kunnen poepen.

Nu is dat een probleem als het ophouden een langdurige gewoonte is. Een enkele keer ophouden zorgt echt niet direct voor problemen, al is de één er gevoeliger voor dan de ander. Als je steeds tegen het einde van de middag aandrang krijgt en het dan een uurtje ophoudt om thuis te kunnen gaan, zal het niet zo'n vaart lopen. Maar als je elke dag de hele dag met aandrang loopt en dat negeert, is dat niet gezond. Ik durf niet te zeggen hoe snel dat eventueel tot problemen kan leiden, maar het is geen goede gewoonte. Je went jezelf dan aan om een signaal te negeren wat je beter niet kunt negeren, en dat is zeker op de lange termijn niet gezond.