hoe maak je oude mensen best duidelijk dat "in hun huis blijven" niet altijd de aangewezen optie is?

Question

Ik werk o.m. in een wijk waar er heel veel oude mensen wonen. Sommigen zijn nog goed en fit, maar een groot deel is min of meer zorgbehoevend. Het kost hun familie, maar ook de maatschappij, veel moeite en middelen om te maken dat zij "in hun huisje" kunnen blijven.
Nu is dat heel moeilijk om sommige mensen te doen beseffen dat "in hun huisje blijven" niet altijd de meest aangewezen optie is. Ik bedoel hiermee niet dat ze gelijk naar een rusthuis moeten, maar wel naar bv. een appartement waar alles bij de hand is en ze geen trappen moeten opgaan (of zware kosten moeten doen voor een traplift).
Het eindigt er vaak mee dat er iets ergs gebeurt (bv. valpartij) en de mensen rechtstreeks richting bejaardenhuis gaan vanuit "hun huisje". Dit is zo zonde.
Gelukkig hebben enkele mensen toch de beslissing genomen om van een huis naar een appartement te gaan en de meesten zijn er echt blij om :warmer, makkelijker onderhoud, overzichtelijker, geen achterdeur die ze angstvallig moeten sluiten etc.
Maar met vele andere oudere mensen is het nagenoeg onbespreekbaar. Er mag niets veranderen voor hen. Zij flippen al als ze bv. eens een andere poetsvrouw krijgen.
Ik hou dan ook vaak mn hart vast, zeker als ze dan ook nog geen alarmknop e.d. om hun nek willen.
Hoe kan men oudere mensen voorzichtig duidelijk maken dat ze toch eens kunnen nadenken over een andere huisvesting?

Toegevoegd na 12 uur:
ik bedoel hiermee niet persé een bejaardentehuis maar bv. een meer toegankelijke woning in hun buurt...

 · Accepted Answer

ik denk dat het per persoon verschillend is, en niet voor elke situatie een klinkklaar antwoord is.

zo werkte ik bij een oude vrouw (thuiszorg) die o zo graag naar een verzorgingstehuis wou, maar de kinderen waren het er niet mee eens.
op een dag trof ik de vrouw in bed aan, had al een paar dagen niets gegeten, en moest zo vaak naar de wc dat ze maar minder is gaan drinken. ze hoestte bloed op, maar was nog niet naar de dokter geweest.

in overleg met haar (ze had me de wens om te verhuizen al een paar keer kenbaar gemaakt) heb ik hiervan melding gedaan bij mijn werkgever in overleg met de vrouw zelf.
zo kon het dat de vrouw heel vlot verhuist is, tegen de wil in van de kinderen. 
veel oude boompjes willen niet verpot worden, en lang niet alle oude boompjes kunnen goed wortelen op een nieuw stekje.

ik denk dat frustratie te maken heeft met acceptatie en aanvaarding. veranderen op een hoge leeftijd zijn gewoon niet prettig. het is wellicht toegeven dat je dingen niet meer kan, dus je geeft een stuk zelfstandigheid op.
sommigen hebben hun hele leven gewerkt voor, in en aan hun huisje wat vol met mooie herinneringen zit wat je ook op moet geven omdat het lijf niet meer wil (maar mentaal zijn ze er vaak nog als de kippetjes bij!) ;-)

het heeft veel voeten in aarde, en lang niet alles kan je meenemen. weer een beroep doen op anderen (zelf verhuizen is gewoon geen optie) en het toegeven dat het niet meer wil he.

ik denk dat ik het zelf ook zou zien als een soort van stap aan het eind van het leven. vaak ga je niet meer op jezelf wonen tenslotte :-)

wat 'zo is' heeft wellicht een grote waarde dan de toekomst, of het toekomstbeeld. om iets achter te laten (een grote stap te nemen) valt dan soms enorm zwaar.
zelf ben ik wel voor aanpassingen zoals een traplift of hulp van de thuiszorg bv, maar niet blijven zitten waar ze zitten door allerlei kunstgrepen in de hoop dat het 'nog wel wil en gaat'.

bij ouderen is het waarschijnlijk net zoals bij anderen. als je iets niet wil doe je net of je het niet inziet, je ontkent, verzet je of gaat bagatelliseren. (och maak je niet zo druk, ik ben nog mans genoeg om voor mezelf te kunnen zorgen)

zoals bij alles gaat er voor acceptatie en aanvaarding (en toepassen vooral) verschillende fases vooraf. hoe gezonder de ouderen mentaal zijn, hoe heftiger ze het kunnen uiten en 'dwars liggen' is mijn persoonlijke ervaring ;-)
ze weten wat ze hebben, maar weten niet wat ze weer terug krijgen. niemand vind dat prettig.

 · Answer

Ik denk dat dit een groot dilemma in de huidige maatschappij is. Met een grote individualisering en waar zorg vooral niet te veel mag kosten. Ik ben blij dat er nog mensen zoals jij zijn die zich daar echt zorgen om maken.
De praktijk is echter dat mensen niet verplicht kunnen worden om hun huis uit te gaan tenzij ze een aantoonbaar gevaar voor zichzelf of hun omgeving zijn. Bijvoorbeeld brandgevaarlijk. Verder is er natuurlijk ook thuiszorg en zijn er veel andere hulpmiddelen om handicaps te kunnen omzeilen. En wij van de maatschappij vinden dat allemaal uitstekend want dat is een stuk goedkoper dan wanneer die mensen naar een bejaarden of verzorgingshuis moeten. En als die oudjes dan zelf ook al niet willen gaan dan gaan we ze dat uiteraard ook niet aanpraten. Met alle risico's van dien.

 · Answer

Een kwestie van eerlijke(!) voorlichting.
Daarna moeten de ouderen zelf(!) kunnen beslissen.
Sommigen gaan liever dood dan hun eigen huis te moeten verlaten, anderen vinden het een heerlijk veilig gevoel om in een beter beschermde omgeving te komen.

Misschien moeten hulpverleners niet altijd bepalen wat 'het beste' is?

 · Answer

Je gaat er alvast voor het gemak vanuit dat lichamelijk gemak of lichamelijke veiligheid het allerbelangrijkst is, merk ik.
Ik heb minder vaak te maken met ouden-van-dagen dan jij zo te horen; maar heel vaak met mensen wiens vrijheid op zelfbepaling / zelfbeschikking om welke reden dan ook afgenomen is. Vrijwel allemaal hebben ze dààrvan (veel meer dan van alle andere trauma's die ze misschien ooit opgelopen hebben) grote psychische schade, tot aan depressie en suïcidaliteit aan toe. Blijkbaar is het voor veel mensen wenselijker om zélf te kiezen, dan om in gemak te leven...
Ik snap wel dat je snel kunt denken dat fysieke veiligheid en fysiek gemak bepalen hoe iemand zich voelt; maar, zeker voor ouderen, geldt dat niet altijd. Mensen die langzaamaan in de laatste fase van hun leven beland zijn en meer tijd gehad hebben om lichamelijk ongemak of zelfs de naderende dood  te leren accepteren, blijken daar dan ook een stuk minder waarde aan te hechten. Ter vergelijking: daags voordat ze stierf, vertelde mijn oma ons dat ze zo blij was dat ze "haar kop nog zo goed erbij had"; terwijl kanker verder haar hele -maar dan ook haar volledige- lichaam vernietigd had. Blijkbaar was het een grotere angst voor haar dat ze zelf niet meer "in control" zou zijn, dan dat haar hele lijf verrot en/of dood was.
Mijn oma was vast niet de sjabloon voor alle ouderen ter wereld; toch denk ik dat het voor veel mensen zo werkt.

Maakt het niettemin niet gemakkelijker voor je om te zien dat sommige mensen kiezen voor een leven met pijn en gevaar. Succes, en werk-ze!

Pieter2011 · Answer

Tja, een lastig probleem én heel herkenbaar! In mijn familie heb ik het ook meegemaakt: een weduwe die alleen in een groot huis met immense tuin woonde. Toen ze de 80 al ruim was gepasseerd, zei ze altijd: "Later wil ik misschien nog weleens naar een flat verhuizen. Maar dan wil ik wel minstens drie kamers hebben en een groot balkon!". Natuurlijk is "later" voor haar nooit aangebroken...

Het bejaardenhuis roept bij iedereen spookbeelden op. Daar ga je alleen naar toe "om dood te gaan", menen velen. En dan zijn er nog allerlei andere redenen waarom ouderen niet graag verhuizen:
- ze willen of kunnen geen afscheid nemen van hun "oude, vertrouwde omgeving", inclusief sociale contacten. Vooral mensen die na de dood van hun partner alleen achterblijven, klampen zich vast aan wat ze nog hebben.
- nieuwe woningen (appartementen of serviceflats) zijn vaak bijzonder duur. Daarbij komt nog de verhuizing. En (in emotioneel opzicht) het uitzoeken van alle spullen.
- wat is het voordeel van een verhuizing? Wie dicht in de buurt van zijn/haar kinderen gaat wonen, is vaak nog wel te overtuigen... Maar verder? Wordt op het nieuwe adres de post uit de brievenbus gehaald en naar boven gebracht? Is er iemand die hun nieuwe woning inricht? Wordt er voor ze gekookt? Is er een intercom/hulp? Worden de boodschappen gedaan? Is er contact met leuke generatiegenoten? 
Meestal niet. En dan zijn de voordelen toch echt beperkt!

Kinderen krijgen het meestal al niet voor elkaar om hun ouders te overtuigen dat een verhuizing verstandig is, laat staan buitenstaanders...

Wat zou helpen? Aantrekkelijke, betaalbare en ruime appartementen (inclusief allerlei gemeenschappelijke en persoonlijke voorzieningen) in een gezellige en vertrouwde omgeving! Maar ja...

Vaak hechten ouderen waarde aan de mening van hun huisarts. Die zou dus hen dus best een duwtje in de rug kunnen geven. ("Niet zo hard duwen, dokter".) 
Ook zou het goed zijn als ouderen enthousiast worden gemaakt door generatiegenoten die wél verhuisd zijn. Een kijkje nemen in zo'n complex en het luisteren naar de verhalen van leeftijdgenoten zouden kunnen helpen. Maar zolang de "voordelen" van zo'n ingrijpende gebeurtenis als een verhuizing in hun ogen niet opwegen tegen de nadelen, denk ik dat veel ouderen zullen blijven kiezen voor hun "oude, vertrouwde omgeving".

 · Answer

Mijn ervaring is dat er eerst iets moet gebeuren voordat ze zelf beseffen dat het toch noodzakelijk is. M.a.w. ze moeten eerst gevonden worden op de grond, waar ze hulpeloos uren hebben gelegen en eigenwijs geen alarm wilden om hun nek. Twee keer in de week hulp weigeren, omdat het inbreuk is op hun privacy is. Ook geen zonnebloem uitjes want daar voelen zij zich te goed voor. Ze zijn te trots en in hun hoofd kunnen ze nog van alles. Uiteindelijk als het lichaam niet meer wil en ze noodgedwongen moeten worden opgenomen, leggen ze zich er uiteindelijk bij neer. Want die vaak goedbedoelde meningen willen ze nooit aanhoren want ze willen niet tussen die oudjes zitten in een verzorgingstehuis, de laatste halte in hun ogen. Het is erg triest maar waar, ze zullen zich niet zomaar over laten halen totdat dit soort dingen gebeuren...

 · Answer

Naast de al gegeven antwoorden misschien iets om te overdenken. 
Stel, er gebeurt jou NU iets, op dit moment, in je leven. Een ongeluk, een ziekte bijvoorbeeld. 
Je woont alleen, je bent altijd zeer zelfstandig geweest, hebt een fijn huis met allerlei herinneringen, leeft in een prettige omgeving. Je hebt een gezin gehad, hebt de maatschappij mee opgebouwd, hebt misschien een heel verantwoordelijke baan (gehad).
Maar nu ben je enigszins afhankelijk, de kans dat je valt is relatief groter dan voorheen, je hebt wat hulp nodig van anderen. Fietsen, autorijden: het is allemaal niet en nooit meer mogelijk. 
Feitelijk is het eigenlijk verstandiger om naar een instantie te verhuizen waar je beter verzorgd wordt. Voor de rest van je leven. Dat IS dan inderdaad je laatste huis.... 
Je moet afscheid nemen: van een gezond lichaam, van zelfstandig zijn, van je huis, je omgeving....
Beeld je dat eens heel goed in..... nu, op dit moment.... wat denk/voel je?
Dit is voor de meeste mensen een enorme toekomstangst, maar voor jou is het geen toekomst meer: het is NU.

Dan je vraag: "hoe maak je oude mensen best duidelijk dat "in hun huis blijven" niet altijd de aangewezen optie is?" Deze mensen WETEN heus wel, dat het misschien niet zo verstandig is om in hun huis te blijven wonen. 
Niet iedereen wil meer veiligheid ten koste van het voor hun bekende leven. Niet iedereen wil betutteling en betweterigheid van anderen. 
En misschien is dat irrationeel, maar dat is wel hun keuze. 
Als het enigszins kan vind ik, dat die keuze gerespecteerd dient te worden, zolang het kan. Kan het niet meer, dan zijn er familieleden en instanties als bijvoorbeeld maatschappelijk werk en de huisarts, die kunnen helpen.
Nadenken over mogelijkheden kan geen kwaad natuurlijk, maar als iemand dat niet wil, dan is dat iemands goed recht.

hoe maak je oude mensen best duidelijk dat "in hun huis blijven" niet altijd de aangewezen optie is?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (6)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: